“Asiya-Sakit okean regionunda ahıl yaşda olan insanların sayı getdikcə artdığı üçün bu demoqrafik tendensiyanın qarşısını almalı və ondan 2030-cu ilə kimi davamlı inkişafın iddialı məqsədlərinə nail olmaq üçün istifadə etməliyik. Regionda ahıl yaşda olanların sayının 2015-ci ildə iki dəfə yəni, 535 mln-dan təqribən 1,3 mlrd nəfərə qədər artacağı gözlənilir: Biz bu amilin iqtisadiyyatımıza və cəmiyyətimizə ciddi təsir etdiyini nəzərə almalıyıq.
Problemin danılması faktı ciddi nəticələr doğura bilər. Yaşlı insanların qayğısının çəkilməsi yalnız ailələrinin üzərinə düşməməli və onların tibbi xidmət və gəlirlə təmin olunmaları üçün sxem işlənib hazırlanmalıdır. İqtisadiyyatın gələcək inkişafı əmək qabiliyyətli əhalinin ahıl yaşda olan təbəqəsi vasitəsilə təmin edilməyəcək. Əmək qabiliyyətli insanların və ahılların əlaqələri xeyli zəifləyib və Asiya-Sakit okean ölkələrinin əksəriyyətində əhalinin üçdə birindən az hissəsi təqaüd planına öz töhfəsini verir.
Ənənəvi sistemlər öz yaşlı qohumlarına - ehtiyacı olanlara həm qulluq etmək, həm də maliyyə cəhətdəndəstək olmaqda onların ailələrinə güvənir. Lakin məsuliyyəti öz üzərinə götürən daha az əmək qabiliyyətli ailələr olacaq. Göstərilən yardımın əmsalı da mövcud sosial təminat sxeminə, xüsusilə də əmək haqqları ilə verilən təqaüd sistemlərinə təsir edir.
Nigaha girərkən aralarındakı yaş fərqi və qadınların orta ömür müddətini nəzərə alsaq qadınlar öz ərlərindən orta hesabla 4-dən 10 yaşa qədər daha çox yaşadığını demək olar. Qadınların yaş artdıqca əhali arasında da sayının çoxalmasına olmasına baxmayaraq, yaşa dolanda yetərli qədər təqaüd almaq və ya torpaq sahəsi kimi aktivlərə nəzarət etmək üçün kişilərdən nisbətən şansları azalır. Qadınların xüsusilə yaşlı olanları arasında yoxsulluğun artmasının qarşısını almaq üçün sosial müdafiə sahəsində xüsusi tədbirlər görülməlidir.
Adambaşına düşən gəlirlə əhalinin yaşlılıq səviyyəsi arasında birbaşa əlaqə mövcuddur. Daha çox gəliri olan ölkələr bir qayda olaraq yaşlanma müddəti baxımından daha irəlidədirlər. Gürcüstan, Ermənistan və Şri-Lanka kimi bəzi ölkələr varlanmadan öncə yaşlanır. Bu ölkələrdə adambaşına düşən gəlir 3500$-dan 4100 $-a kimidir, bunun isə təqribən 13 və 20%-i yaşlı əhalinin payına düşür. İqtisadi cəhətdən yaşlı insanlardan faydalanmaq üçün biz əhalinin təkrar işə düzəlmək hüququ olan bu hissəsini işlə təmin etməliyik. Asiya-Sakit okean regionunda ömürün getdikcə uzanmasını nəzərə alsaq qanunla qəbul edilmiş təqaüdə çıxma yaşı daha gecdir. Rəsmi əmək bazarında yaş həddi kimi əngəlin aradan götürülməsi təqaüd sxemi və səhiyyə sisteminə maliyyənin təsirini azaldacaq. Ahıl şəxslərə öz tələbatlarını ödəyə bildikləri vaxtadək işləmək imkanı verilməlidir. Biz qocaları maliyyə cəhətdən təhlükəsiz, sağlam ahıl şəxslərə çevirə bilərik.
Düzgün hazırlıq tədbirləri görülərsə biz sağlam, zəngin, və fəal ahıl insanların qızıl nəsilindən yararlana bilərik. Ahıl şəxslərə inkişaf subyektləri kimi onların sağlamlığının təmin olunması və onlar üçün şəraitin yaradılması üçün BMT 2002-ci ildə Madriddə üzv dövlətlərin görüşünü keçirdi. Bir neçə həftə öncə Asiya-Sakit okeanı beynəlxalq hökumətlərarası görüş zamanı öz öhdəliklərini və qocalma probleminə dair Madrid beynəlxalq fəaliyyət planını qiymətləndirmək üçün regionun 29 ölkəsinin nümayəndəsi Bankokda toplaşmışdı .
Asiya-Sakit okeanı İqtisadi və Sosial Komissiyası dövlətlərə öz öhdəliklərini yerinə yetirməyə kömək etmək, regionda bütün yaş dövründən olan insanların davamlı inkişafını təmin etməyə yardım etmək üçün iş görür.
Biz birlikdə daha müdrik oluruq.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) baş katibinin müavini və Asiya və Sakit okeanı üzrə İqtisadi və Sosial Komissiyanın (ECOSOC) icraçı katibi Doktor Şamşad Aktar özəl olaraq Eurasia Diary üçün