Azərbaycan daha bir neçə vaksinin istifadəsini təsdiqləyib. Bunlar Sinovac Biotech şirkətinin "CoronaVac" peyvəndi, Rusiyanın "Sputnik V" dərman vasitəsi və “AstraZeneca” vaksinidir. Sonuncu Britaniya-İsveç şirkəti tərəfindən Oksford Universiteti ilə birgə hazırlanıb. Rəsmi məlumata görə, 432 min doza COVID peyvəndi "AstraZeneca"dan 180 gün gün ərzində Azərbaycana çatdırılmalıdır.
Ancaq “AstraZeneca”nı tətbiq edən bir sıra Avropa ölkələrində onun tromb yaratdığı, qan laxtalanmasına səbəb olduğu deyilir. Belə ki, Almaniyada “AstraZeneca” peyvəndindən sonra 7 qan laxtalanması hadisəsi qeydə alınıb. Siciliya adasında “AstraZeneca” peyvəndindən sonra 3 ölümün qeydə alınmasından sonra istifadəsinin dayandırılmasına qərar verilib. Kanada, Portuqaliya, Cənubi Kipr, Sloveniya, Fransa, Almaniya, İtaliya, İspaniya, Avstriya, Danimarka, İslandiya, İrlandiya, Norveç, Hollandiya, Estoniya, Litva, Lüksemburq, Latviya, Bolqarıstan, Rumıniya, Tayland və İndoneziyada sözügedən peyvənddən istifadə müvəqqəti olaraq dayandırılıb. Buna baxmayaraq, Avropa Dərman Agentliyi araşdırma apardıqdan sonra çərşənbə günü dərc etdiyi hesabatında Avstriyadakı iki hadisədən başqa AstraZeneca peyvəndi ilə əlaqələndirən heç bir dəlil aşkar edilmədiyini bildirib.
Belə bir qeyri-müəyyən vəziyyətdə "AstraZenica”nın Azərbaycana gətirilməsi nə dərəcədə məqsədəuyğundur? Qeyd edək ki, COVAX sistemi vasitəsilə Gürcüstan 13 mart tarixində artıq 43.200 doza AstraZeneca/Oxford peyvəndinin ilk partiyasını alıb. Azərbaycanla daha əvvəl müqavilə imzalanmasına baxmayaraq, vaksinin tədarükü gecikdirilir.
““AstraZenica” vaksini kifayət qədər etibarlı və güvənli bir vaksindir". Bunu Eurasia Diary saytına açıqlamasında tanınmış infeksionist Vüqar Cavadzadə deyib.
"“AstraZenica” vaksini İngiltərənin Oksford Universitetinin İsveç alimləri ilə birgə hazırladığı bir vaksindir. Vaksin vektor texnologiyası üzrə hazırlanır. Yəni koronavirusun antigen hissəcikləri adenovirusun üzərinə yerləşdirilir, ondan sonra orqanizmə yeridilir. Və eyni texnologiya üzrə yəni, gen mühəndisliyi ilə hazırlanan ikinci vaksin “Sputnik V” vaksinidir. Vaksinlərin hazırlanma texnologiyaları müxtəlif olsa da nəticə eynidir, bədəndə aktiv immunitet yaradırlar.
Son günlər bu vaksinlə bağlı müəyyən mənfi fikirlər səslənir. Lakin mən heç də elə qiymətləndirməzdim. “AstraZenica”nı dünyanın kifayət qədər ölkələri alıb istifadə edib. Bəzi ölkələr deyir ki, o qanda tromb əmələ gətirir, ancaq bəlkə tromb vaksinin hesabına əmələ gəlmir. 3-5 xəstədə tromb əmələ gəlibsə, bu o demək deyil ki, onu vaksin yaradıb. Ola bilsin ki, bu insanda əvvəldən ürək-qan damar sisteminin patologiyası olub. Və ona görə bu faktor ortaya çıxıb".
Ekspert, həmçinin qeyd edib ki, Amerika Almaniya ilə birlikdə BioTech firmasının hazırladığı “Pfizer” vaksini ilə bağlı da belə bir şayiə yayılmışdı.
“Pfizer”lə bağlı deyilirdi ki, o, vurulan insanların üz sinirində iflic yaradır. Sözügedən ölkələr dövlət olaraq rəqəm qoydular ortaya. 1 milyon 900 min insanı vaksinasiya etmişdilər və onların bir milyonundan 10 nəfərdə əlavə təsir müşahidə edilmişdi. Həmin insanlar əvvəlki xəstəlik tarixçələrinə baxanda görmüşdülər ki, cavan vaxtlarında müəyyən xəstəliklər keçiriblər, sadəcə vaksin vurulanda həmin xəstəliklər kəskinləşib”.
V. Cavadzadə hesab edir ki, “AstraZenica” dünyanın keyfiyyətli vaksinlərindən biridir.
“İngilitərə kimi dünyanın inkişaf etmiş ölkəsi öz vətəndaşına bunu tətbiq edirsə və bu çox mürəkkəb bir gen texnologiyası əsasında hazırlanıbsa, bu barədə mənfi fikirlər səsləndirmək düzgün deyil. Müxtəlif vaksinlər barədə mənfi fikirlər söyləyirlər, ancaq sonda görürük ki, həmin ölkələr alıb onu istifadə edir. Bir də ola bilər ki, müəyyən ölkələr məqsədyönlü şəkildə bu şayiələri yayırlar ki, digər dünya ölkələri o vaksinlərdən istifadə etməsinlər. Sadəcə vaksinin özünün siyasi və iqtisadi tərəfləri var. Məqsədyönlü şəkildə belə əsassız fikirləri dünya dövlətləri mətbuat vasitəsilə yaya bilər ki, ondan ölkələr almasınlar. Amma bu əsla belə deyil. “AstraZenica” vaksini kifayət qədər etibarlı və güvənli bir vaksindir".
Ekspert infeksionist, Çinin “Sinovac” şirkətinin hazırladığı "CoronaVac" vaksini barədə də danışıb.
“"CoronaVac" vaksini tam inaktiv vaksindir. Burada əsl virus kulturası fiziki-kimyəvi təsirlərin nəticəsində təmamilə öldürülür, ancaq antigen xüsusiyyəti saxlanılır. Bu vaksin ənənəvi texnologiya ilə hazırlanır. "CoronaVac" ölkəmiz üçün təmamilə uyğun vaksindir. Qardaş Türkiyə Respublikası da bu vaksindən istifadə etdi. Türkiyədə laboratoriya sınaqlarından sonra ölkəmizə gətirildi. Təmamilə etibarlıdır və uğurla tətbiq olunur. Həkim kimi mən də iki dəfə “Sinovac” vaksini vurdurmuşam. Heç bir əlavə yan təsir müşahidə edilməyib. Hal-hazırda da ölkədə təxminən 400 min əhaliyə “Sinovac” vaksin vurulub. Bu günə kimi hansısa şəxsdə əlavə ciddi yan təsir olduğu qeydə alınmayıb. Son günlərdə müşahidə edirəm ki, insanların bu vaksinə marağı artıb. Hesab edirəm ki, nəinki “Sinovac” vaksini digər vaksinlər də hissə-hissə gətirilib ölkəyə tətbiq olunmalıdır".
Gülnar Səlimova
