Aprelin 7-də Moskvada Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan ilə Rusiya Prezidenti Vladimir Putin arasında görüş baş tutub.
Qeyd edək ki, bu görüş Azərbaycanda, Ermənistan və Rusiya ilə yanaşı bütün dünyada maraq doğurur, diqqətlə izlənilirdi. Çünki bu, Paşinyanın “İskəndər” raketləri və Su-30-M təyyarələri ilə bağlı verdiyi qalmaqallı bəyanat, eləcə də Şuşada “İskəndər” raketinin qalıqlarının tapılmasından sonra Putinlə ilk görüşü idi. Bundan əlavə, həm daxili siyasətdəki gərginlik, həm də Qarabağ ətrafında cərəyan edən hadisələr Paşinyanın həyəcanını birə-beş artırmışdı. Cümlələri qarışdırmamaq üçün tez-tez masanın üzərinə qoyduğu qeyd dəftərçəsinə baxan Paşinyan bu görüşün əhəmiyyətini çox gözəl anlayırdı. Rusiya silahlarını pisləyən Ermənistanın hökumət başçısı nədənsə Moskva ilə xüsusilə hərbi sahədə əməkdaşlıqdan böyük həvəslə danışırdı.
Görüşdə əsas müzakirə mövzusu ikitərəfli əməkdaşlığın gücləndirilməsi, Qarabağda stabilliyin qorunması kimi məsələlər olub. Görüşün nəticələri haqqında danışan Paşinyan öz məmnunluğunu ifadə edib.
Eurasia Diary Putin-Paşinyan görüşünün mümkün nəticələri və regiona təsiri ilə bağlı politoloq Tofiq Abbasovun fikirlərini öyrənib.
Növbədənkənar seçkilərin keçirilməsi üçün Nikol Paşinyan bu ay istefa vermək məcburiyyətindədir. Hakimiyyət uğrunda mübarizədə Paşinyan keçmiş prezident Robert Koçaryan və onun komandası ilə qarşılaşıb. Görüş zamanı Putinin bu məsələ ilə bağlı Paşinyana hansı sözlər deməsi ciddi maraq doğurur. Politoloq Ermənistanda mövcud vəziyyətin tam olaraq Rusiyanın nəzarətində olduğunu bildirib. O, Paşinyan-Koçaryan mübarizəsinə toxunaraq Rusiyanın seçimini şərh edib.
“Ermənistan daxilində iqtidar ilə Robert Koçaryan arasında hakimiyyət uğrunda mübarizə gedir. Digər müxalif fiqurlardan olan Vazgen Manukyan bir o qədər də uğurlu olacağı gözlənilmir. Manukyan köhnə sistemin qalığıdır. Düzdür Koçaryan da eyni qəbildəndir, lakin onun aktivində 2 dəfə prezidentlik var. Koçaryan öz qətiyyətinə görə də digərlərindən seçilir. Xatırladım ki, Paşinyandan əvvəl Koçaryan Moskvaya səfər etmişdi. Bundan başqa o, Rusiyada biznesə də malikdir. Lakin bütün bunlar bizə Rusiyanın Koçaryanın əlinə oynayacağına düşünməyə əsas vermir. Mən düşünürəm ki, Moskva Paşinyana sərmayə qoyacaq. Paşinyanın son hərəkətləri göstərir ki, Rusiya onu nəzarətə ala bilib. Bu ağır vaxtlarda nə Qərb, nə də Soros fondu onun dadına yetişmədi. Rusiya da göstərdi ki, hara gedirsən get, sonunda bura dönəcəksən. Paşinyan həm üçtərəfli sazişlərə imza atıb, həm hazırda hakimiyyətdə olan adamdır, həm də Ermənistan siyasətində düzəlişlərə ehtiyacın olmasını göz önünə gətirən adamdır. O, Türkiyə ilə Azərbaycana arasında münasibətlərin normallaşmasından qorxmadan danışıb. Bu baxımdan Paşinyan daha perspektivli görünür. Paşinyan qalib gəlsə belə, Rusiya onun Türkiyə istiqamətində fəallığını azaldacaq”, deyə politoloq söyləyib.
Rusiyadan demək olar ki, bütün sahələrdə asılı olan Ermənistan “əməkdaşlığ”ın artırılmasında maraqlı olduğunu ifadə edib. Tofiq Abbasovun fikrincə, hətta Paşinyan qəbul etmək istəsə də, istəməsə də Ermənistan Rusiyanın protektoratıdır: “Ermənistanda fəaliyyət göstərən əsas işgüzar şirkətləri Rusiya ilə bağlıdır. Faktiki olaraq, Ermənistanın ipi Moskvanın əlindədir. Kreml də istədiyi kimi onu idarə edir. Buna görə də, Paşinyan seçki öncəsi Rusiyaya pənah apardı. O, artıq gördü ki, başqa yol yoxdur. Ona görə də, hər şeyə hazır olduğunu bildirdi. Burada əsas məsələ odur ki, Paşinyan silahlı əsirlərlə bağlı fikrini ifadə edəndə, Putin burada Azərbaycanla danışıqlar aparmağın vacibliyini qeyd edib”.
Rusiya və Ermənistan liderlərinin görüşünün Azərbaycana necə təsir edəcəyi də önəmli məqamlardan biridir. Politoloq Azərbaycanın siyasətinin Ermənistan-Rusiya xəttindən asılı olmadığını bildirib.
“Azərbaycan heç bir bloklara, birliklərə qatılmır. Özünün müstəqilliyini elan edir və ən böyük üstünlüyü üçtərəfli formata verdiyini bildirir. Bu baxımdan bizim Rusiya ilə münasibətlərimiz daha işləkdir. Əgər sual verilsə ki, Rusiya üçün Azərbaycan, yoxsa Ermənistan daha vacibdir, cavab birmənalı olaraq Azərbaycan olar. Ona görə yox ki, bizim zəngin iqtisadi potensialımız var. Söhbət həm də Rusiyanın Azərbaycandan gözləntilərinin böyük olmasından gedir. Şimal-Cənub dəhlizi Rusiya üçün son dərəcə əhəmiyyətlidir. Bundan əlavə, Azərbaycan və Rusiya liderləri arasında şəxsi əlaqələr mövcuddur. Nəzərə alsaq ki, son dövrlərdə dövlətlərarası münasibətlərdə liderlər arası şəxsi münasibətlərin çox böyük əhəmiyyəti var, sadaladığımız amilin mahiyyəti anlaşılandır. Buna görə də, Ermənistan Rusiya istiqamətində hansı nailiyyəti əldə edir etsin, Azərbaycanın öz prioritetləri var və biz digər təsirlərin təhlükə kəsb etmədiyini göstəririk. Təbii ki, biz mövcud reallıqları hesaba alırıq, lakin bizim də özümüzə məxsus sığortalayıcı mexanizmlərimiz var. Ermənistanla müharibədə göstərdik ki, biz sözümüzün üstündə necə dayanırıq. Azərbaycanın Ermənistanla bağlı qəti mövqeyi var. Bu, ondan ibarətdir ki, Ermənistan öz dağıdıcı, faşist siyasətindən geri çəkilməsə, heç bir münasibətdən söz gedə bilməz. Rusiya istəsə də Azərbaycanın məramını dəyişə bilməz”, deyə Tofiq Abbasov fikrini tamamlayıb.
Ülvi Əhmədli
