Azərbaycan, Avrasiya İqtisadi Birliyinə (Aİİ) üzv olarsa ticarət və qismən də rüsum və prosedurlarla bağlı əngəllər azala bilər.

Bunu rusiyalı politoloq və Rusiya Elmlər Akademiyası İqtisadiyyat İnstitutunun tədqiqatçısı Aleksandr Karavayev, Eurasia Diary-yə müsahibəsində Siyasi Araşdırmalar İnstitutunun direktoru Sergey Markovun bu yaxınlardakı “Avropa İttifaqından şərqdə yerləşən ölkələr Avrasiya İqtisadi Birliyinə üzv olmalıdır" açıqlamasına münasibət bildirərkən deyib.

Beləliklə, Markovun fikrincə, Aİ-yə qoşulma şansı olmayan dövlətlər, yəni Azərbaycan, Türkiyə, Moldova, Gürcüstan və Ukrayna Aİİ-yə üzv olmalıdır.

Politoloqun sözlərinə görə, Aİİ-nin yaranmasından bəri bir-birindən fərqli açıqlamalar verilib, lakin bu hərəkatın mərhələləri açıq şəkildə ifadə edilib: “Bundan əlavə, iki model var -“ İran ”modeli, bu yaxınlaşma azad ticarət zonasının yaradılması ilə baş verir. Azərbaycan MDB azad ticarət zonası rejimindən istifadə edir. Digəri isə müşahidəçi statusu ilə həyata keçirilən "özbək" modelidir.

Aİİ-yə üzv olan Azərbaycanın ticarət, rüsum və prosedurlarla bağlı əngəlləri azala bilər. Aİİ-də bu əngəllər daha azdır və prosedurlar MDB azad ticarət zonasına nisbətən daha avtomatlaşdırılmış şəkildə həyata keçirilir. Həmçinin Azərbaycan Avrasiya Bankının vəsaitlərinə giriş əldə edə bilər. Burada ümumi sahələrin tənzimlənməsinə giriş, bankçılıq və maliyyədən pensiya təminatına qədər geniş bir məkan var. Avrasiya Komissiyası qarşılıqlı ticarətin artmasına töhfə verən ümumi məkanın uyğunlaşdırılması ilə bağlı bir çox tətbiqi məsələləri həll edir".

Azərbaycan üçün Aİİ-yə qoşulmağın yaxud Avropa İttifaqı ilə Strateji Saziş imzalamağın daha faydalı olması sualına cavabında ekspert dedi ki, yalnız faydalılığa yox, həm də hansının daha real olduğunu və hansı nəticələr doğuracağını araşdırmaq lazımdır:

“Bakıda hər iki istiqamət birləşdirilə bilər. Bu prosesdə əsas şey daha az siyasi öhdəlik götürməkdir. Şərq Tərəfdaşlığı siyasətində bu, Avrasiya vektorundan daha çoxdur.

Məsələn, Aİ-dən İrəvan bələdiyyə başçısında olduğu kimi Bakının icra başçısını seçmək istənirsə. İlk baxışdan belə bir demokratik prosedur səlahiyyətlilərin vətəndaşlar qarşısında məsuliyyətini artıracaq kimi görünür. Lakin praktikada bu mexanizm, iqtisadi və təsərrüfat fəaliyyətilə heç bir əlaqəsi olmayan, yalnız hökumət strukturları üçün vəziyyəti çətinləşdirən gərgin siyasi rəqabət üçün istifadə olunur. Bu barədə düşünmək lazımdır. Qərarların və büdcə xərclərinin mikro səviyyədə şəffaflığı mexanizmləri isə, siyasi istiqamətdən asılı olmayaraq işləyən müasir şəhər üçün universal prinsiplərdir. Həmin "bir pəncərə" sistemidir, axı o, müəyyən inteqrasiya vektoru olmadan işləyir. Bu səbəbdən mövcud güc balansında mümkün "minaları" kənardan diqqətlə təmizləmək lazımdır".

Hüseyn Səfərov