Hişam əl-Hübeyşan, 

Publisist və siyasi fəal. İordaniya

Cabir-Nəsib sərhəd keçidi problemi və onun açılması hadisəsi keçici bir məsələ olmayıb Rusiyanın, Livanın pərdəarxası dəstəyilə İordaniya ilə Suriyanın rəsmi dairələri arasında həyata keçirdiyi və Əmmanla Dəməşq arasında əlaqələrin illərdən bəri davam edən nisbi donuqluq vəziyyətindən çıxıb yenidən canlanması imkanlarının möhkəmlənməsinə yönəlmiş və onunla eyni zamanda baş tutan yaxınlaşma fəaliyyətinin bu keçidin açılması ilə başa çatan nəticəsidir. Bu hadisəda sonra tərəflər arasında bir neçə müsbət siyasi addımlar da atıldı. Bu fəaliyyət fonunda  aydın görünür ki, Rusuyanın qərar və söz sahibləri Suriya-İordaniya əlaqələrinin inkişafını nəzərdə tutan bir çox ssenarilərdən tədriclə də olsa müəyyən qədər yan keçib Suriya probleminin həllini tap bildilər. Görünür, rəsmi İordaniya  da bu problemə əməli şəkildə qarışmalı oldu, Dəməşqlə davamlı bir qarşılıqlı anlaşmada maraqlı olmasını başa düşdü və Rusiya-Suriya həll variantı ilə razılaşmalı oldu.

Cabir-Nəsib sərhəd keçid məntəqəsinin Səudiyyənin, İsrailin və ABŞ-ın rəsmi İordaniyaya göstərdikləri təzyiq nəticəsində gecikən açılışının perspektivlərinə və pərdəarxası  məqamlarına nəzər yetirəndə, müxtəlif məlumat və təhlillərdən başa düşüldüyü kimi, İordaniyanın qərar və söz sahiblərinin bütünlüklə Suriyada baş verən  hərbi və siyasi dəyişiklikləri dərindən mənimsəməsi məlum olur. Bu dəyişiliklər də öz növbəsində İordaniyanın daxilində də həm siyasi və həm də hərbi səviyyələrdə geniş, hərtərəfli təhlil və müzakirə mövzusu olmuşdur.

Bu gün tamamilə aydındır ki, İordaniyanın rəsmi dairələri ruslarla işbirliyində uğur qazandılar. Həm də suriyalılarla İordaniya-Suriya əlaqələri məsələsini bütün sahələrdə tam şəkildə həll etmək məqsədilə hərbi, siyasi, iqtisadi və xalqlar arası münasibətlər kannaları vasitəsilə iş birliyi qura bildilər. İordaniyanın səlahiyyətli dairələri ərəb, regional və ya beynəlxalq səviyyələrdə Suriyaya doğru atılan hər hansı bir müsbət addımı qabaqlamaq xətti seçdilər. Bu məqsədlə də Suriya dövlətilə problemləri uğurla həll etmək və əlaqələri tam şəkildə canlandırmaq yolunu seçdilər. Bu gün rəsmi İordaniyanın seçdiyi Suriya ilə əlaqələrin normallaşdırılması xətti, öz zamanı və gələcək persperktivlərilə tamamilə  doğru, müharibədən sonrakı dövrlərdə bu ölkə ilə ikitərəfli münasibətlərin yeni mərhələsilə səsləşən bir addım hesab edilir.

Sonda qeyd edilməlidir ki, bu gün Əmmanla Dəməşq arasında bir başa siyasi əlaqələrin bərpası, təbii ki, ölkələr arasında münasibətlərin normalaşmasına və konkret olaraq İordaniyada məskunlaşmış suriyalı qardaşlarımıza tam  müsbət təsir göstərəcəkdir. Bu əlaqələr yaxın gələcəkdə iqtisadiyat, siyasət və hərbi sahələrdə əməkdaşlığı nəzərdə tutan rəsmi səfərlər şəklini alacaq, təkcə iqtisadiyyatla məhdudlaşmayıb hər iki tərəfin mənafeyinə uyğun olaraq,  həm də İordaniya hökümətinin regional və beynəlxalq səviyyələrdə tərəfdaşlığına baxışında müəyyən dəyişikliklərin görüntüləri fonunda ən müxtəlif istiqamətlərdə inkişaf edəcəkdir.

Müsahibəni götürdü: Həşim Məmmədov

Ərəb dilindən tərcümə edən: Fəlsəfə doktoru Zakir Qasımov