Bu gün İsveçrənin Davos şəhərində keçirilən Dünya İqtisadi Forumu münaqişələr və problemlərlə zəngin dünya gündəmində önəmli yer tutur.

Eurasia Diary Forumdan gözlənilən nəticələri şərh etmək üçün İstanbul Universitetinin professoru, Dr. Selin Şenocak və Varşava Beynəlxalq Münasibətlər Mərkəzinin eksperti, Dr. Bruno Surdelə müraciət edib.

“Davos Forumu Klaus Şvabın 1971-ci ildə qabaqcıl, müvəffəqiyyətli diplomatiya və iqtisadiyyata əsaslanan təşəbbüsüdür. Mövcud konyunkturada yeni forma meydana gəlməsi ilə Davos köhnə təsirini və cazibəsini itirdi. Bu il biz bunun konkret nümunəsini görürük”, - deyə Selin Şenocak Davos Forumunun əhəmiyyətini izah edib.

Dr. Surdel isə Forumun mahiyyətinə bu sözlərlə aydınlıq gətirib: “Davosda keçirilən Dünya İqtisadi Forumu həmişə idarəçilərin, bankirlərin, siyasi və təşkilat rəhbərlərinin dünyadakı işlərini müzakirə etmək və səhnə arxasında razılıqlarını möhkəmləndirmək üçün böyük bir fürsət olub. Digər tərəfdən, bu, istəkli və ya qurulan liderlərin bir növ teatr nümayişidir”.

Dünyanın aparıcı ölkələrindən bəzilərinin rəhbərlərinin tədbirə qatılmamasına gəlincə, Selin Şenocak bunu Forum üçün mənfi hal kimi qiymətləndirir və qeyd edir ki, iqtisadi böhranların əsas aktorlarını yoxluğu ümumi müzakirələrdə boşluq yaradacaq.

Dr. Bruno Surdel Forumu dünyanın iqtisadi və siyasi gündəmində baş verənlərin əksi hesab edir. O, aparıcı ölkələrin imtinasını bu cür izah edir: “Hindistan rəhbəri Narendra Modi, Çinin rəhbəri Tsi Sinpin, Kanada Baş naziri Castin Trudo, ABŞ prezidenti Donald Tramp, Britaniya baş naziri Tereza Mey və Fransa prezidenti Emanuel Makron bu il Davos səfərini ləğv etməyə qərar verdi. Vəziyyət olduqca aydındır: Brexit-in daxili çətinlikləri, ABŞ-da qismən hökumətin bağlanması, Fransada "Gilets Jaunes", iqtisadi yavaşlamaya səbəb olan Çin - ABŞ ticarət müharibəsi, Hindistanın gələcək seçkiləri liderlərin imtinasının əsas səbəbləridir”.

“Lakin buna baxmayaraq, Almaniya Kansleri Angela Merkel və Yaponiya baş naziri Şinzo Abe forumda iştirak edəcək. Bundan əlavə, Braziliya prezidenti Ceyr Bolsonaro ideoloji təsirlərdən azad və fərqli Braziliya təşəbbüsünü irəli sürəcək. Eyni zamanda, Çin və Kanada nümayəndəliyi Huawei böhranını müzakirə etmək üçün əla şans əldə edəcək. Çinin iqtisadi yavaşlama dönəmində investorların cəlbi üçün çıxışlar edəcəyi də gözlənilir ”, - deyə Bruno Surdel Forumda baş verə biləcək hadisələri açıqlayıb.

Şenocak bu ilki forumda Braziliya kimi iqtisadi cəhətdən parlayan ölkələrin ön planda olacağını qeyd edir. Əsas diqqətin isə iqtisadi gerilik və böhranların üzərinə ayrılacağını bildirib.

“İqlim dəyişikliyi və səhiyyə problemləri əsas gündəmi təşkil edəcək. Lakin əhəmiyyətli dəyişiklik gözlənilmir, ona görə yox ki, aparıcı liderlər iştirak etməyəcək. Çünki mövcud liderlərin düşüncələri arasında fərqliliklər vardır. Misal üçün, Bolsonaro ilə Merkel iqlim dəyişikliyi məsələsində eyni mövqeyə sahib deyillər” - Dr. Surdel Forumun gündəliyini izah edib.

Bruno Surdel dünya siyasətində bu həftə keçiriləcək görüşləri daha vacib hesab edir. Qeyd edək ki, Rusiya və Türkiyə ABŞ-ın yoxluğunda Suriyada əlaqələrini nizamalayacaq, Makron və Merkel görüşü Fransız-Alman oxunu gücləndirəcək və Moskvada Abe və Putin Kuril böhranı üzrə əhəmiyyətli müzakirələr aparacaq.

Nəticə olaraq, qeyd etmək olar ki, Dünya İqtisadi Forumunun potensialı çox zəif qiymətləndirirlir. Ekspertlər ikitərəfli əlaqələrin inkişafı üçün müsbət proqnozlar versələr də çoxtərəfli probləmlərin həllinə pozitiv baxmırlar.

Hazırladılar: Ülvi Əhmədli, Samirə Şahmurova, Nicat İsmayılov