Nə içməkdən daha çox, nə qədər içmək önəmlidir.
Eurasia Diary oxuculara Uzman həkim Yalçın Velibəyin qırmızı şərabın faydaları haqqındaki yazısını təqdim edir
Spirtli içki içmək insan sağlamlığı baxımından hər zaman zərərli hesab edilib. Təhlükəli olsa da, bu bir gerçəklikdir ki, bir çox insan spirtli içkilərdən istifadə edir. Spirtli içki içməyin sosial baxımdan zərərləri ayrı mövzudur. Spirtli içki içmək insan sağlamlığına zərərli olsa da, “medalın digər üzünə”baxmaqda da fayda var. Belə ki, bir həqiqət də var ki, spirtli içki içməyin insan sağlamlığına faydaları da var. Ancaq müəyyən miqdara qədər.Bəli, səhv oxumadınız. Bir həqiqət daha var. Bu da ürək-damar xəstələrimizin önəmli bir qisminin verdiyi sualların başında gəlir: “Həkim, mən içki içə bilərəmmi”sualı.
Spirtli içki içmək necə xeyirli ola bilər ki?
Spirtli içki içməyin insan sağlamlığına olduqca zərərli olduğu çox yaxşı bilinir. Ancaq aparılan araşdırmalar sağlam insanlarda hər gün müəyyən miqdara qədər spirtli içki içməyin insan sağlamlığına zərər vermədiyi bir yana, hətta ürək-damar xəstəliklərindən, infarkt keçirməkdən və şəkərli diabetdən qoruduğunu göstərdi. Nəticədə insanlarda ürək mənşəli ölüm riski azalır. Hətta diabetik insanlarda belə, hər gün az miqdarda spirtli içki qəbulu infarkt riskini azaldır. Mən sizə təkcə bir araşdırmanın nəticəsini anlatmıram. Son 30-40 il içərisində bu mövzuda aparılan və müəyyən miqdara qədər spirtli içki içməyin ürək-damar xəstəliklərindən qoruduğunu quvvətli şəkildə sübut edən 50-ə yaxın araşdırmanın nəticələrini anladıram. O araşdırmalar ki, on min, yüz min, hətta milyonlarca insanlar üzərində aparılıb.
Müəyyən miqdara qədər spirtli içki içmək niyə xeyirlidir ?
Hər gün az miqdarda içilən spirtli içki “yaxşı xolesterin” deyə adlandırdığımız HDL xolesterinin miqdarını artırır, qanın laxtalanmasını azaldır. Ayrıca xüsusi ilə də qırmızı şərabda bəzi antioksidant maddələr (xüsusi ilə resveratrolmaddəsi) mövcuddur. Bütün bunlar ürəyi qidalandıran tac damarlarının tıxanması və nəticədə infarkt keçirmə riskini azaldır. Bundan başqa, spirtli içki bədənimizdəki insulinin təsirini artırır.
Bəs hansı içki növləri faydalıdır?
Demək olar ki, bütün içki növləri,xüsusi ilə də şərab, likör, pivə, viski və araq. Bunlar arasında şərabın daha faydalı olduğunu düşünənlər olsa da, digər içki növlərinin ən azı şərab qədər faydalı olduğu sübut edildi. Əvvəllər qırmızı şərabın ağ şərabdan daha faydalı olduğu söylənilsə də, indi bunların bir-birindən çox üstünlüyünün olmadığını bilirik. Amma əslində nə içməkdən daha çox, nə qədər içmək önəmlidir.
Bəs o müəyyən miqdar nə qədərdir?
Gündəmaksimum 150-300 ml (1-2 qədəh) şərab, 350-700 ml pivə, 45-90 ml sərt içki - likör, viski və ya araq içmək sağlam insanlarda ürək-damar xəstəliklərinə tutulma riskini ən azı 20-30 % azaldır.Əgər içmək istəyirlərsə, kişilər gündə maksimum 2, qadınlar isə 1 qədəh spirtli içki içməlidir. Bu miqdardan çox içmək fayda yerinə zərər verir: hipertoniya,beyin iflici,aritmiyalar,ürək çatışmazlığı və diabet. Yəni azı faydalıdır, çoxu zərərli.
Spirtli içki içmək hər kəsə tövsiyyə edilirmi?
Bu suala cavab vermək çox çətindir.
Biz heç içki içməyən istər sağlam, istərsə də ürək-damar xəstəliyi olan insanlara mütəmadi olaraq mütləq müəyyən miqdar spirtli içki içməyi məsləhət görmürük. Yəni içməyən hər kəsə “hər gün müəyyən miqdar spirtli içki için” demək yanlış olar. Çünki müəyyən miqdar spirtli içkinin faydalı olduğunu sübut edən tədqiqatların hamısı müşahidə əsasında (yəni gündəlik həyatda könüllü şəkildə içki içən insanlar üzərində) aparılan araşdırmalardır. Bu araşdırmalarda spirtli içkilərin faydası dərmanların faydaları kimi araşdırılmayıb. Ancaq sağlam insan və ya hər hansı bir ürək-damar xəstəsi içmək istəyirsə və ya spirtli içki aludəçisidirsə, təbii ki, yuxarıda göstərdiyim miqdara qədər spirtli içki içə bilər.
Yalçın Velibey
Uzman həkim
