Bu gün Azərbaycan kinosunun görkəmli simalarından biri, aktyor və kino istehsalı təşkilatçısı Bahadur Əliyevin doğum günüdür.  

Deyirlər ki, aktyor olmursan, aktyor doğulursan. Bahadur Əliyev isə kino tariximizdə təkcə oynadığı rollarla kifayətlənməyib, həm də filmlərin istehsalı ilə məşğul olub, rejissor assistenti, film direktoru və digər inzibati işlərdə də çalışıb. Kinostudiyada işlədiyi müddətdə xarici və sovet filmlərinin Azərbaycan dilində səsləndirilməsində yaxından iştirak etdiyinə görə “dublyajın vuran ürəyi” adlandırılıb. Ömrünün 40 ilə yaxın bir dövrünü milli kino sənətinin inkişafına həsr edib.

Lakin bir çox məşhur Azərbaycan filmlərində bir-birindən maraqlı obrazlar canlandıran aktyor sənətində nuğurlu olsa da, sonralar diqqətdən kənarda qalıb. Həyat yoldaşı vaxtsız vəfat edən aktyor özü də küçədə faciəli şəkildə həyatını itirib.

Bahadur Atabala oğlu Əliyev 24 fevral 1933-cü ildə Masallı rayonunun Sığıncaq kəndində anadan olub. Orta məktəb illərindən incəsənətə maraq göstərməyə başlayır və elə həmin vaxtdan aktyor olacağına qərar verir. Məktəbi bitirdikdən sonra sənədlərini Azərbaycan Dövlət Teatr İnstitutunun “Kino və Dram” aktyorluğu fakultəsinə verir. İmtahanlara gecikməsinə baxmayaraq tapşırıqları çox yaxşı həll etdiyinə görə onu instituta qəbul edirlər. İnstitut illərində görkəmli sənətkarlardan dərs alır, 1956-cı ildə oranı bitirdikdən sonra təyinatla Bakı Kinostudiyasına göndərilən Bahadur istedadı ilə burada fərqləndiyi üçün aktyor kimi irəli çəkilir. Beləliklə o, 1957-ci ildə “Bir məhəllədə iki nəfər”, 1958-ci ildə “Küləklər sürünür”, “Onun böyük ürəyi”, 1959-cu ildə “Əsl dost”, “Onu bağışlamaq olarmı?” kimi məşhur Azərbaycan filmlərində epizodik rollara çəkilir. Amma epizodik rollara çəkilməsinə baxmayaraq Azərbaycan xalqının sevgisini qazanmağı bacarır.

Uğurlarına baxmayaraq 3 oktyabr 1959-cu ildə işin həcminin azaldığını deyərək onu işindən azad edirlər. Bu hadisə aktyora çox pis təsir edir. Belə ki, Bahadur Əliyev bundan sonra Bakıda fəaliyyət göstərən “Lal-Karlar Mədəniyyət Evi”ndə rəhbər vəzifədə çalışmağa başlayır. Burada işləməyə sadəcə 15 gün tab gətirən aktyor ərizə yazaraq işdən ayrılır.

12 may 1961-ci ildə yenidən "Azərbaycanfilm" kinostudiyası”na qayıdan Bahadur Əliyev korrektor kimi işləməyə başlayır. Amma bununla yanaşı, “Bizim küçə”, “Böyük dayaq”, “ Telefonçu qız”, “Cazibə qüvvəsi”, “Romeo mənim qonşumdur”, “ Sehrli xalat” kimi məşhur filmlərdə rol alır.

Aktyorun yaradıcılığının zirvəsi isə 1964-cü ildə Süleyman Ələsgərovun eyniadlı operettası əsasında çəkilən Ulduz filmində canlandırdığı Ulduzu sevən kolxoz sədri Qədir obrazı olur.

Aktyor bu filmdə qazandığı məşhurluqdan sonra film təkliflərinin artacağını düşünür, amma nəticə gözlədiyi kimi olmur. Kinostudiyanın rəhbərliyi Bahadur bəyə böyük inzibatçı vəzifəsini həvalə edir. O, isə bu vəzifəni icra etməklə bərabər həm də “Dağlarda döyüş”, “Uşaqlığın son gecəsi”, Yenilməz batalyon”, “İstintaq davam edir”(Dövlət təhlükəsizlik xidmətinin kapitan Əliyev), “İyirmialtılar”kimi filmlərdə rol alır.

İstedadlı şəxslərə həmişə dəstək olan görkəmli rejissor Adil İsgəndərov 1 sentyabr 1968-ci ildə Bahadur Əliyevi dublyaj qrupunun direktor müavini vəzifəsinə irəli çəkir. 1973-cü ilə kimi bu vəzifədə işləyən aktyor “Bizim Cəbiş müəllim”, “Axırıncı aşırım”, “Dərviş Parisi partladır”, “Özgə ömür” kimi məşhur filmlərə də çəkilir.

Ednews xəbər verir ki, aktyor 39 illik fəaliyyəti dövründə 80-ə yaxın Azərbaycan filmində rol alıb və dublyajında iştirak edib. Səsləndirmə qabiliyyətinə görə ona “dublyajın döyünən ürəyi” də deyirdilər. Bahadur Əliyev, həmçinin SSRİ və Hindistanın birgə istehsalı olan “Əlibaba və qırx quldur”, "Abdulla", Özbəkistan istehsalı olan “Şerəli və Aybərçin”, “Odlu yollarla” filmlərinə də çəkilib.

Bahadur Əliyev eyni zamanda “Mozalan” satirik kinojurnalında bir sıra süjetlərdə rol alıb.

Əsl aktyor üçün rolun böyük kiçiyi olmur. Bahadur Əliyev daha çox epizodik rollara çəkilsə də öz istedadının böyüklüyünü ortaya qoyaraq canlandırdığı obrazları yaddaqalan etməyi bacaran bir sənətkar idi. İrili-xırdalı 80-dək filmdə rol alıb, səsləndirilməsində iştirak edib. Sənətkarın “Böyük dayaq” (komsomolçu), “Axırıncı aşırım” (Eyvaz), “Babək” (Divdad), “Dərviş Parisi partladır” (Bəy), “Möcüzələr adası” (neftçi) “Sehirli xalat” (xanın əsgəri) və s. filmlərdə yaratdığı obrazlar bu gün də baxılır, sevilir.   

Azərbaycanfilmdə həm baş inzibatçı, həm kinoaktyor, eyni zamanda da uzun müddət dublyaj şöbəsində administrator olaraq çalışıb. Bədii, yaxud televiziya filmlərinin çəkilişləri bitdikdən sonra Azərbaycan filmlərini ekranlaşdırmaq, xüsusi təsdiq etdirmək üçün Moskvaya ezam olunurdu. Orada bizimkiləri necə təbliğ və təqdim edirdisə, ardınca mütləq bir neçə aktyor da dəvət olunurdu.  

Bir hobbisi də poeziya idi. Həm poeziyanı sevirdi, həm də özü şeirlər yazırdı.

B. Əliyev hələ tələbə olduğu illərdə ailə qurub. Kinostudiyada işlədiyi illərdə dostları ona zarafatla “bərəkətli Bahadur” deyirdilər. Bu isə aktyorun ailəsinin çox böyük olması və kinostudiyadan aldığı az maaşla o ailəni dolandıra bilməsi ilə bağlı idi. Belə ki, aktyorun on övladı olur və o həmişə “mən uşaqlarımı kinostudiyanın çörəyi ilə böyütmüşəm” deyir. Bahadur bəyin övladlarından da aktyorluq sənətinə yiyələnmək istəyəni olur, amma o, övladlarının onun yolunu davam etdirməsini istəmir.

B. Əliyevin son çəkildiyi film 1985-ci ildə ekranlaşdırılan “Bəyin oğurlanması” filmi olur. Bu filmdən sonra heç bir filmə çəkilməyən aktyora diqqətdən kənarda qalması pis təsir edir. Üstəlik, aktyorun həyat yoldaşı 49 yaşında vəfat edir. Bundan sonra sənətdən də, həyatdan da küsən aktyorun bəzi dostları da ondan uzaqlaşır. Bahadur Əliyev bir gün televiziyada öz ölüm xəbərini eşidir və bundan daha da sarsılır. Keçirdiyi sarsıntılar səbəbindən səhhətində narahatlıq yaşayan aktyor 2002-ci il sentyabrın 16-da günorta radələrində Sumqayıtda küçə ilə gedərkən infarkt keçirir və həyatını itirir.

Ölümü faciəli olan aktyorun həyatında ən böyük faciə isə 70-dən çox filmə çəkilməsinə baxmayaraq heç bir fəxri adla təltif olunmaması olub.  

Qeyd edək ki, gələn il aktyorun 90 illik yubileyi olacaq.

Gülnar Səlimova