Bu gün Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində “Kaspi” qəzetinin, “Kaspi təhsil şirkəti, Mətbuat Şurasının və Özbəkistandakı Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Maqsud Şeyxzadə: Özbək dramaturgiyasının banisi, Azərbaycan mühacir ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib.

Eurasia Diary xəbər verir ki, tədbirdə “Kaspi” qəzetinin təsisçisi Sona Vəliyeva, Mətbuat Şurasının sədri, millət vəkili Əflatun Amaşov, Azərbaycanın görkəmli elm xadimləri, xarici qonaqlar iştirak edib.

Tədbirdə çıxış edən Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşov bildirib ki, 110 illik yubileyi qeyd edilən Maqsud Şeyxzadə alim, şair, ədəbiyyatşünas və pedoqoq idi. 1908-ci ildə Ağdaşda anadan olan görkəmli ədəbiyyatçı əslən Qazaxın Salahlı kəndindəndir. 

“Dağıstanda baş verən hadisələrlə yaxından maraqlandığı və bu proseslərdə iştirak etdiyi üçün 1952-ci ildə Özbəkistana sürgün edilmişdi. O, öz qısa həyatını Özbəkistan ədəbiyyatının inkişafına həsr edib və ilk dəfə sərbəst vəzni gətirən və özbək dramaturgiyasının əsasını qoyan şəxslərdən biridir”.

Mətbuat Şurasının sədrinin çıxışından sonra Özbəkistanda fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev adına Mədəniyyət Mərkəzinin sifarişi ilə hazırlanan sənədli film təqdim olunub. Filmdə azərbaycanlı şairin həyatı, yaradıcılığı öz əksini tapıb.

Millət vəkili, akademik Nizami Cəfərov sözügedən filmdəki çıxışında Maqsud Şeyxzadənin gənclik illərindən, Bakı səfərindən, Hüseyn Cavid, Abdulla Şaiq, Nəriman Nərimanov, Nazim Hikmətlə münasibətlərindən söz açıb.

Filmdə, həmçinin özbək akademiki Naim Kərimov da danışıb. O, Şeyxzadənin sürgün həyatından, Özbəkistana yerləşməsindən və ömrünün sonunadək Daşkənddə pedoqoqluq fəaliyyəti ilə məşğul olmasından danışıb.

“Kaspi” qəzetinin həmtəsisçisi Sona Vəliyeva bildirib ki, Özbəkistanda fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev adına Mədəniyyət Mərkəzi böyük işlər görür. 

“Mərkəzin rəhbəri Samir Abbasov bu missiyanı layiqincə yerinə yetirir. Bundan əlavə, Özbəkistanda böyük Tərcümə Mərkəzi fəaliyyət göstərir ki, bu mərkəz Azərbaycan ədəbiyyatı nümunələrini özbək dilinə, özbək ədəbiyyatını isə Azərbaycan dilinə tərcümə edir. Bununla da bu Mərkəz Maqsud Şeyxzadənin əsasını qoyduğu gözəl ənənəni davam etdirir. Görkəmli şair Nizami Gəncəvi, Məhəmməd Füzuli, M.F. Axundov, A.S. Puşkin, M. Lermontov, V. Şekspir, İ. Höte, C. Bayron, Ş. Rustaveli və bir sıra başqa dünya klassiklərinin əsəərlərini özbək dilinə tərcümə edib. Maqsud Şeyxzadə Bakıda Pedoqoji Universitetdə Hüseyn Cavid, Abdulla Şaiq və cumhuriyyətçi Camal bəy Cəbrayılzadə, Mədinə Qiyasbəyli kimi maarifçilərdən dərs alıb. Noyabrda biz Maqsud Şeyxzadənin çalışdığı Nizami Gəncəvi adına Pedoqoji Universitetdə Hüseyn Cavidin seçilmiş əsərlərindən ibarət kitabın təqdimatını keçirdik", deyə Sona xanım qeyd edib.

Mən çox sevindim ki, sənədli filmdə yer alan, Şeyxzadənin adını daşıyan məktəbdə dərs deyən müəllimə çıxışı zamanı Şeyxzadəni Azərbaycan deyil, özbək şairi adlandırdı. Çünki bu cür şəxsiyyətlər yalnız bir xalqa məxsus olmur. Bu kimi şəxslər bütün türk dünyasına məxsusdur”.

Özbəkistanda fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev Mərkəzinin rəhbəri Samir Abbasov çıxışında Azərbaycan və türk irsini, iki millət arasındakı dostluğu və qarşılıqlı münasibətləri təbliğ etdiklərini vurğulayıb.  

Özbək şairi Babaxan bəy də Şeyxzadənin fəaliyyəti, özbək ədəbiyyatındakı rolundan danışıb.

“Hazırda Özbəkistanda çap olunan “Kitab” qəzeti hər sayında bir azərbaycanlı ədəbiyyatçının əsərinə yer verir. Bununla da biz iki xalq arasında olan mədəni münasibətlərin inkişafına nail olmağa çalışırıq”.

Qeyd edək ki, Maqsud Şeyxzadə yaradıcılığının zirvəsi onun dramaturgiyası hesab olunur. Dahi dramaturq Özbək xalqının qəhrəmanı "Cəlaləddin Mənguberdi", hökmdar "Mirzə Uluğbəy" kimi tarixi faciələrlə ölməz əsərlər yaratmışdır. Şeyxzadə dünya şöhrətli özbək şairi Əlişir Nəvai irsini təqdqiq edənlərdən biri olmuşdur və təsadüfi deyil ki, onun "Seçilmiş əsərləri"nin bir kitabı Nəvaiyə həsr edilib. 

Tədbirin sonunda Mətbuat Şurası özbək qonaqları mükafatla təltif edib.