Nataliya Yeremina,
Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin beynəlxalq münasibətlər fakültəsinin dosenti, Rusiya siyasi ekspert, siyasi elmlər doktoru, tarix elmləri namizədi, özəl olaraq Eurasia Diary üçün
Sovet İttifaqı ərazisində dialoqun dəstəklənməsi və dərinləşdirilməsi məqsədilə yaradılan MDB, üzv dövlətlərin qarşılıqlı hüquqi əlaqələri də olmaqla bir sıra sahələrdə maneələrə rast gəldi. Belə ki, bəzi müqavilələrin ratifikasiya prosesi uzun çəkdiyindən bu, iştirakçıların siyasi anlaşmazlığına gətirib çıxarır. MDB-yə onun iştirakçılarının münasibəti inteqrasiya və dezinteqrasiya prosesləri baxımından fərqlidir. Məsələn, Ukrayna postsovet məkanında parçalanma ideologiyasını təbliğ etməyə davam edir və o, Soçi görüşünə belə gəlmədi. Lakin çox sayda iştirakçıların olduğu halda ümumi maraq və ümumi yanaşmaların olmaması təşkilatın zəifləməsinə səbəb olur.
Maraqlıdır ki, Moldovanın eyni mövqedə olmasına baxmayaraq, onun prezidenti İ.Dodon Rusiya və digər ölkələrlə əməkdaşlıq qurmaq üçün bu sammitə qatılmışdı. MDB münasibətlərini gücəndirmək istəyən ölkələr üçün maraqlıdır və təsadüfi deyil ki, dövlətlərarası görüş zamanı digər beynəlxalq institutların da tədbirləri keçirilir. Bu dəfə MDB sammiti zamanı AİB liderlərinin görüşləri keçirilib və bu da MDB sammitinin fəaliyyətini daha da qüvvətləndirib.
Soçidə keçirilən MDB zirvə toplantısında ölkələrin siyasi, hüquqi və iqtisadi yaxınlaşması məsələləri, ticarət və iqtisadi əməkdaşlığın intensivləşdirilməsi sahəsində problemlər və bundan əlavə, ayrı-ayrılıqda MDB qurumlarının səmərəliliyinin artırılması problemi nəzərdən keçirildi. Rusiya prezidenti sammitdə iştirak edən ölkələrlə ticarət və iqtisadiyyat sahələrində, həmçinin Rusiya-Türkmənistan və Rusiya-Özbəkistan qarşılıqlı əlaqələrinin gücləndirilməsində bir sıra nəailiyyətlər qazanılıb. Zirvə toplantısında MDB ölkələri qarşılıqlı danışıqlar keçirdib və bu, MDB-nin kommunikasiya platforması olduğunu təsdiqləyir. Belarus-Azərbaycan ikitərəfli əməkdaşlıq üzrə danışıqlar da buna sübutdur. Ancaq həm MDB formatında görüşdə, həm də AİB formatında aparılan danışıqlar zamanı əsas vəzifə təhlükəsizlik və terrorizmə qarşı mübarizə sahəsində əməkdaşlığı bəyan etmək idi. Həmçinin, rəqəmsal iqtisadiyyat məsələsi də yeni və vacib mövzulardan idi.
Şübhəsiz ki, MDB-nin tərkibində göstərilən problemlərlə bağlı sürətli irəliləyişin olacağını gözləmirik. Eyni zamanda, üzv ölkələrinin müəyyənləşdirilmiş sferalarda əməkdaşlıq barədə daha tez razılığa gələ bildiyi AİB-in formatı da avtomatik olaraq güclənir. Bununla yanaşı, iştirakçıların postsovet məkanında maraqlarının üst-üstə düşməməsi MDB qurumlarının işini gücləndirməyə imkan verməyəcək. MDB tərəfdaşların və müttəfiqlərin seçimi baxımından ölkələr üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.