Bakı Nəqliyyat Agentliyinin yeni konsepsiyasına əsasən vahid taksi tariflərinin tətbiq olunması planlaşdırılır. Burda əsas məqsəd kimi isə qeyri-müəyyən tariflər, taksi sürücülərinin aşağı gəlirliliyi, süni rəqabət, xidmət keyfiyyətinin zəifliyi, hüquqi və fiziki şəxslərin, çağrı mərkəzi-operatorların statusunun olmaması göstərilir.
Bu qərar da Nazirlər Kabinetinin verdiyi gömrük sistemində fiziki şəxslərin xaricdən mal gətirməsinə dair yeni qərarı kimi birmənalı qarşılanmayıb.
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli Eurasia Diary-yə müsahibəsində bu qərarın Nazirlər Kabinetinin gömrük xidmətləri ilə bağlı qərarı kimi liberal iqtisadiyyat prinsiplərinə zidd olduğunu söyləyib.
“Prezidentin son çıxışlarının birində iqtisadiyyatın liberallaşdırılması barəsində dedikləri doğru istiqamət idi. Nəzərə alaq ki, Azərbaycanda doğurdan da uzun müddətdir ki, əsasən də böyük neft pulları dövründə qeyri-effektiv kapitalizm modeli yaranmışdı. Dövlət hər yerdə böyük rol oynamağa çalışırdı. Bu da iri dövlət şirkətlərinin ziyanla işləməsinə və büdcə üçün ciddi yükə çevrilməsinə gətirib çıxardı”.
Ekspert qeyd edir ki, prezidentin bu çıxışı Azərbaycanda liberal iqtisadi modelə keçidlə bağlı müəyyən addımlar atılacağına ümid yaradıb.
“Liberal iqtisadi modelə keçidin dövlət əmlaklarının özəlləşdirilməsi, dövlətin iqtisadiyyata müdaxiləsinin minimuma endirilməsi və rəqabət mühitinin formalaşması fonunda aparılması gözlənilirdi”.
Lakin Natiq Cəfərli son həftələrdə verilmiş iki qərarın isə prezidentin fikirlərinə zidd olduğunu hesab edir.
“Həm vətəndaşlara xaricdən sifarişlər və mal gətirilməsi qanununun sərtləşdirilməsi və Dövlət Gömrük Komitəsinin bu qərarın müdafiə etməsi (çünki qərar Nazirlər Kabineti tərəfindən verilib və komitə sadəcə icraçıdır) bəzi suallar yaradır. Bu qərar liberal iqtisadi modelə ziddir”.
Ekspert qeyd edir ki, son qərar olan vahid taksi tarifləri yəni bunun nəticəsində tariflərin bir mərkəzdən, dövlət tərəfindən idarə olunması da gömrük xidmətində olan qərar kimi liberal iqtisadi modelə ziddir.
“Çünki Azərbaycanda taksi xidməti unikal bir sahədir. Çox nadir rəqabətli modelin güclü olduğu bir sahədir. Son beş ildə iki devalvasiyaya və benzin qiymətlərinin artmasına baxmayaraq yeganə sahədir ki, qiymətlərin ucuzlaşmasının şahidi olmuşuq. Bundan əlavə taksi xidmətinin keyfiyyəti və əlçatanlığı artıb. İnsanlar isə bundan məmnundurlar”.
Natiq Cəfərli belə bir sahəyə dövlətin niyə müdaxilə etdiyini sorğulayır:
“Dövlət əhalinin məmnun olduğu və rəqabətli mühitin olduğu sahəyə niyə müdaxilə etsin ki? Bu qərar ümumilikdə bazar iqtisadiyyatı və liberal dəyərlər anlayışı ilə və həmçinin prezidentin açıqlaması ilə ziddiyyət təşkil edir”.
Ülvi Əhmədli
