"Bu Rəsulzadəyə hörmətsizlikdir" Rəsulzadənin nəvəsilə MÜSAHİBƏ

Müsahibələr 14:27 06.03.2019

Bu gün mart ayının 6-da ulu öndər, AXC-nin qurucusu Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin vəfatının 64-cü ildönümüdür. Böyük şəxsiyyətin vəfatından öncəki son anları və adının əbədiləşdirilməsiylə bağlı məsələləri nəvəsi Rəis Rəsulzadə Eurasia Diary-ə verdiyi müsahibədə dəyərləndirdi.

rais rəsulzadə ile ilgili görsel sonucu

"Ardınca üç dəfə Azərbaycan dedikdən sonra əbədi olaraq gözlərini yumdu"

Məhəmməd Əmin bəyin vəfatından öncəki son anlarda yanında kimlər olub və sizdə bu barədə hansı məlumatlar var?

Rəsulzadənin son anlarında onun ən vəfalı dostları yanında olub. Hansı ki, onlar Məhəmməd Əmin bəylə birgə Milli Kültür Dərnəyini yaratmışdılar və uzun illər vətəndən ayrı azərbaycanın iqtiqlalı naminə birgə çalışırdılar. Onlardan biri də Məhəmməd Kəngərli olub. Kəngərlinin sözlərinə görə Rəsulzadə ömrünün son dövrlərində şəkər xəstəliyindən əziyyət çəkirmiş. Əslində ölümü də gözlənilməz olub. Şəkəri yüksələn Məhəmməd Əmin bəy komaya düşüb və günlərlə komada qalıb. Kəngərli sonradan xatirələrində yazır ki, “Rəsulzadə komada olarkən, ölümünə dəqiqələr qalmış onun üzündə müəyyən dəyişikliklər yarandı, üzü ağappaq oldu. Elə hesab edirdik ki, o ayılır, özünə gəlir. Ardınca üç dəfə Azərbaycan dedikdən sonra əbədi olaraq gözlərini yumdu.

məhəmməd kəngərli ile ilgili görsel sonucu

 

"Onun ən böyük qayəsi Azərbaycanın azadlığı və istiqlalı idi"

Rəsulzadə bu gün sağ olsaydı sizcə, özünü tam olaraq məqsədlərinə çatmış kimi hiss edərdimi?

Əlbəttə ki, o sağlığında da bir çox məqsədlərinə çatmışdı. Onun ən böyük qayəsi Azərbaycanın azadlığı və istiqlalı idi. O məhz bunu reallaşdırdı, Azərbaycan adlı dövləti formalaşdırdı. Stalin Azərbaycanın bolşeviklər tərəfindən işğalından sonra Məhəmməd Əmin Rəsulzadədən soruşur ki, “Siz bu qədər çalışdınız, vuruşdunuz, bəs nəyə nail oldunuz? Rəsulzadə belə cavab verir: “Hər halda xalqımıza azadlığı daddıra bildik. Biz müstəqil olduq və xalqımız heç vaxt bunu unutmayacaq”. Rəsulzadə bütün ömrünü dövlətinə və millətinə həsr etdi. Bu gün də sağ olsaydı ömrünün, zəhmətinin hədər getmədiyini, sayəsində Azərbaycanın azad və müstəqil olduğunu görəcəkdi. Bu gün Azərbaycan dövləti hələ də Rəsulzadə prinsipləri əsasında fəaliyyət göstərir. Azərbaycan konstitusiyasının bir çox maddələri Rəsulzadənin nəzəriyyəsi əsasında tərtib edilib. Ən əsası isə, Rəsulzadə bu dövlətin qurucusudur. Bir liderə müstəqil dövlət yaratmaqdan daha böyük hansı uğur nəsib ola bilər ki?

 

"72 illik Sovet əsarəti belə bu xalqa Rəsulzadənin adını unutdura bilmədi"

Bu gün Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin adının əbədiləşdirilməsi üçün görülən  işləri necə dəyərləndirirsiniz?

Əvvəla, onu deyim ki, 72 illik Sovet əsarəti belə bu xalqa Rəsulzadənin adını unutdura bilmədi. O dövrdə yaşayanlar bilir ki, durmadan tarix dəsrlərində Şaumyanın, Stalinin, Leninin, Kirovun və digərlərinin adları “böyük liderlər” kimi xalqa çatdırılırdı. Sanki heç Cumhuriyyət dövrü yaşanmamış, sanki Rəsulzadə, Xoyski kimi şəxsiyyətlər dünyaya göz açmamış kimi onların adlarını tarixdən silməyə çalışırdılar. Ancaq buna nail ola bilmədilər. Ona görə də başda Məhəmməd Əmin bəy olmaqla bütün AXC qurucularının adları xalq üçün onsuz da əbədidir.

Ancaq bununla belə Heydər Əliyevin onu dəfələrlə Azərbaycan dövlətinin banisi olaraq göstərməri, anım tədbirlərinin keçirilməsi, İlham Əliyevin Rəsulzadənin 130-cu ildönümüylə bağlı fərman qəbul etməsi Rəsulzadənin adının əbədiləşdirilməsi üçün görülən uğurlu işlərdir. Həmçinin, Cumhuriyyətin 100-cü ildönümüylə bağlı nəşr edilən kitablar və dərgilərdə Rəsulzadə haqqında yeni və ətraflı məlumatların yer alması, Nəsiman Yaqublu və Şirməmməd Hüseynov kimi tarixçilərin onun fəaliyyəti haqqında geniş həcmli kitablar nəşr etməsini çox müsbət qiymətləndirirəm.

 

"Xahiş edərdim ki, ya o büstü qoysunlar, ya da o lövhəni yığışdırsınlar"

Lakin məni bu soyadın daşıyıcısı olaraq narahat edən bəzi savadsız və dar düşüncəli insanların bilib-bilmədən onu “tənqid etməsi”, Rəsulzadə haqqında ətraflı məlumatı olmadan onun haqqında fikirlər səsləndirmələridir. Düşünürəm ki, dövlətimiz bu cür tarixi şəxsiyyətlərin adlarının toxunulmazlığını təmin etməlidir. Mənim dövlətimizdən bir xahişim də Bakı Dövlət Universitetilə bağlıdır. BDU-da bildiyiniz kimi bir neçə il əvvəl bir yazılı lövhə qoyulub və üzərində “Burada Məhəmməd Əmin Rəsulzadəyə büst qoyulacaq” yazılıb. Ancaq illərdir nə büst qoyulur nə də lövhə götürülür. Düşünürəm ki, bu Rəsulzadəyə hörmətsizlikdir. Xahiş edərdim ki, ya o büstü qoysunlar, ya da o lövhəni yığışdırsınlar. 

BDU-da Rəsulzadənin büstü ile ilgili görsel sonucu

 

"Bu Rəsulzadəyə haqsızlıq olar"

Prezidentin mədəniyyət və incəsənət xadimlərilə görüşü zamanı bəzi incəsənət xadimləri H.Z. Tağıyev, C. Məmmədquluzadə və digər tarixi şəxsiyyətlərin Bakıda heykəllərinin ucaldılmasını prezidentdən xahiş etdilər. Bu fonda Məhəmməd Əmin Rəsulzadəyə şəhərin mərkəzində bir heykəlin ucaldılmasını istərdinizmi?

Belə düşünürəm ki, bunu Azərbaycanda istəməyən yoxdur. Bu arada prezidentlə mədəniyyət xadimlərinin görüşü çox maraqlı və uğurlu görüş idi. Şəxsiyyətinə və sənətinə çox hörmət etdiyim bir çox insanlar orada idi. Təbii ki, Tağıyev və digər şəxsiyyətlər çox böyük işlər görüb. Ancaq mən təəssüf edirəm ki, orada bir incənət xadimi dövlətimizin qurucusunun heykəlinin ucaldılmasını təklif etmədi. Tağıyevin heykəli ilə bağlı təklifi də müsbət qiymətləndirirəm. Ancaq Kukla teatrı ilə üzbəüz Tağıyevə heykəl ucaltmaq ideyası Rəsulzadəyə edilmiş hörmətsizlikdir.  Çünki orada illər əvvəl Rəsulzadəyə heykəl qoyulacaqdı. Belə bir fikir var idi, hətta heykəl də hazırlanırdı. Sonradan bu fikirdən daşınıldı.  Ora Rəsulzadə küçəsidir. Düşünürəm ki, məhz orada Rəsulzadənin heykəli ucaldılmalıdır. Əks halda bu Rəzuldayədə haqsızlıq olar.

 

"Düşünürəm ki, bu tale məsələsidir"

Rəsulzadənin vəfatının hər ildönümündə müxtəlif dairələrdən məzarının Ankaradan Bakıya gətirilməsi məsələsi gündəmə gəlir. Bu məsələyə münasibətiniz necədir?

Düşünürəm ki, bu tale məsələsidir. Onun qəbri Ankaradadır, Topçubaşovun məzarı Parisdədir, Xoyskinin Tiflisdə. Onlar Azərbaycandan kənarda vəfat ediblər və Sovet dövründə onların nəinki məzarının gətirilməsi, heç adının çəkilməsinə imkan verilməyib. İndi 64 il sonra babamın məzarının Bakıya gətirilməsi bilmirəm necə mümkün olar. Bunun Türkiyə tərəfi də var, hüquqi və diplomatik prosedurlar mövcuddur. Təbii ki, bir də dini tərəfi var. Ancaq belə bir niyyət, istək olsa şübhəsiz, heç kim, o cümlədən də mən bunu mənfi qarşılamaram.

məmməd əmin rəsulzadənin məzarı ile ilgili görsel sonucu

 

Nicat İsmayılov

Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO

Xəbər xətti

Yaponiya UNRWA-nın maliyyələşdirilməsini bərpa etməyi nəzərdən keçirəcək
23:13 28.03.2024
Azərbaycan təhlükəsizlik orqanlarının 105 illiyi ilə bağlı təntənəli tədbir təşkil olunub
22:50 28.03.2024
Rusiya XİN başçısı: Məhz KTMT İrəvanın maraqlarını çətin vəziyyətlərdə müdafiə edib
22:26 28.03.2024
Lavrov: Ermənistan uydurma bəhanələrlə Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına çalışır
22:00 28.03.2024
Yevlaxda avtomobil yük maşınına çırpılıb, ölən var
21:45 28.03.2024
DİN vətəndaşlara müraciət edib: Hesab məlumatlarınızı tanımadığınız şəxslərlə paylaşmayın
21:30 28.03.2024
Sumqayıt Dövlət Universitetinə yeni prorektor təyin olunub
21:24 28.03.2024
BMT Baş katibi azərbaycanlı diplomatı yüksək vəzifəyə təyin edib
21:11 28.03.2024
Rusiya İstintaq Komitəsi: “Crocus City Hall”dakı terror Ukraynadan maliyyələşib
21:04 28.03.2024
İtaliya komandanlığı ordunun sayını artırmağa ümid edir
20:43 28.03.2024
Əli Nağıyev: Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarının qarşısında yeni çağırışlar durur
20:30 28.03.2024
Kürdəmirdə 16 yaşlı piyadanı maşın vurub
20:21 28.03.2024
"Müharibə olmasın, bizə ədəbiyyat lazım deyil" - Yazıçılar arasında SORĞU
20:00 28.03.2024
Naxçıvanda mənşəyi bilinməyən saxta zeytun yağları satışdan çıxarılıb
19:36 28.03.2024
Aİ Şurasının komitə üzvləri Cənubi Qafqaz regionuna səfər edəcəklər
19:30 28.03.2024
Sabah Qubanın qaz təchizatında fasilə yaranacaq
19:20 28.03.2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ oldu
19:00 28.03.2024
Türkiyənin Rusiya-Ukrayna arasında strategiyası necə olacaq? – İsmayıl Cingözün RƏYİNDƏ – ÖZƏL
19:00 28.03.2024
Taksilərdə videokameralar quraşdırılacaq - BU TARİXDƏN
18:20 28.03.2024
AMADA-nın əməkdaşı WADA-nın vebinarında iştirak edib
18:08 28.03.2024
İki ali məktəbə prorektor təyin edilib
17:55 28.03.2024
Azərbaycanda icbari sığorta üzrə daxilolmalar azalıb
17:50 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
17:39 28.03.2024
Azərbaycanda taksilər üçün POS-terminal tələbi qoyulub
17:35 28.03.2024
BAMF-ın daxilində Müstəqil Həmkarlar İttifaqı yaradıldı - QHT sektorunda İLK - FOTOLAR
17:33 28.03.2024
Bayram günlərində baş vermiş qəzalarda ölənlərin sayı AÇIQLANDI
17:23 28.03.2024
Azərbaycanda əlillərə məxsus avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edilir
17:10 28.03.2024
Şadlıq saraylarında menyular bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
16:59 28.03.2024
CAR lideri Prezident İlham Əliyevi təbrik edib
16:49 28.03.2024
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
16:41 28.03.2024
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
16:22 28.03.2024
Bakıda ucuz avtomobillər satışa çıxarılacaq
16:16 28.03.2024
Taksi minik avtomobilləri ağ və ya qırmızı rənglərdə olacaq
16:11 28.03.2024
Peşə ixtisasını təsdiq edən sənədin verilməsi qaydası dəyişdirilib
16:07 28.03.2024
Azərbaycanda bank AMB-nin tələblərini pozub
16:00 28.03.2024
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
15:53 28.03.2024
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
15:42 28.03.2024
Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO
15:35 28.03.2024
Azərbaycanda “Avtomobil yolları haqqında” qanun DƏYİŞDİ
15:20 28.03.2024
Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
15:14 28.03.2024
Hamısı