26 fevralda dünya azərbaycanlıları yaxın keçmişin ən faciəvi və dəhşətli soyqırım hadisələrindən birininin 28-ci ildönümünü qeyd edir.
Bir çoxları üçün bu unudulmuş qətliamdır və sadəcə kiçik bir xatırlama ilə ötüb keçirlər.
Lakin Azərbaycan xalqı üçün bütöv bir kəndin amansızcasına qətl edilməsi hadisəsi yaddaşlarında əbədi olaraq qalacaq.
Təəssüf ki, bəzi soyqırım aktları layiq olduqları qınağa tuş gəlsə də, qəbul edilməsə də, digərləri dünya ictimaiyyəti tərəfindən diqqətdən kənarda qalır və ya nəzərə alınmır. 1992-ci ildə Azərbaycanın Xocalı kəndinin sakinlərin qırğını ilə bağlı vəziyyət də bu qəbildəndir.
Eurasia Diary Meksikalı jurnalist Therese Margolis-in Meksikadakı yerli Pulse News Mexico saytında dərc etdiyi məqaləsini təqdim edir:
Meksika Xocalıdakı dəhşətli qətlləri soyqırım aktı kimi tanıyan ilk ölkələrdən biridir.
Əslində, Meksika dünyada Xocalı qətliamını terror aktı kimi rəsmi olaraq tanıyan 10 xalqdan biridir. (Meksika Deputatlar Palatasının Xarici Əlaqələr Komitəsi 2011-ci ildə rəsmi olaraq kütləvi qətl hadisəsini tanıdı və bir il sonra Mexikonun Tlaxcoaque-Khojaly Plazasında etnik təmizləmə hadisəsinin qurbanlarının xatirəsinə heykəl ucaldıldı.)
İyirmi səkkiz il əvvəl, Dağlıq Qarabağ müharibəsi zamanı erməni qoşunları 83-ü azyaşlı olmaqla 613 günahsız mülki şəxsi amansızlıqla qətlə yetirdikdən sonra Azərbaycan ərazilərinə girdi və şəhəri yerlə-yeksan etdi.
Bundan əlavə, mindən çox azərbaycanlı yaralandı, daha min nəfər əsir düşdü və 150 nəfərdən hələ də bir xəbər yoxdur.
İnsanların ağlasığmaz dərəcədə vəhşiliklə qətlə yetirilməsi hadisənin dəhşətindən xəbər verir.
Erməni silahlı qüvvələrinin və muzdlu birləşmələrin dəhşətli zorakılığından ayaqyalın qaça bilmiş insanlardan başqa heç kim yan keçmədi. Ölənlərdən 56-sı xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilmişdi - diri-diri yandırılmış, baş dərisi, başı kəsilmişdi.
Beynəlxalq ictimaiyyət, öz növbəsində, Xocalı qətliamını qınamaq üçün sadə bəyanatla keçindi. Human Rights Watch və BMT tutarlı olmayan qətnamələr və izahatlar verdi.
Xarici ölkələr timsah göz yaşlarından sonra diqqətlərini başqa səmtə yönəltdilər və Xocalı faciəsini unutdular.
Ermənilər isə mülki əhalinin şəhərdən çıxması üçün dəhliz qoyduqlarını bəyan edərək bu qətliamın Azərbaycan Xalq Cəbhəsi tərəfindən edildiyini söylədilər və hadisənin cinayət məsuliyyətini öz boyunlarından atdılar.
Xocalı xalqına qarşı edilən cinayətlər bütün bəşəriyyətə qarşı edilən cinayətlər idi və burda ermənilərin niyyəti açıq olaraq həmin kəndi və əhalisini yer üzündən silmək idi.
Hər il Azərbaycanın Meksikadakı səfirliyi Xocalı şəhidlərinin xatirəsinə kiçik, lakin təntənəli bir mərasim təşkil edir, lakin ümumiyyətlə, bu tədbir nə Meksika mətbuatı, nə də yerli insan hüquqları qrupları tərəfindən diqqətdən kənarda qalmır.
Dünyadakı bir çox digər ölkələr kimi, Meksikanın da özü üçün aktual olan bir çox məsələləri var. Misal üçün 25 il bundan əvvəl ucqar dağ kəndində yüzlərlə fermerin qətliamını göstərə bilərik.
Lakin dünya Ermənistanı Xocalı cinayətlərinə görə məsuliyyətə cəlb etməyə məcbur etməlidir. Və beləliklə, iki xalq arasında yaraları sağalmaq üçün imkan yaratmaq və ədalət əldə etmək üçün Ermənistan və Azərbaycan arasında münaqişə həll edilməli və barışıq üçün ən böyük maneələrdən birini aradan qaldırmalıdır.
Bu vaxt həmişəki kimi təkəbbürlü olan Ermənistan, onun geri çəkilməsini təşviq etmək üçün beynəlxalq səylərə birbaşa qarşı çıxaraq, Azərbaycan ərazilərinin tam 20 faizini işğal altında saxlamaqda davam edir və bir milyondan çox azərbaycanlı işğal olunmuş vətənlərindən didərgin düşərək qaçqın olaraq qalır.
THÉRÈSE MARGOLIS