Yazıçı kitab çap edir və daha sonra o kitab oxucularla görüşür. Bəs nə qədər oxucu var? Yazıçılarımızın real və potensial oxucuları nə qədərdir?
Ednews bu barədə yazarlar arasında sorğu keçirib. Cavabları təqdim edirik.
Xalq yazıçısı Anar:
“Maraqlanmamışam, bilmirəm. Məlumatım yoxdur bu haqda. Araşdırmamışam”.
Yazıçı Səfər Alışarlı:
“Bütün oxuculara hörmətlə yanaşıram: hər kəsin öz zövqü, dünyagörüşü və hər kəsin öz yazıçısı var. Biz, yazıçılar, özümüz də oxucuyuq. Məni kütləvi oxucu maraqlandırmır, çünki mən onun üçün yazmıram. İstəsəm, bəlkə də yazaram, amma onda mənə qoyulmuş mənəvi kapital batar və yer üzündə yazıçılığa namizəd daha bir şəxs bankrot olar. Oxucu, tiraj, populyarlıq və maddi mənfəət naminə yazmaq adi kommersiya fəaliyyətidir. Mənim aldığım ədəbi tərbiyə, oxuduğum ədəbi məktəb buna yol vermir. Ona görə də real və potensial oxucunun say məsələsi mənim üçün aktual deyil”.
Şair Aqşin Yenisey:
“Oxucu ədəbiyyatda heç vaxt meyar olmayıb, heç indi də deyil. Əsəri həmişə peşəkarların verdiyi dəyər yaşadıb, indi də elədir. Kütlə başqa, oxucu başqa. Kütlələrin oxuduğu yazıçının, şairin yox, naşirin və dövlətin zövqüdür. Qərbdə bu zövqü naşirlər, məsələn, Şimali Koreyada Kim Çen İn müəyyənləşdirir. Bəzən pul qazanmaq istəyən naşirin, yaxud ölkəsini "ağ günə" çıxarmaq istəyən Kim Çen İnlərin də siyahısında istedadlı yazarlar olur. Stalin Şoloxovdan çəkinəcək qədər onu özünə yaxın buraxmışdı. Oxucu üçün yazanlar, adətən, ələyin altındakılardır, amma ədəbiyyat dedikdə hamı bu ələyin içində qalana baxır. Oxucu sayı ilə öyünənlər, əslində, əsərin universal bir nəfər üçün yazıldığını bilmir, onlara görə ədəbiyyat təsadüfi və müvəqqəti çoxluqdur”.
Yazar Sevinc Elsevər:
“Təxmin etmək çətindir. Çünki kitab çıxarıb özüm satışı ilə məşğul olmamışam. Məncə, bu, bir az da əsərə, əsərin, ya mətnin reklamına, zamanı düzgün yaxalamağa baxır. Saytlarda gedən yazılarımın oxucu sayı çox vaxt mini aşıb. Şeir oxucusu nisbətən azdı. Amma bu da şeirə baxır. Şeir olub ki, düşündüyümdən də çox oxunub. Bunu kitab bazarı düzgün formalaşan, normal kitab satışı olan ölkələrdə asanlıqla bilmək olar. Bizdə çətin. Onu bilirəm ki, nəsr kitablarımdan ən çox oxunanı "Şəhər " romanı idi. "Uçuş məsafəsi" kitabım çox danışılmışdı. “Atamın xatirəsi” adlı bir şeir var idi, onu oxumayan qalmamışdı. "Çarpayı cırıltısı" adlı hekayəmin oxucuları tez-tez qarşıma çıxır. Bir də görürsən, bilirlər kiməm, deyirlər ki, sizin "Çarpayı cırıltısı" adlı hekayənizi oxumuşam, bəyənmişəm və sairə. Amma yenə təxmin edə bilmirəm ki, oxucum nə qədər olar?”
Oğuz Ayvaz