Avropa parlament seçkilərindən sonra gəlinən nəticə nə olacaq?

Analitika 15:29 31.05.2019

Mayın 26-da, Bazar günü açıqlanan ilkin nəticələr göstərir ki, mərkəz-sağçı Avropa Xalq Partiyası (EPP) və mərkəz-solçu Sosialistlər və Demokratların Mütərəqqi İttifaqı (S&D) yetərincə səs toplayıb. Lakin bu, əksəriyyət üçün kifayət deyil. Yaşıllar, Liberallar, habelə Fransa və İtaliya kimi ölkələrdə ifrat sağçılar daxil olmaqla, Avroskeptiklər uğur qazanıblar. Seçkilərdə iştirak 1979-cu ildən bəri ilk dəfə çox yüksək, bütün üzv ölkələrin (28) əksəriyyətində son 20 ildə ən azı 50,5 faiz səviyyəsində olub. 2014-cü ildə avropalı seçicilərin cəmi 42,6 faizi seçkilərə qatılıb.

Avropa İttifaqının 28 ölkəsi ötən həftə Avropa Parlamentinə seçkilər keçirib. 751 yerlik Avropa Parlamenti Aİ-nin üst səviyyəli qərarverici orqanı olmasa da, onun tərkibi daxili siyasətlə bağlı bəzi məsələlərə əhəmiyyətli təsir göstərir.
 
Avropa seçkiləri ilə maraqlanmırıq, lakin bu seçkilər, şübhəsiz, biz istəsək də, istəməsək də, bizimlə məşğul olacaq. Avropa Birliyi ölkələrində keçirilən seçkilər, necə deyərlər, millətçi qüvvələrin qələbəsini təsbit etdi. Lakin bu, artıq uzun müddətdir, bir neçə ildir ki, davam edən bir prosesdir. Hal-hazırda Azərbaycan cəmiyyətini çıxmaqla dünyanın bütün ölkələrində millətçilik baş alıb gedir. Azərbaycanlılar millətçilikdə dünyada sonuncu yerdədir. Mən millətçlik deyəndə irqçiliyi nəzərdə tutmuram, milli ruhun inkişafı Azərbaycanlılar üçün önəmli olmalıdır.
 
Avropa Parlament seçkilərinə gəldikdə isə, bügün Avropaya hər gün miqrantlar gəlir. Ən çox miqrant müsəlman ölkələrindən gəlir. Bunun nəticəsi ona gətirib çixarib ki, Avropa ölkələrində miqarantlara qarşı çıxanlar onları öz ölkələrinə geri döndərmək üçün hətta siyasi partiyalar qurur. Fransa, İtaliya və Almaniyada miqarantlara qarşı olan partiyalar qalib gəlib. İtaliyada və Fransada ifrat sağçılar qalibdir. Salvini və Marin Le Pennin “Milli Ralli”si təxminən 57 nəfərlik yer qazanıb. İtaliyadakı ilkin nəticələrə görə, Salvininin Liqası 33.6% səslə liderlik edib. Salvini deyib: “İtaliyadakı birinciyik, indi Avropanı dəyişəcəyik”. Bir il əvvəl “Beş ulduz” Hərəkatı ilə koalisiyada Liqa səslərin yalnız 17 faizini almışdı. Fransada Le Penin partiyası Makronun partiyasını ötərək 22 mandat qazanıb (23,5%). Almaniyada Alternativ Almaniya Partiyasına səs verənlərin sayı artıb. Ən çox sevinən İtaliya Daxili İşlər Naziri olub. Mən İtaliyaya heç bir miqrantın daxil olmasına imkan verməyəcəm deyib. Müsəlman ölkələrindən Avropaya gələnlərin əsas səbəbi  azadlıq istəməkləridir. Miqrantların öz ölkəsinə daxil olmasına imkan verən Almaniya baş naziri Merkel oldu. Merkeli bü günə qədər Almaniya vətəndaşları durmadan tənqid edir. Avropada və dunyada millətçilik çox təhlükəli vəziyyətə çatıb. Avropalıların miqrantları istəməməsinin ən böyük səbəbi təhlükəsizlik məsələsidir. Avropadakı siyasətçilər miqrantlar üzərindən səs toplaya bilirlər. Amma Türkiyədəki müxalifət seçkilərdə deyir ki, qalib gəlsək Suriyalıları öz ölkəsinə geri göndərəcəyiz. Amma səs toplaya bilmirlər. Son bələdiyyə seçkilərində bu fikirlər muxalifətə bir az səs qazandıra bildi.
 
Türkiyəlilər başqa cür düşünürlər. Türkiyəlilərə görə miqrantlar gəlib onların ölkəsində işləyirlər, pul qazanırlar və öz ölkələrinə göndərirlər. Bizdə qalmışıq işsiz, yemək istəyirik. Bundan başqa ölkədə iki milyondan çox Suriyalı var. Amma Suriyalilarin ölkələrinə gəlməsini öz hökümətlərinin gunahı hesab edirlər. Tezliklə bütün miqrantlarının getməsini istəyirlər. Bunu demək lazımdır ki, miqrantlar Türkiyədən öz vətənlərinə geri dönsələr belə yerli vətəndaşlar miqrantların işlədiyi aşağı səviyyəli işlərdə işləməyəcklər. Hətta iş o yerə gəlib çatib ki, Türkiyədə təhsil alan tələbələri istəmirlər. Zənn edirlər ki, onların övladlarının haqqına girirlər onların təhsil almaq huqunu əlindən alırlar. Başqa bir ölkəyə baxaq, məsələn maraqlı ölkələrindən bir olan Polşa. Polşada millətçi quruplar miqrantlara qarşıdır. Hətta onlar irəli gedərək ölkələrini yahudilərin idarə etdiklərini düşünürlər. Ona görə də anti-yəhudi fikirlər səsləndirirlər. Avropa parlament seçkilərində solçuların qalib gəlməsi ona işarədir ki, Avropaya ABŞ-ın qarəşmasını istəmirlər. Avropada müsəlman miqrantların sayı hər gün artır. Ən çox da Yaxın Şərqdən və digər müsəlman ölkələrindən gəlirlər. Yaxın Şərqdən gələnlər Türkiyə üzərindən Yunanıstan, ordan da Avropaya daxil olurlar. Bu arada Avropa parlament seçkilərində Yunanıstanda iqtidar partiyası az səs alib. Yunanıstanda növbədənkənar seçkilər ola bilər. Qısaca desək, dünyada miqrantlara qarşı sərt fikirlər artır. Bəlkə də sərt fikir söyləyənlər haqlıdır. Bəlkə də haqqsızdırlar. Amma bir gerçək də var ki, insanlar öz ölkələrində rahat yaşamaq istəyirlər. Başqa bir tərəfdən baxanda miqranta qarşı olan siyasətçilər və siyasi partiyalar və hərəkatların miqrantlar işlərinə yarayır. Onların üzərində özlərinə səs toplayırlar, partiyaları ölkələrinin parlamentində yer alırlar. Bir anlığa düşünək, miqrantlar vətənlərinə döndü və siyasətçilər özlərinə necə səs toplayacaqlar. Çünkü öz ölkələrində bu siyasi partiyalar heç bir zaman tam qələbə qazana bilməyəcəklər. Mən şəxsən səkkiz dəfə Yunanıstan üzərində Avropaya getmək istəyən Yaxın Şərq ölkələrindən olan vətəndaş ilə söhbət etmək şansım olub. Hönkür-hönkür ağlayırdı, deyirdi gedirəm məni döyüb geri qaytarırlar. Sual verəndə, "Niyə getmək istəyirsən?" Cavab verir ki, vətəndaşı olduğum ölkədə insan haqları pozulur, azadlıq yoxdur. Yadıma bir maraqlı fikir düşdü. Məşhur siyasətçi, dövlət xadiminin sözlərini xatırlatmaq istəyirəm. Bir gün Avropalı siyasətçilərlə görüşəndə fikir mübadiləsi zamanı maraqlı uzaqgörən sözləri səsləndirib: Siz dunyadakı avtoritar liderləri, millətinə zülm edənləri nə zamana qədər müdafiə edəcəksinizsə həmin ölkələrdən gələn miqrantlar gəlib sizə başağrısı olacaq. Doğurdan uzaq görən sözlərdir. Zaman gəldi, miqrantlar Avropanın başına bəla oldu. Bu seçki, həm də 500 milyon Aİ əhalisinin siyasi mövqeyini qiymətləndirmək üçün bir fürsətdir. Fikrimcə, bəlkə də bu seçki Avropada populizm dalğasının sonunun başlanğıcıdır.
 

Teymur Qasımlı

İstanbul Universitetinin Siyasi Elmlər və Beynəlxalq Münasibətlər üzrə doktorantı

 

Ermənilər dəyirdilər ki, sizi öldürəcəyik - Qərbi Azərbaycan sakini - VİDEO

Xəbər xətti

“Qəbələ” “Neftçi” ilə oyuna itkilərlə ÇIXACAQ
18:38 29.03.2024
Bolqarıstan Prezidenti İlham Əliyevə zəng edib
18:33 29.03.2024
Ötən il atmosferə atılan çirkləndirici maddələrin həcmi 34 min tondan çox artıb
18:19 29.03.2024
Ərdoğan: Türkiyə Qarabağ imtahanından uğurla keçib
18:08 29.03.2024
Ceyhun Bayramov: Aİ-Ermənistan-ABŞ konfransı Ermənistanı yeni təxribatlara təşviq edə bilər
17:55 29.03.2024
AZAL-ın yay uçuş cədvəlində dünyanın 50-dən çox şəhəri yer alıb
17:50 29.03.2024
Əl-Cəzirənin departament rəhbəri Sami Əl-Həcc Qubadlıda xanımının ata yurduna gəlib
Əl-Cəzirənin departament rəhbəri Sami Əl-Həcc Qubadlıda xanımının ata yurduna gəlib
17:49 29.03.2024
Prezidentin köməkçisi: “ABŞ-ın müəyyən bəyanatları və addımları bizi məyus edir”
17:45 29.03.2024
“Qarabağ” futbolçularına görə heç bir klubdan təklif almayıb
“Qarabağ” futbolçularına görə heç bir klubdan təklif almayıb
17:40 29.03.2024
Ermənilər dəyirdilər ki, sizi öldürəcəyik - Qərbi Azərbaycan sakini - VİDEO
17:30 29.03.2024
Sumqayıtda fəhlə zavodda xəsarət alaraq öldü
17:10 29.03.2024
Cəlillabadda məktəb direktorunun məhkəməsi başlayır
17:00 29.03.2024
Hikmət Hacıyev: “Azərbaycan və Ermənistan sülhə yaxındır”
16:51 29.03.2024
Bakıda tanınmış alim əşyaları ilə birlikdə küçəyə atıldı
16:40 29.03.2024
Güclü külək əsəcək, çaylardan sel keçəcək – XƏBƏRDARLIQ
16:34 29.03.2024
"Ukrayna ordusu qumar aludəçiliyinə qərq olub" - Ukraynalı Deputat
"Ukrayna ordusu qumar aludəçiliyinə qərq olub" - Ukraynalı Deputat
16:26 29.03.2024
Qərbi Azərbaycanlı xanım: "Hər şeyimizi əlimizdən aldılar" - VİDEO
16:18 29.03.2024
Sabah hava meteohəssas insanlar üçün əlverişsiz olacaq
Sabah hava meteohəssas insanlar üçün əlverişsiz olacaq
16:00 29.03.2024
Havada toz müşahidə olunur
Havada toz müşahidə olunur
15:45 29.03.2024
Lavrov Zelenskinin sülh planını rədd edir və bu planı dəstəkləyənlərin “ciddi olmadığını” deyir.
Lavrov Zelenskinin sülh planını rədd edir və bu planı dəstəkləyənlərin “ciddi olmadığını” deyir.
15:39 29.03.2024
Hulusi Akar: “Ermənistan uzadılan sülh əlini tutmalıdır”
Hulusi Akar: “Ermənistan uzadılan sülh əlini tutmalıdır”
15:30 29.03.2024
Azərbaycanlı qız Harvard Universitetinə qəbul olundu
15:20 29.03.2024
Aİ-nin Cənubi Qafqaz missiyası... - Erməni politoloqun ŞƏRHİNDƏ - ÖZƏL
15:10 29.03.2024
8 Noyabr prospektində əsaslı təmir işləri aparılır
15:00 29.03.2024
Məşhur rejissor cəngavər statusu alacaq
Məşhur rejissor cəngavər statusu alacaq
15:00 29.03.2024
Azərbaycanda problemli kreditlərin məbləği AZALIB
14:48 29.03.2024
Azərbaycanda bu şəxslərin MAAŞI ARTIRILIR - MƏBLƏĞLƏR
14:42 29.03.2024
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar  var
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar var
14:35 29.03.2024
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
14:33 29.03.2024
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
14:30 29.03.2024
Müharibə veteranları üçün yeni güzəşt MÜƏYYƏNLƏŞİR
14:25 29.03.2024
Milli Məclisin növbəti iclasının tarixi məlum olub
14:15 29.03.2024
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
14:05 29.03.2024
Azərbaycanda kişilərin 5 il erkən pensiya hüququ tanınacaq
14:00 29.03.2024
Füzulidə daha 35 ailəyə mənzillərinin açarları təqdim olundu
13:55 29.03.2024
Nazim Bəydəmirlinin həbs müddəti uzadılıb
13:50 29.03.2024
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
13:45 29.03.2024
Umud Mirzəyev: “Aİ-nin Cənubi Qafqaza səfəri regionu öz təsir dairəsində saxlamaqdır”
13:36 29.03.2024
Narkotik istehlak etməsi müəyyənləşdirilən şəxslər vergi orqanlarında xidmətə qəbul olunmayacaq
13:25 29.03.2024
Xüsusi rütbə vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinə ömürlük veriləcək
13:20 29.03.2024
Hamısı