Son günlər Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhəddə baş verən gərginlik Qarabağdakı prosesləri kənarda qoyaraq, bütün diqqətləri sərhəddəki silahlı toqquşmalara yönəldib. Halbuki, Qarabağın daxilində separatçı qüvvələr hələ də tam təmizlənməyib. Bundan əlavə, əleyhimizə yayılan bir çox məlumatlarda Azərbaycanın guya, ərazilərini genişləndirmək məqsədilə hərbi əməliyyatlar keçirdiyi də iddia olunur.
Bəs sərhəddəki toqquşmaların əsas səbəbləri nədir?
Beynəlxalq Münasibətlər və Diplomatiya Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Samir Hümbətov Ednews-a açıqlamasında qeyd edib ki, bütün baş verən proseslərdə Rusiyanı görməzdən gəlmək olmaz:
“Çünki Qarabağın daxilindəki separatçı qüvvələrin tamamilə çıxarılması bu prosesin başa çatdırılması, həm də Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin ölkədən tamamilə çıxarılması anlamına gəlir. Bu səbəbdən də Rusiya Qarabağda və regionda sülhün tam bərqərar olmasının əleyhinədir”.
S.Hümbətov sərhəddə baş verən hadisələrin səbəbləri ilə yanaşı, Azərbaycanın da tutduğu mövqeyi belə şərh edib:
“Sərhəddə gücləndirilən hərbi əməliyyatlar məsələsinə gəlincə, qeyd etməliyəm ki, Azərbaycanla Ermənistan arasında faktiki olaraq delimitasiya və demarkasiya işləri başa çatdırılmayıb. Daha sadə dildə desək, iki ölkə arasında rəsmi olaraq sərhəd boyu xəttlər müəyyənləşdirilməyib. Bunu bəzən yanlış qələmə verirlər, lakin Azərbaycanın məqsədi başqa dövlətin sərhəddinə girmək deyil, əksinə Ermənistanın və ona dəstək olan Rusiyanın mövqeyi və davranışından ehtiyat edərək öz sərhədlərinə nəzarəti möhkəmləndirməkdir”.
Politoloq, xüsusilə sərhədlərin tam müəyyən olunmadığı bir məqamda Azərbaycanın öz sərhədlərinin mühafizəsi məqsədilə atdığı bu addımı məqsədəuyğun hesab edib:
“Sərhəd haqda qəbul edilmiş beynəlxalq qanunlara görə Azərbaycan öz sərhəddini qorumaq üçün 5 km-dən 35 km-ə qədər “Bufer zona” yaratmaq hüququna malikdir. Bir halda ki, Azərbaycanla Ermənistanın sərhədləri hələ də müəyynləşdirilməyib, hesab edirəm Azərbaycanın sərhəd ətrafı rayonlarının təhlükəsizliyini qorumaq tam haqqıdır. Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan bir müddət əvvəl Azərbaycanın onun təxminən 27 min kvadrat kilometr ərazisini tanımağını istəmişdi. Bu da o anlama gəlir ki, Ermənistan artıq Qarabağı unudub və təkcə özünün ərazilərinin dərdini çəkməkdədir. Məncə regionda Rusiya və Ermənistan kimi qonşularla baş etmək üçün gələcək Azərbaycanın yeganə təhlükəsizliyi sərhədlərdən başlamalıdır”.
Elnur Ənvəroğlu