Rusiya açıq bir şəkildə "burdayam" deyir
Rusiya Türkiyədən sonra Suriyaya da “S-300” raket sistemini satmaq qərarına gəlib. Bu sadə bir hərbi xəbər kimi görünsə də əslində çox önəmli və strateji maraqlardan xəbər verən bir qərardır. Beləki, bu qərar rus ordusunun Suriyada davamlı qalacağına bir işarədir.
Bəs nə üçün məhz rus təyyarəsi vurulduqdan sonra Rusiya belə bir addım atdı?
Rusiyanın regiona “S-300”ləri yerləşdirməsi İsrailə qarşı atılmış sərt bir addımdır. Məlumdur ki, 17 sentyabrda Suriya qoşunları İsrail hava hücumunu əngəlləmək üçün “S-200” raketlərindən istifadə etmiş və endirilən raket zərbələrindən biri təsadüfən rus hərbi təyyarəsinə dəymişdi. Baş verən hadisədə 15 nəfər rus hərbçisi dünyasını dəyişmişdi. Bu xəbər rus mətbuatında böyük rezonans yaratdı. Ən önəmli mesaj isə Müdafiə Naziri Sergey Şoyqudan gəldi. Şoyqu bütün məsuliyyətin başqa bir dövlətin hava sərhəddini pozan İsrail əsgərlərinə aid olduğunu bildirdi. Bu açıqlamaya qarşı tərəf də eyni sərtlikdə cavab verincə iplər qopdu və Rusiya-İsrail arasında münaqişənin təməli atıldı.
Rusiya həm Suriya hava sərhəddini mühafizə etmək, həm də öz əsgərlərinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün “S-300 raket kompleksləri”ni Suriyaya satmaq qərarına gəldi. Ancaq Əsəd rejiminin bu bahalı və güclü hərbi sistemi almağa imkanı varmı?
Əlbəttə ki, yoxdur. Əsədin ölkəsi 7 ilə yaxındır vətəndaş müharibəsinin, terrorizmin və başqa dövlətlər tərəfindən həyata keçirilən hava hücumlarının mərkəzinə çevrilmişdir. Bu vəziyyətdə ölkənin büdcəsinin yarısından çoxu silahlara, muzdlu döyüşçülərə və digər hərbi sursatlara xərclənmişdir. Yəni, bütün bunlar onu ifadə edir ki, Rusiya “S-300” raketlərini Suriyada yerləşdirir, Suriyaya satmır. Bu raketlər Suriyanı deyil, rus əsgərini və rus maraqlarını qoruyacaq.
“S-300” raketlərinin Suriyada yerləşdirilməsinin digər bir səbəbi isə Rusiyanın İsrailə bu raket kompleksi vasitəsi ilə qeyri-rəsmi təhdid notası verməsidir. S-300-lərin yerləşdirilməsindən sonra İsrail hərbi hava qüvvələri bu qədər rahat Suriya hava sərhəddini poza bilməyəcək. Həmçinin, ruslar İsrail başda olmaqla bütün dünyaya “mən buradayam” mesajını verəcək.
S-300 raketlərinin ən önəmli xüsusiyyətlərindən biri ondan ibarətdir ki, bu raket kompleksindən istifadə qaydası olduqca mürəkkəbdir. Suriya əsgərləri bu raketlərdən dəqiq istifadə etmək üçün təlimlər keçməlidirlər. Bu isə o deməkdir ki, rus qoşunu hətta Suriyada münaqişə başa çatsa belə “S-300”lə bağlı təlimləri bəhanə edərək Suriya ərazisində öz hərbi bazalarını saxlamağa davam edəcəklər.
“S-300” raketlərinin digər bir önəmli xüsusiyyəti isə verilən koordinatlar əsasında göstərilən hədəfləri dəqiq bir şəkildə vura bilməsidir. Yəni, S-200-lərdən fərqli olaraq bu raket kompleksində hədəfdən yayınma və ya başqa bir hədəfi səhfən vurma hallarına demək olar ki, rast gəlinmir. Bu da Rusiyanın sentyabrın 17-si yaşadığı fəlakəti bir daha yaşamaması üçün atılan addımdır.
Suriyada Əsəd qüvvələrinin S-300-lərə sahib olması ölkədə baş verən münaqişənin də taleyi üçün həlledici ola bilər. Müxaliflərdə bu cür güclü və dəqiq raket sistemlərinin olmaması, həmçinin İsrail kimi xarici müttəfiqlərin artıq istənilən halda hava hücumu gerçəkləşdirə bilməməsi (S-300-lər buna mane olacaq) onsuz da pərən-pərən düşmüş və böyük güc itirmiş muxaliflərin mübarizə əzmini qıra bilər.
Göründüyü kimi, Rusiya “S-300”lər vasitəsilə “bir daşla iki quş vurmağa” çalışacaq. O bu addımla həm öz əsgərlərinin təhlükəsizliyini, həm də Əsəd qüvvələrinin hərbi gücünü daha da artıraraq münaqişənin öz müttəfiqinin xeyrinə başa çatmasını təmin edəcək.
Nicat İsmayılov
