Eurasia Diary Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun (BAMF) qərargahında Fondun prezidenti Umud Mirzəyevlə görüşən Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatının (BMqT) Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri Serhan Aktoprakdan müsahibə alıb. Müsahibənin mətnini oxuculara təqdim edirik:
- Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatının əsas missiyası nədən ibarətdir?
- Miqrasiya hər kəsin həyatında qarşılaşa biləcəyi bir hadisədir. Və dünyada milyonlarla miqrantın hüquqları pozulur. Miqrant hüquqları eyni zamanda insan hüquqlarıdır. Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı BMT-nin Miqrasiya Agentliyidir və onun əsas missiyası məhz miqrantların hüquqlarını qorumaqdır.
- Məlumdur ki, erməni təcavüzü nəticəsində bir milyondan çox azərbaycanlı məcburi miqrasiyaya məruz qalmışdır. Yəni, onlar öz yurd-yuvalarından deportasiya edilmişdir. Buna baxmayaraq, bu gün təkcə Bakı şəhərində 30 mindən çox erməni rahat bir şəkildə yaşasa da bir nəfər belə azərbaycanlı öz tarixi torpaqlarında nəinki yaşamaq, heç bu torpaqlara səfər etmək imkanına malik deyil. Bu problemə dair Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatının rəsmi mövqeyi necədir?
- Biz bu məsələyə BMT prinsipləri ilə yanaşırıq. BMT-nin Dağlıq Qarabaq problemi ilə bağlı qəbul etdiyi “822”, “823”, “854” və “874” saylı qətnamələri mövcuddur. Bu qətnamələrə əsaslanaraq Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı öz yurd-yuvalarından didərgin düşmüş azərbaycanlıların tarixi torpaqlarına qayıtması prosesini dəstəkləyir və Azərbaycanın qaçqın və məcburi köçkünləri öz yurd-yuvalarına qaytarılmalıdır.
- Bu gün Yaxın və Orta Şərq regionundan qaçqın düşmüş minlərlə insan kütləvi şəkildə Avropaya miqrasiya etməyə çalışır. Lakin Avropa dövlətləri bu insanların ölkələrinə daxil olmasına imkan vermir. Buna münasibətiniz necədir?
- Bu suala Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatının şüarı ilə cavab vermək istəyirəm: “Tənzimlənmiş, təhlükəsiz, nizamlı miqrasiya” beynəlxalq səviyyədə təmin edilməlidir. Miqrasiya prosesləri beynəlxalq səviyyədə tənzimlənməlidir. Hər bir insanın başqa bir ölkəyə səfər etmək və başqa ölkədə yaşamaq hüququ var. Eyni zamanda hər bir dövlətin də ölkəsinə gəlmək istəyən insanlara viza vermək və ya verməmək hüququ var. Təkrar deyirəm, bunlar beynəlxalq səviyyədə müzakirə edilib nizamlanmalı və bu məsələ haqqında vahid bir qanun qəbul edilməlidir.
- Bəzən vətəndaşlarımız ABŞ, Fransa, İsveçrə başda olmaqla bir çox Qərb dövlətlərinə səfər etmək üçün rəsmi müraciət etsə də, onlara bir çox hallarda viza verilmir və ya verilsə belə bu proses gecikdirilir. Bunun səbəbləri nələrdir?
- Əslində, bu məsələ dövlətlərarası münasibətlərin səviyyəsindən asılıdır. Məsələn, Azərbaycanla Türkiyə arasında münasibətlər yüksək səviyyədə olduğu üçün azərbaycanlılar heç bir viza almadan bir aya yaxın Türkiyədə yaşaya bilərlər. Lakin ümumilikdə götürsək, bu birbaşa miqrantın və onun səfər etmək istədiyi dövlətin təhlükəsizliyi ilə bağlıdır.
