Son günlərdə ABŞ, Avropa, Avstraliya və Yaxın Şərqdə yayılan meymunçiçəyi epidemiyası səhiyyə mütəxəssislərini çaşdıraraq daha geniş yayılacağı ilə bağlı narahatlıqlar yaradıb.

Ednews xəbər verir ki, böyük qlobal problemlərə diqqət yetirən “Our World in Data”  elmi onlayn nəşrinə görə, virusun endemik olduğu Afrikadan kənarda 22 ölkədə 346 təsdiqlənmiş və şübhəli hal qeydə alınıb.                 

Məlumata görə, yeni halların əksəriyyəti cinsi əlaqə yolu ilə yayılıb. Bununla belə, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı hər kəsin virusa yoluxma riski ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Uşaqlar, hamilə qadınlar və immuniteti zəif olanlar xüsusilə risk altındadırlar.

ÜST-ün saytında verilən açıqlamasına əsasən virusa yoluxan biri ilə yaxın təmasda olan hər kəsin risk altında olduğu qeyd edilib.

Meymunçiçəyi, çiçək xəstəliyi ailəsinin bir hissəsi olan meymun çiçəyi virusunun yaratdığı nadir bir xəstəlikdir, lakin daha az şiddətlidir. Çiçək xəstəliyinə qarşı peyvəndlərin meymun çiçəyinə qarşı effektivliyi 85% sübut edilib.

ÜST-dən epidemiya ilə mübarizə üçün kütləvi peyvəndlərin tələb olunacağı ehtimalının az olduğu bildirilib. Epidemiyanın sürəti və səbəbinin aydın olmadığını nəzərə alaraq, ictimai səhiyyə orqanı virusun yayılmasına nəzarət etmək üçün insanları şəxsi gigiyenaya riayət etməyə çağırıb.

Sağlamlıq mütəxəssisləri ümumi ictimaiyyət üçün risklərin az olduğu ilə razılaşsalar da, virusa yoluxma riskinizi azaltmaq üçün bir sıra ehtiyat tədbirləri görmək olar.

ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzləri, Böyük Britaniyanın Milli Səhiyyə Xidməti və ÜST-ün tövsiyələrinə aşağıdakılar daxildir:

Yaxın müddətdə virusa yoluxmuş və ya yoluxmuş ola biləcək insanlarla təmasda olmaqdan çəkinin.

Simptomları olan biri ilə yaxın təmas zamanı üz maskası taxın.

Qoruyuculardan istifadə edin və cinsi partnyorlarınızı bu yaxınlarda dəyişmisinizsə, simptomlara diqqət yetirin.

Virus daşıya biləcək heyvanlarla təmasdan çəkinin. Buraya xəstə və ya ölü heyvanlar, xüsusən də meymunlar, gəmiricilər və çöl itləri kimi heyvanlar daxildir.

Xüsusilə yoluxmuş heyvanlarla və ya insanlarla təmasda olduqdan sonra əl gigiyenasına riayət edin. Məsələn, əllərinizi sabun və su ilə yuyun və ya spirt əsaslı dezinfeksiyaedici vasitələrdən istifadə edin.

Təsdiqlənmiş və ya şübhəli meymunçiçəyi infeksiyası olan xəstələrə qulluq edərkən fərdi qoruyucu vasitələrdən istifadə edin.

Yalnız yaxşı bişmiş ət yeyin.

Meymun çiçəyi səthlər və materiallar vasitəsilə də ötürülə bilər, ona görə də xəstə insan və ya heyvanla təmasda olan materiallarla təmasda olmaqdan çəkinin.

"Bu, insan xaricində sabit olan bir virusdur, ona görə də yorğan və buna bənzər əşyalar üzərində yaşaya bilir",-dr. Skot Qotlib deyib.

“Paltar və yataq dəstlərini yüksək temperaturda müntəzəm olaraq yumaq düzgün addımdır",-Belçikanın Ku Leuven Universitetinin tibb professoru Emmanuel Andre vurğulayıb.

O, insanların ictimai yerlərdən, taksilərdən, alış-veriş və otellərdən çəkinməsinə ehtiyac olacağını düşünmədiyini bildirib:

"Ümumi əhalinin adi həyatda gördüyümüzdən daha çox tədbir görməsinə ehtiyac yoxdur. İnsanlar yüksək riskli bir mühitdədirlərsə, əlavə tədbirlər görülməlidir".

Əgər meymun çiçəyinə yoluxduğunuzdan şübhələnirsinizsə, özünüzü başqaları ilə fiziki təmasdan təcrid etməli və dərhal həkimə müraciət etməlisiniz.

Meymun xəstəliyinin ilkin simptomlarına qızdırma, baş ağrıları, əzələ ağrıları, şişlik və bel ağrısı daxildir. Daha sonra səpgilər və yaralar adətən bir-beş gün ərzində üz, əllər, ayaqlar, gözlər, ağız və ya cinsiyyət orqanlarında yaranır. Bu səpgilər yuxarı qalxmış qabarğalara, sonra isə qabarcıqlara çevrilir, onlar qırılmadan və qabıqlanmadan əvvəl ağ maye ilə dola bilər.

Virusun bir çox simptomları suçiçəyi, herpes və ya sifilis kimi digər xəstəliklərlə asanlıqla səhv salına bilər, buna görə də tibbi təsdiq vacibdir.

Sizə meymun çiçəyi diaqnozu qoyularsa, virus keçənə qədər təcrid olunmalısınız. Xəstəlik adətən yüngül keçir və insanların çoxu 2-4 həftə ərzində sağalır.

Tibbi məsləhətlər hazırda ölkələr arasında fərqli olsa da, Böyük Britaniyanın Milli Səhiyyə Xidməti (NHS) qeyd edir ki, infeksiyanın digər insanlara yayılmasının qarşısını almaq üçün xüsusi xəstəxanada qalmaq zəruri ola bilər.

Mirvari Əzizova