Tovuz döyüşlərindən sonra Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ətrafında Azərbaycan həm diplomatik və həm də hərbi addımlar atıb. Münaqişə ətrafında gedən son proseslərdə bir çox maraqlı məqamlar yaşanıb.
Xüsusilə Rusiya tərəfinin son bəyənatları daha geniş marağa səbəb olub. Yaranmış vəziyyətin şərhi üçün Eurasia Diary analitik portalı Slavyan-Türk xalqları hərakatının lideri, psixoloji portretologiya və siyasi analizlər mərkəzinin rəhbəri, tədqiqatçı-yazıçı və politoloq Adıgözəl Məmmədovun fikirlərini öyrənib.
Nəzərinizə çatdıraq ki, Tovuz döyüşlərindən sonra Azərbaycan ilk öncə Türkiyə hərbi elitasını qəbul edib daha sonra isə Azərbaycanın yeni təyin olunmuş xarici işlər naziri ilk səfərində Türkiyəyə yollanıb. Bu gedişlərdə Türkiyə Rusiyadan öncə gəlib. Politoloq bu sıralamanın təsadüfi olmadığını düşünür.
“Azərbaycan - Türkiyə münasibətləri qardaşlıq üzərində qurulub və bu hal digər dövlətlərlə münasibətlərdə istisnai bir vəziyyətdir. Rusiya - Azərbaycan münasibətləri isə strateji tərəfdaşlıq səviyyəsindədir, bu da digər dövlətlərlə münasibətlərdə istisnai hal sayılır. Ona görə də hazırki vəziyyətə bu konteksdən yanaşsaq daha düzgün olar”.
Sergey Şoyqu Azərbaycana rəsmi səfəri zamanı bir sıra bəyənatlarla yadda qalıb. Belə ki, Rusiya müdafiə naziri dövlətinin Azərbaycanın maraqlarına zidd heç bir addım atmadığını və atmayacağını bildirib.
Adgözəl Məmmədov hesab edir ki, Şoyqu bununla Rusiyanın regionda Azərbaycanı özünə rəqib deyil , tərəfmüqabili kimi qəbul etdiyini nəzərə çatdırmaq istəyib.
ATƏT-in Minsk qrupunun vasitəçiliyi ilə Azərbaycan və Ermənistanın diplomatik nümayəndə heyətlərinin görüşü planlaşdırılıb. Bu danışıqların nə nəticə verəcəyi isə içtimaiyyət tərəfindən maraq doğurur. Politoloq isə bu görüşlərin məqsədə uyğunluğunu vurğulayıb
“Hər halda görüşməyib kənara çəkilməkdənsə, mövqelərin öyrənilməsi məqsədə uyğundu, istənilən qərarın verilməsini Azərbaycan tərəfi özündə saxlayır. Əgər qərar müharibə yolu olsa da bu bizim, həm hüquqi, həm də mənəvi haqqımızdır!”.
Azərbaycan xarici işlər naziri ilə görüşündə Rusiya Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov ziddiyyətli çıxışlar edib. O, BMT Təhlükəsizlik Şurasının Qarabağın işğalı ilə bağlı verdiyi 4 qətnamənin əsas məqsədindən yayınıb. Lavrov bu qətnamələrin sadəcə müharibəni dayandıqmaq üçün verildiyini söyləyib. Adıgözəl Məmmədov Lavrovun vəziyyətdən istifadə etməyə cəhd göstərdiyini bildirib.
“Lavrov çox təcrübəli və hiyləgər diplomatdı. O, bu bəyanatla Ceyhun Bayramovun qeyri-diplomat olmasından sui- istifadə etməyə çalışıb. Yaxşı ki, Ceyhun müəllim lazımı cavabı yerindəcə ona verdi”.
Qeyd edək ki, öz çıxışında Ceyhun Bayramov münaqişənin həllində Rusiyanın həmsədr kimi addımlarına ayrıca ümid bəslədiyini bildirib. Bundan əlavə Azərbaycan xarici işlər naziri iki ölkə arasında olan yüksək əlaqələri də Lavrovun diqqətinə çatdırıb.
Politoloq Adıgözəl Məmmədov iki tərəfli addımları Rusiya nəzər-nöqteyi nəzərindən izah edib.
“Kremldəki analitiklər Azərbaycan siyasi elitasının referanslar etməsini hesablayıblar, amma bu referansların hansı səviyyədə olmasını araşdırırlar.”
Ülvi Əhmədli
