Hazırda şirkətlər və qurumların əksəriyyəti isə işçi götürərkən təcrübə tələb edirlər. Bu isə yeni məzun olan tələbələrə əmək bazarına daxil olmağa problem yaradır.
Problem dəfələrlə müzakirəyə çıxarılsa da, təssüflər olsun ki, hələ də öz həllini tapa bilməyib. Nəticədə ortada iş axtaranlar ordusu yaranır.
İşə götürənlər birmənalı olaraq səriştəsiz işçidən ən azı 1 il iş təcrübəsi tələb edirlər. Bu isə gənclər üçün böyük bir problemə çevrilir.
Məsələni hüquq müdafiəçisi Sahib Məmmədovla müzakirə etdik. O, Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, bəzən bu məsələdə şirkətlər də haqlı olur.
“Bəzən müəsisədə təcrübəçi olaraq işə başlayanın işə götürən təcrübəsini artırır, hətta xaricdə onu təhsil almağa da göndərir. Amma o inkişaf etdikdən sonra şirkətə sadiq qalmır və başqa ödənişli yerlərə gedir. Bu isə şirkətə əlbəttə ki, sərf etmir.
Əsas məsələ odur ki özəl sektor bir işçiyə çəkdiyi xərci sonra çıxartmalıdır və gəlir götürməlidir. İşə götürən üçün risklər varsa o bunu etməyəcəkdir. Çünki özəl sektorun koorperativ, sosial məsuliyyəti var. Onlar üçün tez bir zamanda işçinin işə başlaması daha məqbuldur. Həm də ki, əlavə xərc çəkməklərinə ehtiyyac qalmır”.
Bəs, bu kriteriyalar yoxdursa, və gənc əmək bazarına yeni daxil olursa, nəyə görə özləri təcrübəsiz işçini yetişdirməyə cəhd göstərmirlər, vaxt itkisini bəhanə edirlər?
Ekspert Əli Əhmədov isə qeyd edir ki, elə sahələr var ki, bu sahələrdə şirkətlər təcrübəsiz işçilər işə götürmək istəmirlər çünki buna vaxt tələb olunur. Burada da heç də bütün şirkətlərin buna imkanı çatmır.
“İkinci problem isə odur ki, şirkət işçini yetişdirir. Bundan faydalanmaq vaxtı çatanda işçi artıq yetişmiş olur, o, artıq ola həmin şirkətdə qalıb işləmək istəmir. Azərbaycanda iş sektorundə biznesdə belə problem yaşayan şirkətlər çoxdur. Nəticədə şirkətə bu müsbət yox mənfi təsir edir. Bəzi şirkətlər hazır gözləyir ki, hansısa bir şirkət işçini yetişdirən kimi işçini özünə çəkir. Bu səbəbdən də kiçik və orta şirkətlər inkişaf edə bilmirlər.
Belə hallardan qorunmaq üçün şirkətlər işçiyə yatırdıqları investisiyanı sənədləşdirirlər. İri şirkətlərdə müəyyən bank, maliyyə sektorunda müəyyən kurslar, proqramlar, lahiyələr var. Bu kursların hamısının öz qiyməti, sertifikatı var. Bu zaman şirkət əvvəlcədən işçi ilə müqavilə bağlayır və bildirir ki, 3, 5 il içərisində o, şirkəti tərk edə bilməz. Əslində şirkət bu lahiyəni itirdiyi pul üçün yox, işçinin işdən çıxmaq fikrinin olmaması üçün edir.”
Vəfa Ustayeva
