ABŞ-ın Türkiyəyə qarşı yeni terror planının şifrələri Türkiyəli ekspert

Müsahibələr 14:17 22.11.2018

Eurasia Diary Süleyman Dəmirəl Universitetinin Beynəlxalq Münasibətlər kafedrasının ABŞ üzrə proqramının doktoru, "Kafkassam"ın Amerika araşdırmaları və terrorla mübarizə üzrə mütəxəssisi Emrah Kayanın Publika.az-a müsahibəsini təqdim edir.

- Emrah bəy, daim PKK terror təşkilatına bu və ya digər formada dəstək verən ABŞ terrorçuların liderlərinin başına mükafat qoydu. Bunun arxasında hansı planlar var?

- ABŞ PKK-ya açıq şəkildə dəstək vermir, amma PKK-nın Suriya qolu olan PYD-yə dəstəyini gizlətmir. PKK-ya dəstək kəşfiyyat kanalları vasitəsilə verilir. Türkiyə ordusu tarixin müxtəlif dövrlərində PKK-nı məhv edib, yaxud məhv olmaq nöqtəsinə gətirib. Terrorçuların başı Abdullah Öcalanın həbs edildiyi və Türkiyəyə gətirildiyi dövrdə olduğu kimi. Həmin dövrdə ABŞ PKK-dan istifadə edə bilməyəcəyini anladı, bundan sonra həm Bərzani, həm də FETÖ-yə dəstək verdi. Lakin Türkiyənin səhv siyasəti olan “Həll prosesi”ndə PKK yenidən gücləndi və bu, ABŞ-a sərf etdi. Həmin dövrdən başlayaraq ABŞ İraqda Bərzanidən, İranda PJAK-dan, Suriyada PYD-dən, Türkiyədə isə PKK-dan istifadə etməyə başladı. “Həll prosesi”nin pozulmasının nəticəsində Türkiyə Silahlı Qüvvələri PKK-nın böyük bir qismini məhv etdi, terrorçuların bir qismi isə Suriyaya qaçdı. Buna görə də PKK türk torpaqlarında ABŞ-ın maraqlarına xidmət edə bilmədi. Bununla yanaşı, PKK başda Avropa İttifaqı olmaqla müxtəlif ölkələr tərəfindən terror təşkilatı olaraq tanınır. PJAK isə İrandan təsirsiz vəziyyətdədir. XXI əsr Türkiyə İnstitutunda yayımlanan Ünal Atabayın “İran-PKK Gizli Anlaşması” başlıqlı məqaləsinə görə İranla PJAK razılaşmış vəziyyətdədir. Bərzani isə referendum keçirdi, lakin bölgədəki siyasi proseslərin nəticəsində məğlub duruma düşdü. Bütün bunlara görə, bölgədə ordu ola biləcək, ABŞ-ın maraqlarına ən çox xidmət göstərəcək, terror təşkilatı olaraq tanınmayan, dünyada bir çox ölkəyə özünü qəbul etdirən, olduğu ölkədə hakimiyyətlə anlaşması olan yeganə təşkilat PKK-nın Suriya qolu olan PYD-dir. PYD terrorçu Öcalanın əmri ilə qurulub və PKK-nın içindən çıxıb. Lakin PYD-ninin dinc və sivil qətliamlarına göz yumulduğu üçün daha təmiz görünür. ABŞ özünə yeni “kukla” yaratmaq üçün bu addımı atıb. Bu addımla ABŞ PKK-nı PYD-yə çevirərək, həm terror təşkilatını nəzarəti altına alacaq, həm də PKK-nı məhv edən ölkə olaraq nüfuz qazanacaq. Lakin təkrar edirəm ki, ABŞ-ın ana məqsədi PKK terror təşkilatını PYD terror təşkilatına çevirməyə məcbur etməkdir. ABŞ-ın PKK liderlərinin başına mükafat qoyması da “əgər dediyimi istəyərək etməsəniz, buna məcbur edəcəm” mesajı verməsidir. Əgər PKK PYD-yə çevrilərsə, bölgədəki bir çox terror təşkilatının da PYD-yə qatılması ehtimalı var.


Emrak Kaya - @emrhky0407

- ABŞ PKK-nı PYD-yə çevirməklə həm də Türkiyəni itirmək təhlükəsindən xilas olmaq istəyir?

- ABŞ PYD-ni terror təşkilatı olaraq göstərmək istəmir. ABŞ-ın Yaxın Şərqdə ən köklü müttəfiqləri Türkiyə və İsraildir. Türkiyə kimi bir ölkənin itirilməsi ABŞ üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Misal üçün, Türkiyənin ABŞ-dan uzaqlaşaraq Rusiyaya yaxınlaşması NATO-nun bir qanadının çökməsi deməkdir. Bu həm Avropa İttifaqını, həm də ABŞ-ı çətin vəziyyətə sala bilər. Bununla yanaşı, Türkiyənin dəstəyi olmadan bölgədə heç bir planı tam şəkildə həyata keçirmək mümkün deyil. Buna görə də ABŞ Türkiyəni xüsusilə PYD məsələsində razı salmağa çalışır.

- Bu prosesin ABŞ-ın İrana qarşı hücum siyasəti ilə əlaqəsi varmı?

- Bəli, mən atılan bu addımın İranla əlaqəli olduğunu da düşünürəm. Çünki İran hakimiyyəti PKK-nın İran qolu olan PJAK-la anlaşıb. Bu da bölgədə PKK-nın İrana qarşı istifadə edilməsi kartını sıradan çıxarır. PKK PYD-yə qatılarsa, bu, avtomatik olaraq PJAK-ın da PYD-yə qatılması və İranla anlaşan terror təşkilatının sıradan çıxması deməkdir. Beləliklə, yeni bir terror təşkilatı yaradılacaq. Təbii ki, ABŞ bu kartı iki il sonra, yaxud 10 il sonra İrana qarşı istifadə edə bilər. Bunu bölgədəki proseslər göstərəcək.

- Ümumilikdə ABŞ-ın bu gedişi bölgədə hansısa yeni oyunun başlanğıcı ola bilərmi?

- ABŞ-ın məqsədi bölgəni bölmək, parçalamaq və istədiyi planları həyata keçirməkdir. Bunun ən bəsit və məlum nümunəsi Böyük Yaxın Şərq planıdır. Buna görə də ABŞ-ın bölgədə sakit dayanacağını demək mümkün deyil. ABŞ Bərzani ilə İraqda, PYD ilə də Türkiyə, Suriya və İranda qondarma “kürd dövləti”nin yaradılmasına çalışacaq. Yəni, ABŞ oynadığı oyunlara davam edəcək.

- ABŞ-ın bu siyasətinin qarşısını necə almaq olar?

- Burada əslində Türkiyənin həyati bir addım atması lazımdır. O da prezident Ərdoğanın Əsədlə görüşməsi və ona qarşı çıxmayacağına inandırmasıdır. Əgər Əsədlə razılaşma əldə olunarsa, Türkiyə, İraq, İran və Suriya ortaq hərəkət edərək PYD-ni qısa zaman ərzində məhv edə bilər. Bunun ən gözəl nümunəsi Bərzaninin referendum keçirməsi vaxtı atılan addımlardır. Əks təqdirdə, Əsəd Türkiyə qorxusuna görə PYD-nin bölgədəki varlığına qarşı çıxmayacaq. Çünki Suriya rejimi üçün PYD Türkiyəyə qarşı bufer gücdür. Digər tərəfdən, bu situasiya ABŞ-ın bölgədə uzunmüddətli qalmasına və Türkiyənin Rusiyaya daha çox minnət etməsinə səbəb olur.

Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO

Xəbər xətti

Ukraynalı deputat: Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır
00:05 29.03.2024
Azərbaycan boksçuları Bakıdakı beynəlxalq turnirdə 21 medal qazanıb
23:41 28.03.2024
Yaponiya UNRWA-nın maliyyələşdirilməsini bərpa etməyi nəzərdən keçirəcək
23:13 28.03.2024
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı təntənəli tədbir təşkil olunub
22:50 28.03.2024
Rusiya XİN başçısı: Məhz KTMT İrəvanın maraqlarını çətin vəziyyətlərdə müdafiə edib
22:26 28.03.2024
Lavrov: Ermənistan uydurma bəhanələrlə Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına çalışır
22:00 28.03.2024
Yevlaxda avtomobil yük maşınına çırpılıb, ölən var
21:45 28.03.2024
DİN vətəndaşlara müraciət edib: Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın
21:30 28.03.2024
Sumqayıt Dövlət Universitetinə yeni prorektor təyin olunub
21:24 28.03.2024
BMT Baş katibi azərbaycanlı diplomatı yüksək vəzifəyə təyin edib
21:11 28.03.2024
Rusiya İstintaq Komitəsi: “Crocus City Hall”dakı terror Ukraynadan maliyyələşib
21:04 28.03.2024
İtaliya komandanlığı ordunun sayını artırmağa ümid edir
20:43 28.03.2024
Əli Nağıyev: Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarının qarşısında yeni çağırışlar durur
20:30 28.03.2024
Kürdəmirdə 16 yaşlı piyadanı maşın vurub
20:21 28.03.2024
"Müharibə olmasın, bizə ədəbiyyat lazım deyil" - Yazıçılar arasında SORĞU
20:00 28.03.2024
Naxçıvanda mənşəyi bilinməyən saxta zeytun yağları satışdan çıxarılıb
19:36 28.03.2024
Aİ Şurasının komitə üzvləri Cənubi Qafqaz regionuna səfər edəcəklər
19:30 28.03.2024
Sabah Qubanın qaz təchizatında fasilə yaranacaq
19:20 28.03.2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ oldu
19:00 28.03.2024
Türkiyənin Rusiya-Ukrayna arasında strategiyası necə olacaq? – İsmayıl Cingözün RƏYİNDƏ – ÖZƏL
19:00 28.03.2024
Taksilərdə videokameralar quraşdırılacaq - BU TARİXDƏN
18:20 28.03.2024
AMADA-nın əməkdaşı WADA-nın vebinarında iştirak edib
18:08 28.03.2024
İki ali məktəbə prorektor təyin edilib
17:55 28.03.2024
Azərbaycanda icbari sığorta üzrə daxilolmalar azalıb
17:50 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
17:39 28.03.2024
Azərbaycanda taksilər üçün POS-terminal tələbi qoyulub
17:35 28.03.2024
BAMF-ın daxilində Müstəqil Həmkarlar İttifaqı yaradıldı - QHT sektorunda İLK - FOTOLAR
17:33 28.03.2024
Bayram günlərində baş vermiş qəzalarda ölənlərin sayı AÇIQLANDI
17:23 28.03.2024
Azərbaycanda əlillərə məxsus avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edilir
17:10 28.03.2024
Şadlıq saraylarında menyular bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
16:59 28.03.2024
CAR lideri Prezident İlham Əliyevi təbrik edib
16:49 28.03.2024
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
16:41 28.03.2024
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
16:22 28.03.2024
Bakıda ucuz avtomobillər satışa çıxarılacaq
16:16 28.03.2024
Taksi minik avtomobilləri ağ və ya qırmızı rənglərdə olacaq
16:11 28.03.2024
Peşə ixtisasını təsdiq edən sənədin verilməsi qaydası dəyişdirilib
16:07 28.03.2024
Azərbaycanda bank AMB-nin tələblərini pozub
16:00 28.03.2024
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
15:53 28.03.2024
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
15:42 28.03.2024
Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO
15:35 28.03.2024
Hamısı