Ötən günlərdə Prezident İlham Əliyevin minimum əməkhaqqı və təqaüdlərin yenidən artırılacağıyla bağlı açıqlama verməsi günlərdir yerli mətbuatda müzakirə edilir. Xüsusən vətəndaşlar maaş və təqaüdlərə əlavə artımların edilib-edilməyəcəyilə tez-tez maraqlanırlar.
Mövzunun aktuallığını nəzərə alaraq Eurasia Diary iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərlidən ekskluziv müsahibə alıb.
Minimal əməkhaqqının yenidən artırılıacağı gündəmdədir. Bu artım nə zaman baş verə bilər və artım nə qədər olacaq?
Belə yaxın zamanda minimum əməkhaqqının yenidən artacağını gözləmirəm, amma düşünsək ki, hökumət indi devalvasiyaların nəticələrini aradan qaldırır, o zaman artım ola bilər. Devalvasiyadan öncə minimum əməkhaqqı 105 manat, yəni 134 dollar idi, indi 180 manat, yəni 106 dollar olub. Yəni hələ devalvasiyanın nəticələri tam ödənilmir. Bizdə minimum əməkhaqqı azı 210-220 manat olmalıdır ki, devalvasiya öncəsi vəziyyət yaransın və vətəndaşın gəliri artsın.
Bəs təqaüdlərin artırılması gözlənilirmi?
Prezidentin sonuncu açıqlamasında təqaüdlərin artırılacağı qeyd edilmişdi. Düşünürəm ki, hələlik I, II, III qrup əlilliyi olan vətəndaşların sosial müavinətlərinə artım ediləcək. Əngəlli vətəndaşların təqaüdlərinə 20-45% intervalında artım gözlənilir. Lakin bu kateqoriyadan olan vətəndaşların təqaüdləri hətta iki dəfəyə qədər artırılsa belə yenə də bu onların minimum tələbatlarının ödənilməsinə kifayət etmir. Ona görə də belə hesab edirəm ki, əlil vətəndaşlarımız üçün yeni sosial proqramlar hazırlanmalı və onların sosial müdafiəsi üçün yeni qanunlar qəbul edilməlidir.
Təbii ki, vətəndaşların əməkhaqqı və sosial muavinətlərinin artırılması olduqca müsbət haldır. Lakin əhalinin gəlirlərinin artırılması hansı iqtisadi riskləri özündə ehtiva edir və bu bazarda qiymət artımına səbəb ola bilərmi?
Bəli, əsas risk məhz bazarda inflyasiya səviyyəsinin artmasıyla bağlıdır. Təbii ki, cüzi də olsa devalvasiya riski mövcuddur, lakin Azərbaycan iqtisadiyyatında devalvasiya daha çox neftin qiymətilə bağlıdır. Neftin qiyməti isə 60 dollardan yuxarıdırsa devalvasiyanın olması ehtimalı olduqca aşağıdır. Qiymət artımına gəldikdə isə son fərmanlardan sonra təqribən bir milyarda yaxın vəsaitin vətəndaşa çatdırılması gözlənilir. Bu vəsait bazara çıxarılacaq və dövriyyə edəcək. Dövriyyə nəticəsində inflyasiyanın təsirləri artacaq. Bu isə qiymət artımına səbəb ola bilər.
Nicat İsmayılov
