“Azərbaycanın 30 il ərzində haqq və ədalət uğrunda apardığı mübarizə artıq hüquqi müstəvidə öz həllini tapıb”. Bu sözləri EDNews.net-ə tanınmış politoloq İlqar Vəlizadə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin Azərbaycanın lehinə qəbul etdiyi qərarı şərh edərkən bildirib.

Qeyd edək ki, dekabrın 7-də Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin iclasında Azərbaycan və Ermənistanın  "İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında" Konvensiyasının pozulması ilə bağlı müraciətləri dinlənilib. Beynəlxalq məhkəmənin iclasında Azərbaycan müraciətinin hüquqi təsdiqi barədə qərar qəbul olunub. Ermənistanın müraciəti isə rədd edilib. Burada Yerevandan fərqli olaraq Bakının öz müraciətini sənədlər, faktlara və sübutlarla əsaslandırması əsas rol oynayıb.

Məhkəmə Ermənistanda etnik zəmində zorakı çağırışlar edən qruplaşmalar və fərdi şəxslərə qarşı Ermənistan dövlətinin təcili tədbirlər görülməsinə dair qərar qəbul edib. Qərara görə, Ermənistan BMT-nin "İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında" Konvensiyası çərçivəsində götürdüyü öhdəliklərinə uyğun olaraq, öz ərazisində təşkilatlar və özəl şəxslər tərəfindən də daxil olmaqla azərbaycanlı milli mənsubiyyəti olan şəxslərə hədəflənmiş irqi ayrı-seçkiliyə təhrik və təşviqin qarşısını almalıdır.

Politoloq İlqar Vəlizadə Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarını həm siyasi, həm də hüquqi müstəvidə Azərbaycanın uğuru hesab edib. O qeyd edib ki, Azərbaycan uzun müddət ərzində öz haqq səsinin dinlənilməsi üçün beynəlxalq məhkəmələrə və beynəlxalq təşkilatlara dəfələrlə müraciətlər edib.

“Məhkəmənin qərarını Azərbaycanın siyasi və hüquqi uğuru hesab etmək olar. Ona görə ki, Azərbaycan 30 il ərzində Ermənistanın təcavüzü, azərbaycanlılara qarşı etnik-dini düşmənçiliyin təbliğatı, bununla bərabər Ermənistan və Qarabağda erməni millətçilərinin etnik azərbaycanlılara qarşı milli zəmində törətdiyi cinayətlər barədə beynəlxalq məhkəmələrə müraciətlər təqdim edib. Beynəlxalq tədbirlərdə bu məsələlərlə bağlı açıqlamalar vermişik. Təəssüf ki, bu müraciətlər öz həllini tapmırdı. Bizə irad bildirirdilər ki, guya bizim təqdim etdiyimiz sənədlər və təhlillər faktlara və dəlilərə əsaslanmır. Bizdən tələb edirdilər ki, regionda baş vermiş hadisələri olduğu kimi təhlil edək.

Lakin 44 günlük müharibədən sonra həqiqəti əks etdirən bütün faktlar əlimizə keçdi. Bütün dünya azad olunan torpaqlarımızda dini və mədəni irsimizə qarşı erməni vandaliziminin şahidi oldu. Erməni vəhşiliyi ilə bağlı kifayət qədər sübutlar və dəlillər topladıq. Nəhayət, jurnalistlərimiz və ekspertlərimiz bu sübutlara əsaslanan hüquqi sənədlər hazırladılar. Sonda bu sənədlər Beynəlxalq Ədalət Məhkəməyə təqdim olundu. Məhkəmə də bu sənədlərə əsasən hüquqi müstəvidə lehimizə qərar qəbul etdi. Bu qərar gələcək siyasi xəttimizi aparmaq üçün köməklik göstərəcək”.

Bir məqamı da xatırlatmaq lazımdır ki, Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarı məcburi xarakter daşısa da, bu qərarın icrası ilə bağlı mexanizmlər yoxdur. Bu isə narahatedici problemdir.

Məsələyə toxunan İlqar Vəlizadə Birləşmiş Millətlər Təşkilatında struktur və siyasi islahatların aparılmasının zəruriliyini vurğulayıb.

“Təəssüflər olsun ki, beynəlxalq məhkəmələrin qərarları, habelə BMT- nin Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin məcburi icrası ilə bağlı mexanizmlərin tətbiq olunmasına ehtiyac var. Bir çox məsələlərlə bağlı qərarlar çıxarılır, lakin bu qərarlar həyata keçirilmir. Bu onu göstərir ki, mexanizmlərin tətbiq olunması ilə əlaqədar əməli işlər görüməlidir. Beynəlxalq məhkəmə sistemi daxil olmaqla beynəlxalq idarəetmə sistemində islahatlar aparılmaldır. Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan da öz çıxışlarında BMT-nin idarə sistemində islahatların və dəyişikliklərin aparılmasının vacibliyini bildirib. Bu, məhz yuxarıda söylədiyimiz məqamlarla bağlıdır”.   

Yunis Abdullayev