ABŞ dövlətlərin daxili siyasətinə niyə müdaxilə edir? Amerikalı politoloq - ÖZƏL

Müsahibələr 11:08 17.04.2018
Amerikalı politoloq, beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert, Azərbaycan hökuməti yanında amerikalı məsləhətçi Ceyson Katz Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun (BAMF) prezidenti Umud Mirzəyevlə görüş zamanı Eurasia Diary-nin supergüclərin və BMT Təhlükəsizlik Şurasına üzv ölkələrin dünyada gedən müharibələrə görə məsuliyyət daşıması ilə bağlı suallarını cavablandırıb. 
 
- Amerika Birləşmiş Ştatları və BMT Təhlükəsizlik Şurasının üzv olan digər ölkələrin dünyada baş verən çoxsaylı münaqişələrdə rolu və məsuliyyəti nədən ibarətdir?
 
- ABŞ-ın xarici siyasəti Truman hakimiyyəti dövründə işlənib-hazırlanıb. İkinci Dünya müharibəsindən sonra Amerika xarici siyasəti məlum olduğu kimi, Marşal planından başladı (1947-ci ildə Avropa ölkələrinin iqtisadiyyatının müəyyən şərtlərə bərpasını nəzərdə tutan Marşal Planı hazırlanıb). Bu, Yaponiyanın bərpası ilə başlandı.
 
O zamanlar Amerika sülhyaratma və demokratiya və azadlığın təminatçısı missiyasını üzərinə götürmüşdü. Mən həqiqətən, bu rola inanıram, baxmayaraq ki, Birləşmiş Ştatlar bir müddətdir ki, bu adı itirib.
 
Eyni zamanda, Amerika digər ölkələrdə Amerika idarəçiliyini, Amerika dəyərlərini tətbiq etməməlidir. Bunun səmərəsiz olduğu sübut edilib. ABŞ İraq xalqına məhz demokratiyanı gətirmək üçün ikinci dəfə İraqa hücum etdi. Biz demokratik seçkilər keçirdik və onun İraqda keçirilməsinə sevinirdik. KİV-də bu seçkilərə çox diqqət ayrılırdı: iraqlıların səs verdikləri zaman bənövşəyi barmaqları ilə olan görüntülərini yayırdılar. Əslində, səsvermə demokratiyanın funksiyalarından yalnız biridir, demokratiyanın özü deyil. Biz İraqda demokratiyanın qələbəsinin çox erkən qeyd edildiyini görürük. Bir neçə onillikdən sonra İraq demokratiyaya bir az da olsa belə yaxınlaşmayacaq. İraqda iğtişaşlar davam edir. İndi ölkə xarici qüvvələrin təsirinə məruz qalır.
 
- Bəlkə, o zaman İraqın daxili işlərinə müdaxilə etmək lazım deyildi? Ümumiyyətlə, super güclərin suveren dövlətlərin daxili işlərinə müdaxiləsini necə qiymətləndirirsiniz?
 
- Amerika hökuməti xüsusilə, İkinci Dünya Müharibəsindən sonra digər ölkələrdə qan tökülməsinə biganə qala bilmir. ABŞ ehtiyacı olanlara yardım etməyin lazım olduğu fikrindədir.
 
Fakt faktlığında qalır: ABŞ əsgərləri İraqı tərk etməsəydilər, Suriyada müharibə, İŞİD və Rusiyanın bölgəyə müdaxiləsi baş verməyəcəkdi. İraqı vaxtından əvvəl tərk etməklə böyük səhv etdik. Bunun nə ilə nəticələndiyini görürük. Əfqanıstan üçün də eyni şeyi demək olar. İndi biz bu insanların qarşısında məsuliyyət daşıyırıq.
 
ABŞ Ukraynaya münasibətdə yanlış davrandı. Bir zamanlar ABŞ Ukraynaya onun beynəlxalq arenada ən əsas kartı olan nüvə silahlarından imtina edəcəyi təqdirdə onun təhlükəsizliyin təminat vermişdilər. Biz onları qoruyacağımıza dair təminat verdik, sonra isə bunu etmədik.
 
Digər tərəfdən, ABŞ-ın hər yerdə müdaxilə etməsi lazım olduğunu düşünmürəm. Müdaxilə ehtiyatlı, düşünülmüş, metodik və yalnız ölkədə qan töküldüyü halda olmalıdır. İdeal halda, əlbəttə ki, suveren dövlətlər daxili məsələrini özləri  həll etməlidirlər. Hesab edirəm ki, BMT dövlətlərin daxili işlərinə sadəcə qan tökülməsini dayandırmaq üçün müdaxilə edir. Onları digər ölkələrdəki seçkilərin nəticələri, nazirlərin tərkibi və s. narahat edir.
 
- Necə düşünürsünüz, BMT Təhlükəsizlik Şurası öz vəzifələrini yerinə yetirirmi?
 
- Hesab edirəm ki, BMT bütövlükdə öz funksiyasını itirir. Üzv ölkələrin edə biləcəyi yeganə şey veto qoymaqdır. Veto qoyulduqdan sonra müzakirə ləğv edilir.
 
Əgər biz BMT-nin beynəlxalq təhlükəsizlik məsələləri və beynəlxalq münaqişələrdə hakim rolu oynamasını istəyiriksə, ona qərar qəbul etmə zamanı üstünlük verilməlidir.
 
Biz görürük ki, BMT-nin qətnaməsi əhəmiyyətsizdir. BMT-nin Dağlıq Qarabağa dair 25 il əvvəl qəbul edilmiş qətnamələri mövcuddur və onlar Ermənistan tərəfindən inkar edilirlər. BMT-nin özü quruluş etibarilə buna şərait yaradır.

 


Bu hadisə Azərbaycan tarixində bir ilk oldu - Sahib Məmmədov və Əbülfəz Mehdiyev ilə MÜZAKİRƏ - VİDEO

Xəbər xətti

Azərbaycanda problemli kreditlərin məbləği AZALIB
14:48 29.03.2024
Azərbaycanda bu şəxslərin MAAŞI ARTIRILIR - MƏBLƏĞLƏR
14:42 29.03.2024
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar  var
Tacikistanda “Crocus”dakı terror aktı ilə bağlı saxlanılanlar var
14:35 29.03.2024
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
Rusiya hücumları elektrik stansiyalarına ziyan vurdu
14:33 29.03.2024
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
Siyavuş Novruzov: Yalnız 3 jurnalist güzəştli ipoteka krediti alıb
14:30 29.03.2024
Müharibə veteranları üçün yeni güzəşt MÜƏYYƏNLƏŞİR
14:25 29.03.2024
Milli Məclisin növbəti iclasının tarixi məlum olub
14:15 29.03.2024
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
Bu halda ipotekaya xitam VERİLƏCƏK
14:05 29.03.2024
Azərbaycanda kişilərin 5 il erkən pensiya hüququ tanınacaq
14:00 29.03.2024
Füzulidə daha 35 ailəyə mənzillərinin açarları təqdim olundu
13:55 29.03.2024
Nazim Bəydəmirlinin həbs müddəti uzadılıb
13:50 29.03.2024
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
Filippində İsa Məsihin çarmıxa çəkilməsi canlandırılıb
13:45 29.03.2024
Umud Mirzəyev: “Aİ-nin Cənubi Qafqaza səfəri regionu öz təsir dairəsində saxlamaqdır”
13:36 29.03.2024
Narkotik istehlak etməsi müəyyənləşdirilən şəxslər vergi orqanlarında xidmətə qəbul olunmayacaq
13:25 29.03.2024
Xüsusi rütbə vergi orqanlarının vəzifəli şəxslərinə ömürlük veriləcək
13:20 29.03.2024
Fransada inflyasiya kəskin artıb
Fransada inflyasiya kəskin artıb
13:15 29.03.2024
Bakıda yeni elektrik avtobusu istifadəyə verildi
13:05 29.03.2024
OPEC-dən həyacan təbili: Enerji qiymətləri kəskin bahalaşa bilər
OPEC-dən həyacan təbili: Enerji qiymətləri kəskin bahalaşa bilər
13:00 29.03.2024
Ötən il Azərbaycana xaricdən 1,7 mlrd. dollar pul baratı daxil olub
12:49 29.03.2024
Bu hadisə Azərbaycan tarixində bir ilk oldu - Sahib Məmmədov və Əbülfəz Mehdiyev ilə MÜZAKİRƏ - VİDEO
12:45 29.03.2024
Oğurluqda ittiham olundu, özünü güllə ilə vurdu - Maraqlı faktlar
12:30 29.03.2024
Cənubi Koreyada uşaq sahibi olan cütlüklərə 75 min dollar ödəniləcək
Cənubi Koreyada uşaq sahibi olan cütlüklərə 75 min dollar ödəniləcək
12:20 29.03.2024
“Crocus”da xəsarət alanların sayı 382 nəfərə ÇATDI
12:18 29.03.2024
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə yayımlamadı? – RƏSMİ AÇIQLAMA
AzTV Arayikin müsahibəsini niyə yayımlamadı? – RƏSMİ AÇIQLAMA
12:15 29.03.2024
İndi dünya daha yavaş dönür
12:10 29.03.2024
“Pulu olmayan bələdiyyə necə fəaliyyət göstərsin?!” – Fazil Mustafa
12:05 29.03.2024
Aİ-nın Cənubi Qafqazda səfəri sülh prosesinə necə təsir edəcək? – Amerikalı Ekspert Açıqlayır – ÖZƏL
12:00 29.03.2024
Netanyahu Mossad rəhbərinin sülh təklifini RƏDD EDİB
11:55 29.03.2024
Şuşa şəhərində yeni məscidin təməli qoyulub
11:52 29.03.2024
Rusiya “Yars” raketi ilə təlimlərə çıxıb
Rusiya “Yars” raketi ilə təlimlərə çıxıb
11:50 29.03.2024
Lavrov Aİ-nın müşahidə missiyasını qınayıb
Lavrov Aİ-nın müşahidə missiyasını qınayıb
11:45 29.03.2024
Sosial xarakterli fövqəladə mühit rejimində qaydalarına riayət edilməməsinə görə cərimələr müəyyənləşir
11:42 29.03.2024
Hakim vəzifəsinə namizədlər üçün 30 yaş tələbi ləğv edilir
Hakim vəzifəsinə namizədlər üçün 30 yaş tələbi ləğv edilir
11:40 29.03.2024
Sanksiyalar Rusiyaya mane olur, ödənişləri almaq üçün mübarizə aparır
Sanksiyalar Rusiyaya mane olur, ödənişləri almaq üçün mübarizə aparır
11:38 29.03.2024
ABŞ yeni ittifaq yaradır... - ANALİTİKA
11:33 29.03.2024
Azərbaycanda bu maşınlar kəskin UCUZLAŞDI - Satmaq istəyənlər isə 3 dəfə artdı
11:28 29.03.2024
ABŞ və Aİ Ermənistanı niyə silahlandırır? – SƏBƏB VƏ MƏQSƏD
11:22 29.03.2024
Bakı-Sumqayıt şosesində yaranan sıxlığın SƏBƏBİ bilindi
11:17 29.03.2024
Rusiyalı səfir: ABŞ-la münasibətlər düzəlməyəcək
Rusiyalı səfir: ABŞ-la münasibətlər düzəlməyəcək
11:15 29.03.2024
Milli Məclisin iclası başlayıb
11:05 29.03.2024
Hamısı