Koronavirus pandemiyası indiki və gələcək dövrdə  insanların psixi sağlamlığına "dərin" təsir göstərə bilər. Bunu deyən psixiatrlar və psixoloqlar təcili tədqiqatların keçirilməsinə çağırırlar.

Lancet Psychiatry nəşrində dərc olunmuş məqalədə onlar real vaxt rejimində psixi sağlamlığın monitorinqi üçün smartfonlardan istifadə etməyə çağırıblar.

Onların fikrinə görə, uşaqlar və cəmiyyətin ön sıralarında koronavirusla mübarizə aparan səhiyyə işçiləri üçün də xüsusi dəstək proqramları hazırlanmalıdır.

Keçirilmiş sorğular göstərir ki, qorxu hissi və təcrid rejimi artıq insanlara təsir göstərməyə başlayıb.

Psixi sağlamlıq məsələlərilə məşğul olan Mind xeyriyyə fondu insanların onlara lazım olan dəstəyi almaq üçün artıq mübarizə aparmalı olduqlarını bildirib.

Psixi sağlamlıq sahəsində 24 aparıcı ekspert evdə qalan insanlara kömək etmək üçün effektiv alətlər və dəstək proqramları hazırlamaq məqsədilə əhalinin psixi sağlamlığının "anbaan" monitorinqinin geniş tətbiqinə başlamağa çağırıblar.

"Artan sosial izolyasiya, tənhalıq, sağlamlıqla bağlı narahatlıq, stress və iqtisadi tənəzzül, zehni sağlamlığa və insanların rifahına zərər vura biləcək güclü bir təsir mənbəyidir", - məqalənin müəlliflərindən biri olan Glasgow Universitetinin professoru Rori O'Connor bildirib.

Onun sözlərinə görə, heç bir tədbir görülməyəcəyi təqdirdə həyəcan və depressiya kimi halların, eləcə də spirtli içkilər, narkotik və qumar oyunlarına müraciət edənlərin və evsiz qalanların sayının və bu kimi digər fəsadların sayının çoxalması riski artacaq.

Məqalənin müəllifləri bildiriblər ki, narahatlıq, depressiya, özünə xəsarət yetirmə, intihar və digər psixi sağlamlıq problemlərinin səviyyəsinin monitorinqinin təmin edilməsi prioritet vəzifədir.

Tibb Elmləri Akademiyası tərəfindən mart ayının sonunda keçirilmiş iki onlayn sorğu insanların psixi sağlamlığının cari vəziyyəti haqqında təsəvvür yaratmağa imkan verib.

Britaniyanın MQ xeyriyyə təşkilatı tərəfindən keçirilmiş və psixi pozğunluqları olan bir çoxları da daxil olmaqla, 2100-dən çox insanı əhatə etmiş sorğulardan birində pandemiya dövründə dəstək və xidmətlərə daxil olmaq barədə respondentlərin ifadə etdiyi narahatlıqları və mövcud sağlamlıq problemlərinin pisləşə biləcəyindən təşviş keçirdiyi vurğulanıb.

İctimaiyyəti təmsil edən digər daha 1099 respondent isə sosial təcridin fəsadları və böhrana qarşı reaksiyanın yaratdığı maliyyə çətinlikləri ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə ediblər.

Pandemiya zamanı narahatlıq və stressin artması gözlənilsə də, sənəddə deyilir ki, depressiyaya düşən, özlərinə xəsarət yetirən və ya intihar edənlərin sayının artması riski var.

Məqalədə qeyd olunub ki, məsələn, 2003-cü ilin Sars epidemiyası zamanı 65 yaşdan yuxarı insanlar arasında intiharların sayı 30% artmışdı.

Qeyd edək ki, bu pandemiyaya qarşı görülən tədbirlər son nəticədə qaçılmaz sürətdə "işsizliyin, maliyyə çatışmazlığının və yoxsulluğun artması nəticəsində psixi sağlamlığa ciddi təsir edəcək". (bbcazərbaycan)