Dağlıq Qarabağın Azərbaycanlı İcması İctimai Birliyinin sədri, Milli Məclisin deputatı Tural Gəncəliyev aprelin 6-da həm Azərbaycanı, həm də Ermənistanı silkələyən “twit” atıb. O, tezliklə Xankəndidə ofisinin fəaliyyət göstərəcəyini deyib. İcma sədri bildirib ki, hazırda şəhərdə yeni ofis binası üçün mümkün yerlər nəzərdən keçirilir. Gəncəliyevin sözlərinə görə, deputat kimi Xankəndinin bütün sakinlərini təmsil edir və etnik mənşəyindən asılı olmayaraq, hər kəsə yaxşı xidmət etmək üçün əlindən gələni edəcək.
Qeyd edək ki, T.Gəncəliyevin bu bəyanatı Ermənistanda ciddi narahatlıq doğurub. Çoxları bunu Azərbaycan tərəfinin söz verdiyi kimi üçrəngli bayrağı Xankəndiyə asmağa hazırlaşması kimi dəyərləndiriblər.
Amma ortada barışmağa məcbur olduğumuz reallıq var - Xankəndi hələlik Azərbaycanın nəzarətində deyil. Bu səbəbdən də, deputatın Xankəndidə ofisinin necə açacağı maraqlıdır. Ümumiyyətlə, bunu erməni cəmiyyətinə ötürülən mesaj kimi başa düşmək olarmı?
“9 noyabr bəyanatının yazılmamış və sözdə razılaşdırılmış hissələri çox ola bilər. Zaman keçdikcə həmin məqamlar nəzərə alınır və yada salınır”. Bunu mövzu ilə bağlı Eurasia Diary-yə şərh verən Qafqaz Siyasi Analiz Mərkəzinin direktoru, beynəlxalq idarəetmə üzrə ekspert Əhməd Əlili bildirib.
“Bu istiqamətdə müəyyən addımlar meydana çıxır. Düşünürəm ki, Tural Gəncəliyevin də bu bəyanatı vaxtilə həmin bəyanatın imzalanması ərəfəsində razılaşdırılmış məsələlərə işarədir ki, biz bu istiqamətdə fəaliyyətimizi davam etdirməliyik. Erməni tərəfi çalışır ki, bəyanatın şərtlərinin icrası üçün müəyyən maneələr yaratsın. Bu isə ümumilikdə sülh prosesinə böyük zərər verən bir məqamdır. Azərbaycan tərəfi də hazırda o zaman razılaşdırılmış məqamları bu formada yada salır və həmçinin rus sülhməramlılarına, yerli ermənilərə bir daha mesaj göndərir ki, əldə olunmuş razılıqlar icra olunmalıdır. Və mesaj verir ki, məqamlar bizim yadımızdadır və bu istiqamətdə fəaliyyətimizi davam etdirəcəyik".
Politoloq Xankəndidə belə bir ofisin açılmasının nə dərəcədə real olması barədə fikir bildirib: "Bir il əvvəl Qarabağ müharibəsinin mümkünlüyü barədə danışılanda çoxları düşünürdü ki, belə bir şey ola bilməz. Daha sonra Azərbaycan tərəfinin bu cür qələbəsinə şübhə edən adamlar vardı. İndiyə qədər o qədər qeyri-real addım kimi qəbul edilən, “mümkün deyil” söylənilənlər həyata keçib ki. Düşünürəm ki, bu da o məqamlardan biridir".
Qeyd edək ki, Rusiya sülhməramlıları müharibədən sonra Xankəndini tərk edən erməni əhalinin bir hissəsini geri qaytarıb. Rusiya bu ərazidə təsir gücünə malikdir. Əhməd Əlili bununla əlaqədar söyləyib ki, Rusiya sülhməramlıları Xankəndinə qaytardıqları insanlar barədə məlumat versələr də, Qarabağa qaytardıqları həmin insanların yenidən Ermənistana geri qayıtması barədə məlumat verməyiblər: “Doğrudur, ilk günlərdə Ermənistandan xeyli adamın Qarabağa qaytarılması barədə raport verilirdi. Bilirik ki, müharibə zamanı itkin düşmüş əsgərlər hədsiz çox idi və onların valideynləri, qohumları Qarabağa kütləvi axın edirdilər. Rusiya sülhməramlılarının siyahılarında onları Qarabağa geri qayıdan ermənilər kimi göstərirdilər və bir müddətdən sonra həmin adamlar geri qayıdırdılar və yaxud da ki, bir qisim ermənilər var ki, onlar Xankəndinə gəlirdilər ləvazimatlarını götürüb yenidən Ermənistana qayıdırdılar”.
Politoloq, T.Gəncəliyevin bəyanatının “İskəndər” mövzusu ilə üst-üstə düşməsi barədə danışarkən qeyd edib ki, “İskəndər” mövzusuna bir mövzunun yaratdığı təzyiq nəticəsində meydana çıxan irəliləyiş kimi baxmaq olar: “Yəni “İskəndər” mövzusu göstərdi ki, Azərbaycan tərəfinin bildiyi məqamlar çoxdur və bəyanatın bu bəndləri icra olunmazsa, onlar da təzyiq vasitəsi kimi istifadə oluna bilər. Nəticədə hamının yadına düşdü ki, Azərbaycanlı icmanın Xankəndidə ofisi olmalıdır. Bu mövzu üst-üstə düşən təzyiq deyil, bir-birindən doğan nəticədir”.
Gülnar Səlimova