Körpələrin neçə aylıq əyləşə bilməsi hər ananın maraqlandığı mövzulardan biridir. Bir çox analar körpənin “beli əyiləcək” düşüncəsi ilə oturmasına mane olur.
Körpələr neçə yaşda oturur, hansı aylarda dəstəksiz oturmağa başlayırlar? Körpə 3 aylıq otursa nə olar?
Yeni valideynlərin ən çox verdiyi suallardan biri "Uşağımı nə zaman oturtmağa başlamalıyam?"dır. Valideynlər ailə böyüklərinin göstərişi ilə onurğa sütununun əyri qalacağına inanaraq, körpənin ən tez altıncı aydan sonra oturdulması lazım olduğunu düşünürlər. Bəziləri “bel əyiləcək” düşüncəsi ilə körpənin oturmasına ümumiyyətlə mane olur. Bəs bu yanaşma doğrudurmu?
"Körpələr nə vaxt otura bilər?" sualına mütəxəssislər 4-cü aydan mümkün olduğunu bildiriblər. 4-cü aydan etibarən oturmağa başlayan körpələrin orqanizmi zaman keçdikcə fiziki olaraq da güclənməyə başlayır. Nəticədə körpələrə dəstəksiz dik dayana bilən fiziki inkişafa çatır.
İnkişaf körpədən körpəyə fərqli ola bilər. Uşaq sağlamlığı və xəstəlikləri üzrə mütəxəssislər doğuşdan etibarən hər ay təqib etdikləri körpələri qəbul edilmiş fiziki və nevroloji inkişaf şkalalarına görə qiymətləndirirlər. Oturma, ayaqda durma, sürünmə və yerimə kimi fəaliyyətlər körpənin əsas inkişafı çərçivəsində qiymətləndirilir. Körpənin bədəninin yuxarı hissəsinin inkişafı üçün isə bir ay lazımdır. Körpələr yalnız 4 aylıqdan qucaqda oturmağa başlaya bilər. 4-cü aya qədər körpəni məcbur edən hər hansı hərəkətlər etmək tövsiyə edilmir. Çünki körpənin ən erkən 4 aylıq olanda başını və kürəyini düz tutması mümkündür. 5-ci ayda oturaq yastıqlarla, dayaqla oturmağa başlaya, 6-7-ci aylarda isə 10-20 dəqiqə dəstəksiz otura bilirlər. Artıq onlar 8-ci aydan etibarən tamamilə dayaqsız otura bilərlər.
Valideynlər körpələri otuzdurarkən nəyə diqqət yetirməlidirlər?
Körpə oturmağa başladığı andan onu yerdən çox yüksəkdə saxlamaq olmaz. Körpə oturmağa başlasa belə, hələ tarazlığını saxlamaqda çətinlik çəkəcəyi üçün yıxılmamasına diqqət yetirilməlidir. Körpənin arxası və yanları yumşaq yastıqlarla dəstəklənməlidir. Körpəniz hələ dik otura bilməsə də, dəstəksiz olmaq bel, arxa və baş zədələrinə səbəb ola bilər.
Körpələr nə vaxt dəstəksiz otura bilər?
Körpənizi köməksiz oturmağa hazırlamaq üçün səbirli olmaq vacibdir. Oturmuş vəziyyətdə qalmağa öyrəşən körpənizin dəstəyini bir müddət yanlara və arxaya verərək tədricən azalda bilərsiniz. Körpəniz oturarkən daha sabit və balanslı dayana bilirsə, bu o deməkdir ki, o, indi dəstəksiz otura bilər və dəstəklərin hündürlüyünü azaltmağa başlaya bilərsiniz. Körpəniz aşağı hündürlükdə dayaqlarla tarazlıq tapa bildikdə, siz əvvəlcə yan tərəfdəki dayaqları çıxara bilərsiniz. Körpənizin arxa dəstəyini ən son çıxartmalısınız. Arxa dəstəyi çıxardıqdan sonra hər ehtimala qarşı körpənizin arxasına yumşaq bir yastıq qoya bilərsiniz.
Körpə oturmağa başlamasa nə etməliyik?
Müəyyən aylarda inkişaf dövrlərindən biri baş vermirsə, çaxnaşma olmamalıdır. Əslində dəstəksiz oturma 9-cu aydan sonra da baş tuta bilər. Vaxtından əvvəl doğulmuş, kilolu və ya struktur olaraq fərqli xromosom çatışmazlığı ilə doğulmuş körpələrdə bu dövrün yerdəyişmələri ola bilər. Həkiminiz bu mövzuda sizə ən doğru təlimatı verəcəkdir. Bu səbəbdən körpələrinizin inkişafını izləmək üçün doğumdan etibarən hər ay müntəzəm olaraq həkim müayinəsindən keçməniz tövsiyə olunur. Əgər 9-cu aydan sonra inkişaf dövrləri davamlı olaraq dəyişirsə və dəstəksiz otura bilmirsə, pediatrınızın rəhbərliyi altında uşağın vəziyyəti nevroloq tərəfindən qiymətləndirilməlidir.
Nəzrin Beydiyeva
