Elmi boşluqlara hiddətlənən gənc tədqiqatçıdan effektli metod Təklif

Elm və texnologiya 22:42 13.02.2019

“Dövlət, müəyyən ixtisaslar üzrə xaricdə təhsil alıb mütəxəssis kimi formalaşan sosioloq və ya mühəndislərin tapılmasında maraqlı olmasa da, buna ehtiyac olduğu faktdır. Ümumiyyətlə, dövlət, boşluq olan sahələr üzrə vakansiyalar yarada və həmin sahələri ölkəmizdə inkişaf etdirə bilər. Məsələn, mühəndislik istiqamətində hansısa şirkətlərin açılması və yaxud da kadrların mövcud müəssisələrdə yüksək əmək haqqı qarşılığında işlə təmin olunmasını nümunə göstərmək olar” – İnqilab Şahbazov

İnqilab Şahbazov Azərbaycan Elm Assosiasiyasının həmsədridir. O, həmçinin, bazar tədqiqatları həyata keçirən SİAR Social and Marketing Research şirkəti, İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinın (İSİM) tədqiqatçısıdır.

Gənc tədqiqatçı qeyd edir ki, elm sahəsindəki əsas problem humanitar elmlərin əksəriyyəti, eləcə də dəqiq elmlərdən bir neçəsinin ölkəmizdə, ya ümumiyyətlə ya da kifayət qədər inkişaf etməməsidir:

“Nümunə olaraq, humanitar sahədən başlasam, sosiologiya, kriminologiya və onların altbudaqları, eləcə də hüquq və iqtisadiyyatın müəyyən sahələrini misal gətirərək deyə bilərəm ki, müşahidələrimə əsasən, bu istiqamətlər olduqca zəif inkişaf edib. Düzdür, bu sahədə ixtisaslaşan, kifayət qədər böyük, hətta dünya çapında faydalı işlərgörən mütəxəssislər var, amma inkişaf etməkdə olan bir neçə ölkə ilə müqayisədə hələki geri qalırıq.

Azərbaycanda ümumi əmək haqqı səviyyəsi çox aşağıdır, əlavə olaraq, həmin sahə üzrə ixtisaslaşanların iş tapmaq imkanları da yoxdur və ya məhduddur. Bundan başqa, həmin sahələr üzrə tələb olmadığından Azərbaycanda, təəssüf ki, müstəqil iş qurmaq çətindir.  Xaricdə, müvafiq sahələri oxuyub ixtisaslaşmış şəxslər müəyyən sifarişləri yerinə yetirir, qarşılığında gəlir əldə edir. Bizdə isə tədqiqat sifarişləri bazarı inkişaf etməyib. Hətta Türkiyə, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri kimi ölkələrlə müqayisə də belə geri qalırıq və bu bazarın böyüməsinə olduqca çox ehtiyac var.

Dəqiq və texniki elmlərə gəldikdə isə, dünya ölkələrində prioritet olan bir çox sahələr, yenə də ölkəmizdə inkişafdan qalır. Misal üçün, avtopilot sistemi ilə özünü idarə edən avtomobillər, kriptovalyutalar və s. bu kimi istiqamətlərdə texnoloji nailiyyətlər əldə etmiş ölkələr kifayət qədər olsa da, bizdə bunlar elm formasında deyil, olduqca məhdud səviyyədə araşdırılır. Bu kimi elmi yeniliklərin Azərbaycanda tədqiqi və tətbiqi istiqamətində işlər görülmür”.

İnqilab Şahbazov, sadalanan problemlərdən çıxış yolu kimi əmək haqqı səviyyəsinin qaldırılmasını təklif edir.Onun sözlərinə görə, qeyd edilən sahələr üzrə ixtisaslı kadrlara olan tələbatı dövlət sektoru ödəməyə maraqlı olmasa da, bu tələbat var:

“Yəni, dövlət, həqiqətən də müəyyən ixtisaslar üzrə xaricdə təhsil alıb mütəxəssis kimi formalaşan sosioloq və ya mühəndislərin tapılmasında maraqlı olmasa da, ehtiyac olduğu faktdır. Ümumiyyətlə, əvvəlcə,dövlət boşluq olan sahələr üzrə vakansiyalar yarada və həmin sahələri ölkəmizdə inkişaf etdirə bilər. Məsələn, mühəndislik istiqamətində hansısaşirkətin açılması və yaxud da mövcud müəssisələrdə işlə təmin olunması ola bilər. Bu gün Azərbaycanda müqayisə aparanda şahidi oluruq ki, neft-qaz sahəsində və maliyyədə olan orta aylıq əmək haqqı səviyyəsi, adını çəkdiyim humanitar istiqamətlərdən qat-qat yüksəkdir. Bu da, təbii olaraq insanları cəlb edir.

Başqa bir təklif kimi isə beyin və tədqiqat mərkəzlərinin yaradılmasınınsürətləndirilməsini qeyd edə bilərəm. Sahibkarlar tərəfindən yaradılan müəssisələrin bir neçə istiqamətdə dəstəklənib, təşviq olunması mütləqdir. İnkişaf etmiş ölkələrdə sosiologiya üzrə təhsil alanlar dövlətdən sifarişlər qəbul edən tədqiqat mərkəzlərində işləyirlər. Həmin müəssisələr, adətən, vergi öhdəliyindən azaddırlar və yaxud da kiçik dərəcədə öhdəliyə cəlb olunurlar. Bizdə də belə şəraitin yaradılmasına ümid edirik”.

Son olaraq, qənaətcil olduğu qədər də effektiv metod barədə:

 “Qeyd etmək istərdim ki, boşluq hiss edilən elm sahələri üzrə xaricdə, dövlət ya da öz hesabına təhsil alan məzunların Azərbaycan universitetlərinə gətirilməsi və münasib əmək haqqı qarşılığında işə cəlb olunmasını mütləq hesab edirəm. Çünki həmin insanlar, artıq xaricdə ixtisaslaşıb və biliklərini yerli tələbələrlə bölüşə bilərlər. Bununla da dalğa effekti yaranar, belə bu, qənaətcil olduğu qədər də effektiv metoddur. Çünki bir nəfərin beyin məhsulu ilə onlarla, hətta yüzlərlə insana fayda vermiş olarıq. Beləcə, elmdə olan həmin boşluqlar da yavaş-yavaş doldurula bilər”.

Bu hadisə Azərbaycan tarixində bir ilk oldu - Sahib Məmmədov və Əbülfəz Mehdiyev ilə MÜZAKİRƏ - VİDEO

Xəbər xətti

Azərbaycanda problemli kreditlərin məbləği AZALIB
14:48 29.03.2024
Azərbaycanda bu şəxslərin MAAŞI ARTIRILIR - MƏBLƏĞLƏR
14:42 29.03.2024
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar  var
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar var
14:35 29.03.2024
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
14:33 29.03.2024
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
14:30 29.03.2024
Müharibə veteranları üçün yeni güzəşt MÜƏYYƏNLƏŞİR
14:25 29.03.2024
Milli Məclisin növbəti iclasının tarixi məlum olub
14:15 29.03.2024
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
14:05 29.03.2024
Azərbaycanda kişilərin 5 il erkən pensiya hüququ tanınacaq
14:00 29.03.2024
Füzulidə daha 35 ailəyə mənzillərinin açarları təqdim olundu
13:55 29.03.2024
Nazim Bəydəmirlinin həbs müddəti uzadılıb
13:50 29.03.2024
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
13:45 29.03.2024
Umud Mirzəyev: “Aİ-nin Cənubi Qafqaza səfəri regionu öz təsir dairəsində saxlamaqdır”
13:36 29.03.2024
Narkotik istehlak etməsi müəyyənləşdirilən şəxslər vergi orqanlarında xidmətə qəbul olunmayacaq
13:25 29.03.2024
Xüsusi rütbə vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinə ömürlük veriləcək
13:20 29.03.2024
Fransada inflyasiya kəskin artıb
Fransada inflyasiya kəskin artıb
13:15 29.03.2024
Bakıda yeni elektrik avtobusu istifadəyə verildi
13:05 29.03.2024
OPEC-dən həyacan təbili: Enerji qiymətləri kəskin bahalaşa bilər
OPEC-dən həyacan təbili: Enerji qiymətləri kəskin bahalaşa bilər
13:00 29.03.2024
Ötən il Azərbaycana xaricdən 1,7 mlrd. dollar pul baratı daxil olub
12:49 29.03.2024
Bu hadisə Azərbaycan tarixində bir ilk oldu - Sahib Məmmədov və Əbülfəz Mehdiyev ilə MÜZAKİRƏ - VİDEO
12:45 29.03.2024
Oğurluqda ittiham olundu, özünü güllə ilə vurdu - Maraqlı faktlar
12:30 29.03.2024
Cənubi Koreyada uşaq sahibi olan cütlüklərə 75 min dollar ödəniləcək
Cənubi Koreyada uşaq sahibi olan cütlüklərə 75 min dollar ödəniləcək
12:20 29.03.2024
“Crocus”da xəsarət alanların sayı 382 nəfərə ÇATDI
12:18 29.03.2024
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə yayımlamadı? – RƏSMİ AÇIQLAMA
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə yayımlamadı? – RƏSMİ AÇIQLAMA
12:15 29.03.2024
İndi dünya daha yavaş dönür
12:10 29.03.2024
“Pulu olmayan bələdiyyə necə fəaliyyət göstərsin?!” – Fazil Mustafa
12:05 29.03.2024
Aİ-nın Cənubi Qafqazda səfəri sülh prosesinə necə təsir edəcək? – Amerikalı Ekspert Açıqlayır – ÖZƏL
12:00 29.03.2024
Netanyahu Mossad rəhbərinin sülh təklifini RƏDD EDİB
11:55 29.03.2024
Şuşa şəhərində yeni məscidin təməli qoyulub
11:52 29.03.2024
Rusiya “Yars” raketi ilə təlimlərə çıxıb
Rusiya “Yars” raketi ilə təlimlərə çıxıb
11:50 29.03.2024
Lavrov Aİ-nın müşahidə missiyasını qınayıb
Lavrov Aİ-nın müşahidə missiyasını qınayıb
11:45 29.03.2024
Sosial xarakterli fövqəladə mühit rejimində qaydalarına riayət edilməməsinə görə cərimələr müəyyənləşir
11:42 29.03.2024
Hakim vəzifəsinə namizədlər üçün 30 yaş tələbi ləğv edilir
Hakim vəzifəsinə namizədlər üçün 30 yaş tələbi ləğv edilir
11:40 29.03.2024
Sanksiyalar Rusiyaya mane olur, ödənişləri almaq üçün mübarizə aparır
Sanksiyalar Rusiyaya mane olur, ödənişləri almaq üçün mübarizə aparır
11:38 29.03.2024
ABŞ yeni ittifaq yaradır... - ANALİTİKA
11:33 29.03.2024
Azərbaycanda bu maşınlar kəskin UCUZLAŞDI - Satmaq istəyənlər isə 3 dəfə artdı
11:28 29.03.2024
ABŞ və Aİ Ermənistanı niyə silahlandırır? – SƏBƏB VƏ MƏQSƏD
11:22 29.03.2024
Bakı-Sumqayıt şosesində yaranan sıxlığın SƏBƏBİ bilindi
11:17 29.03.2024
Rusiyalı səfir: ABŞ-la münasibətlər düzəlməyəcək
Rusiyalı səfir: ABŞ-la münasibətlər düzəlməyəcək
11:15 29.03.2024
Milli Məclisin iclası başlayıb
11:05 29.03.2024
Hamısı