Oleq Kuznetsov,
26 May, şənbə günü Gürcüstan Baş naziri Georgi Kvirikaşvili 2021-ci ildə ölkəsinin NATO-a qoşulmasına ümid etdiyini söylədi. Beləliklə, o, Gürcüstan hökumətinin xarici siyasət istiqamətini bir daha təsdiq etməklə yanaşı, həm də ilk dəfə olaraq bu qoşulmanın baş vermə müddətinə dair fikir söylədi. Əgər bu doğrudan da gürcü siyasi elitasının düşüncəsini və bunun yalnız səs küylü bəyannamə olmadığını əks etdirirsə o zaman artıq hazırda Cənubi Qafqaz regionunda yalnız Qara dənizlə bərabər Qafqaz regionunu deyil, həm də bütövlükdə Avrasiya məkanının taleyinə təsir edəcək yeni siyasi konfiqurasiya yaranır.
Gürcüstan Mixayil Saakaşvili hakimiyyətə gəldikdən sonra və demək olar ki, 15 il əvvəl Qərb sivilizasiyasına tədricən yaxınlaşmaq və NATO strukturlarına inteqrasiya yoluna qədəm qoydu. Son yarım il ərzində ölkədə meydana gələn sosial və iqtisadi qarışıqlıqlar və siyasi kataklizmlər onu bu addımı atmağa hazırladı. Halbuki Gürcüstanda ABŞ-ın hərbi varlığı və ümumiyyətlə NATO-nun mövcudluğu kifayət qədər güclü idi.
Amma indi ölkə təmamilə iqtisadi cəhətdən səhraya çevrilib və ərazisində xarici hərbi bazalarının yerləşdirilməsi üçün əlverişli şərait yaranıb.
Hazırda Gürcüstanın NATO-ya inteqrasiyası yolunda heç bir daxili və ya xarici maneə yoxdur və bu vəziyyəti qonşu ölkələrdən hər hansının xoşuna gəlib-gəlməyəcəyi heç də vacib deyil.
Onların rəsmi Tiflisə siyasi-iqtisadi və ya hərbi təsir imkanı yoxdur, buna görə də ən yaxın gələcəkdə Cənubi Qafqazın yeni simasına uyğunlaşmaq lazım gələcək.
NATO üzv ölkələri tərəfdən fəaliyyətini maliyyələşdirməkdə ciddi çətinliklərə malik olsa da, Gürcüstan bu il NATO-ya asanlıqla üzv ola bilərdi.
2020-ci ildə ABŞ-da prezident seçkiləri olacaq. Donald Tramp şübhəsiz, səlahiyyət müddətinin 2024-cü ilə kimi uzadılmasına çalışacaq. Buna görə də, şəxsən ona və bütün Respublikaçılar partiyası üçün Gürcüstanın məhz 2021-ci ildə NATO-ya daxil olması seçkiqabağı kompaniya zamanı kart ola bilər və Tramp amerikalı seçicilərə müraciət edərək başladığım işi sona çatdırmaq üçün mənə şans verin və NATO-nun sərhədlərini Ukrayna, Qara dəniz və Qafqazdan keçərək Xəzər dənizinə kimi uzatmaqla Rusiyanı küncə dirəyim deməyə əsas verəcək.
Əlbəttə əgər bu daha tez baş verərsə Tramp administrasiyasının qalibiyyəti sayılacaq. Lakin Tramp kimi praqmatik prezident əsas kartını vaxtından qabaq stol üzərinə qoymayacaq. Ona görə də, Gürcüstan baş naziri ölkəsinin NATO-ya daxil olmasının tarixilə yanaşı siyasi perspektivini açıqlamış oldu.
İkincisi, Gürcüstanın NATO-ya tam miqyaslı inteqrasiyası üçün hərbi-texniki səbəb var. Bu Rusiya Müdafiə Nazirliyinin erməni şəhəri Gümrüdə 102-ci bazasıdır. O, Rusiyanın Cənubi Qafqaz regionuna təsirində mühüm faktor hesab edilir. Gürcüstanın hərbi-texniki infrastrukturunu NATO-ya inteqrasiya etməsi üçün bir zamanlar Saakaşvili Gürcüstanda etdiyi kimi Ermənistanda da rus hərbi bazasının ləğv etmək lazımdır. Şübhəsiz erməni baş nazir Paşinyan okeanın o tayındakı sponsorlarından bunun həyata keçirilməsi üçün sifariş alıb, lakin bu zaman alacaq. Belə ki, Rusiya birbaşa da olmasa dolayısı ilə Qarabağdakı işğalçı rejimi dəstəkləyir. Buna görə də Paşinyan və onun tərəfdaşları üçün erməni cəmiyyətini Rusiya ilə müttəfiq əlaqələrini kəsmək üçün hazırlaşdırmağa kifayət qədər vaxtı var.
Bununla Rusiyanın tərkibində Krasnodar və Sevastopol əyalətləri, Rastov vilayəti kimi ermənilərin çoxluq təşkil etdiyi ayrıca administrativ rayonlarında gizli terrorizmin yaranması Rusiyanın ərazi bütövlüyü qorunsa da onun hərbi-siyasi potensialının zəifləməsinə səbəb olacaq. İran da şimalda cəbhənin açılması qarşılığında Ermənistanın Urmiya, Səlmas və digər şimal-qərb regionlarında ərazi iddiaları ilə üzləşə bilər. Ermənistanın Türkiyənin Ərzurum və Trabzondan Hakkari və Diyarbəkirə kimi şimal-şərqi regionlarında ərazi iddiaları ortaya atıla bilər. Ərazisinin bir hissəsini itirmiş Azərbayan isə Naxçıvansız qala bilər. Bir sözlə, Ermənistanın ABŞ-ın təsiri altına düşməsilə onun qonşularına siyasi təsir aləti qazanılmış olur. Gürcüstan NATO-ya daxil olduqdan sonra Şimali Atlantik Alyansın Ermənistana yolu açılacaq. ABŞ siyasi təsiri hərbi komponentlə tamamlanacaq və regiondakı qüüvvələr balansı kardinal şəkildə dəyişəcək.
Yaranmış şərtlərdə yuxarıda adı çəkilən dövlətlər açıq Amerika yönümlü "Böyük Ermənistan" ideyasının yaranmasına və ən əsası bu yaxın gələcəyin nə zaman olacağına necə reaksiya verəcəklərinə cavab axtarmalıdırlar. Gürcü baş nazirinin sözlərinə görə 2021-ci ldə müasir siyasətçilərin ifadə etdiyi kimi "yol xəritəsi"nə NATO tərəfdən yaşıl işıq yanacaq. Aydındır ki, ilkin tədbirlər artıq bu il və ya gələn il görülməlidir. Təsəvvür edildiyi kimi, Rusiya və İran Gürcüstana daha çox maddi ziyan vurmaq üçün öz rəqiblərinə əmtəə formasında subsidiyaların verilməsindən imtina etməlidir. Buna paralel olaraq, Azərbaycan hökumətinə ərazi bütövlüyünün bərpa olunması və qondarma "Artsax" terrorçu qurumunun məhv edilməsi üçün hərbi əməliyyatlarla bağlı ən inandırıcı qarantiyalar verilməlidir ki, bu da NATO siyasətinə nəinki mənəvi və siyasi, həm də hərbi siyasi zərbə vuracaq və onu "Böyük Ermənistan" ideyasının həyata keçirilməsindən imtina etməsinə səbəb olacaq. Türkiyə xüsusilə, Rusiya və İrana münasibətdən tutmuş NATO-dan çıxmaya qədər hərbi əməliyyatların dəstəklənməsində siyasi qarantiya verməlidir. Bütün bunları bir yerə toplasaq, NATO-nun Qafqaz regionuna girməsi reallaşacaq və yaxud bir neçə il sonra Qafqaz ölkələrini ciddi təlatümlər gözləyir hansı ki, onların taleyi üçün hansı nəticələr doğuracağı aydın deyil.
