Aprelin ilk həftəsində cəbhədə Ermənistan-Azərbaycan arasında gedən döyüşlərdə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin keçirdiyi uğurlu əməliyyat nəticəsində qarşı tərəfin mövqelərinə ağır zərbələr vuruldu. Bununla da Azərbaycan dünyanın gözündə yaratdığı məğlub ölkə stereotipini dağıtmış oldu.
Azərbaycan ordusunun 4 günlük əməliyyatda istifadə etdiyi hərbi texnika da Ermənistanı çox narahat etdi. Hətta rəsmi İrəvan ilk dəfə Rusiyanın Azərbaycana silah satmasına narazılığını bildirdi. Ermənistanın bu aqressiv mövqeyi Rusiyanın baş naziri Medvedevin Ermənistanda prezident Serj Sarkisyanla görüşündə də özünü büruzə verdi.
Ermənistanda iki dövlət rəsmisinin görüşü baş tutan məkanda təkcə erməni bayrağı qoyulmuşdu.
Sözsüz bu, siyasi etika qaydalarına zidd və iki ölkə arasındakı protokol qaydalarının pozulmasıdır və sanki Ermənistan belə bir davranışla Rusiyaya öz iradını və narazılığını çatdırır. Bu xoşagəlməz jestlə kifayətlənməyən Ermənistan dövlət başçısı Rusiyanın baş nazirinə Belarus və Qazaxıstanı da şikayət edib. Məlumdur ki, Belarus və Qazaxıstan, Qarabağ münaqişəsinin həllində həmişə Azərbaycan tərəfinin mövqeyini tutub. Qazaxıstan və Belarus rəhbərliyi cəbhədəki vəziyyəti əsas gətirərək İrəvanda Avrasiya İqtisadi İttifaqının tədbirinin keçirilməsinə qarşı olduğunu açıqlayıb və bu iki dövlətin nümayəndələri İrəvana gəlməkdən imtina ediblər. Sarkisyan isə həmin dövlətlərin bu addımla Azərbaycana dəstək olduğunu və Ermənistanın da üzvü olduğu birliyin nüfuzuna ciddi zərbə vurduğunu iddia edib.
Digər tərəfdən, Ermənistan həm də Rusiyanın Azərbaycana silah satmasına qarşıdır. Xatırladaq ki, Serj Sarkisyan bu barədə Almaniya Kansleri Angela Merkellə görüşündə də çıxış etmişdi. O vaxt Sarkisyan, Rusiyanı Almaniyaya şikayət etmişdi: “Rusiyanın Azərbaycana satdığı silahlarla Azərbaycan ordusu Ermənistan ordusunun mövqelərini atəşə tutur”.
Görünür, ümumiyyətlə Ermənistan ictimaiyyəti də bu vəziyyətdən narazıdır. Belə olmasaydı, İrəvandakı Rusiya səfirliyi qarşısında Rusiyanın bayrağının yandırılmasına cəhd edilməzdi.
Ermənistanın Müdafiə Nazirliyinin mətbuat katibi Artsrun Ovanisyan da son günlərdə cəbhədə baş verən gərginlikdən sonra Rusiya ilə Azərbaycan arasında silah satışının davam etdirilməsini əxlaqsızlıq kimi qeyd edib.
Rusiya isə Ermənistan hökumətinin silahla bağlı narazılığına ciddi şəkildə cavab verib. Aprelin 8-də Bakıda rəsmi səfərdə olan Rusiyanın baş nazirinin müavini Dmitri Roqozin bəyan edib ki, Azərbaycanla Rusiya arasında silah satışı mövcud müqavilələrə uyğun həyata keçiriləcək: “Rusiya hər iki ölkənin strateji tərəfdaşıdır”.
D.Roqozin bununla da Ermənistan prezidentinin iradlarına tutarlı cavab vermiş olub.
Qeyd edək ki, 2015-ci ilin əvvəllərindən Rusiya Azərbaycana T-90C tanklarının tədarükünü başa çatdırıb. Daha əvvəllər isə Rusiyanın“Rosoboroneksport” şirkəti bəyan edib ki, 2010-cu ildə bağlanmış sazişə əsasən, 2017-ci ilə qədər iri silah və texnika partiyalarının çatdırılması təmin ediləcək.
Bir müddət əvvəl Rusiya Ermənistana silah alması üçün 200 milyon dollar kredit ayırıb. Kredit üç illik güzəşt dövrü və illik 3 faiz dərəcəsi ilə növbəti 13 il müddətinə ödənilməlidir. Vəsait 2015-2017-ci illər dövründə güzəştlə Rusiya silahlarının alınmasına sərf olunacaq. Azərbaycan tərəfi isə kreditin ayrılmasına görə Rusiyaya etirazı notası bildirmişdi.
Həmin vaxt Rusiyanın Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova mətbuata açıqlamasında bildirmişdi ki, Ermənistan Rusiyanın tərəfdaşıdır: “Müqavilə şərtlərinə uyğun olaraq silah satışı davam etdiriləcək”.
Son günlərdə baş verənlər Ermənistanda şəxsi maraqları dərketmə, müttəfiq və düşmənlərin yenidən qiymətləndirilməsi prosesini daha da gücləndirdi.
Ermənistanın “Lragir” nəşrinin jurnalisti Naira Ayrumyan Dağlıq Qarabağda son günlər baş verən hərbi əməliyyatlar və prosesin siyasi nəticələrindən bəhs edən “Ermənistanda antirusiya əhval-ruhiyyəsi” adlı yazısında qeyd edib ki, Rusiyanın Ermənistanı həmişə müdafiə etməsi üçün Ermənistan Rusiyanın qoyduğu bütün tələbləri yerinə yetirib. Amma Rusiya vədlərinə naxələf çıxaraq Ermənistanı müdafiə etmir.
Ermənistan suverenliyindən imtina edərək, türk dövlətləri ilə eyni hərbi bloka daxil olmayıb. Bütün bunlar ona görə edilib ki, təhlükə zamanı Rusiya Ermənistanı müdafiə etsin.
Məqaladə deyilir: “O vaxtlar çox insan xəbərdarlıq edirdi ki, 1921-ci il Moskva müqaviləsi ilə Türkiyə və Ermənistan arasında sədd çəkən Rusiya, Ermənistanın müdafiəçisi ola bilməz.
Bizə xəbərdarlıq etmişdilər ki, Rusiya Azərbaycana raketlər satır, ancaq Ermənistana raket əleyhinə vasitələr satmır, bu üzdən Rusiya Ermənistanın təhlükəsizliyinin müdafiəçisi ola bilməz. Lakin Rusiya bazarlarında alver edən bir çox erməni buna inanmaq istəmirdi.
Ancaq indi hər kəs öz gözü ilə gördü ki, “erməni torpağı” Rusiya istehsalı raketlərlə vurulur. Yüksək texnologiyalı silahı Ermənistandakı bazalarında saxlayan Rusiya isə susur”.
“Eurasia Diary” portalına məsələni şərh edən politoloq Rasim Musabəyovun sözlərinə görə, son günlər Ermənistan və Rusiya arasında baş verən proseslər iki ölkə arasındakı münasibətlərə mənfi təsir edəcək: “Buna baxmayaraq, Ermənistan Rusiyanın əlaltısıdır və onun çıxış yolu yoxdur. Çünki Rusiyasız Ermənistan yox kimidir.
Ermənistan rəsmilərinin hamıdan kömək ummaq ənənəvi peşəsidir. Məlum məsələdir ki, Ermənistan Rusiyadan asılıdır. Onun bütün maliyyəsi, silahı, siyasi və hərbi təhlükəsizliyini Rusiya təmin edir. Ermənistan Rusiyaya boyun əyməyə məcburdur”.
Vüsalə Əlövsətqızı