5-6 sentyabrda Tbilisidə keçirilən "Regionda etimadın möhkəmlənməsində KİV-in rolu" beynəlxalq Cənubi Qafqaz media forumunun iştirakçısı siyasi ekspert, şəqrşünas Dmitri Kosırev Eurasia Diary-nin müxbirinə ABŞ-ın iqtisadi sanksiyaları fonunda Çinin artan rolu və Zaqafqaziya daxil olmaqla iri dövlətlərin kiçik ölkələrlə işbirliyində hansı rolu oynadığı barədə danışıb.
Şərqşünas vurğulayaraq bildirib ki, Çin - dünyanın ən güclü iqtisadiyyatına malik dövlətdir və Trampın uğurlu siyasəti müvəqqəti olaraq Amerikanı ilk sıraya gətirə bilər, ancaq istəniilən halda Çin və ABŞ bəzən yerlərini dəyişəcək.
"Bu vəziyyətin rəqabətə gətirib çıxaracağı fikrinin özü belə Amerikanın Çinə qarşı başladığı ticarət müharibəsinin səbəbidir. Belə çıxır ki, bu hər iki iştirakçını məhv edən təmamilə axmaq fikirdir. Bundan əlavə, bəlkə də, bu fikir tamamilə işə yaramır və biz dünya iqtisadiyyatının tam inteqrasiyası vəziyyətinə geri dönə bilərik, artıq bir-birlərini qanuni və ya başqa üsullarla sıxışdırmaq alınmayacaq və bu dünya iqtisadiyyatında Çin birinci yerdə, ikinci yerdə - Hindistan, sonra isə ABŞ və digər qərb dövlətləri duracaq", deyə ekspert bildirib.
Dmitri Kosırev qeyd edib ki, Çin Xalq Respublikası tərəfindən 2010-cu ildə "Bir kəmər və bir yol" adı altında irəli sürülən layihə Çin xaricində Çinin etdiyi hər bir şeyin parlaq mücəssəməsidir.
"1990-cı illərdə Çinin yürütdüyü minimalist siyasət gələcəkdə işləyəcək bir şeyə yollar açmağa istiqamətlənib. Təəccüblü haldır ki, burada ən maraqlı nümunə qərbin heç nə edə bilmədiyi və təmamilə uğursuz və qara dəlik hesab etdiyi Afrikadır. Çin isə bütün bunlara fərqli yanaşır. Afrikada onların çox sayda məhsulu işləyir. Çindən ora logistika olaraq yol çəkirlər və Afrika dünyanın Çindən sonra növbəti emalatxanası ola bilər.
Əgər bu baş verərsə, Çin dünyanın ona meyllənməsi üçün kifayət qədər mənəvi nüfuza sahib olacaq. Bunun nəyə bənzəyəcəyini biz təsəvvür edə bilmirik, çünki Çin öz müttəfiqlərinə hər hansı təsir göstərməyə çalışmır və biz də Çindən problemlərimizi həll etməsini istəmirik”, deyə ekspert bildirib.
Dmitri Kosırev Çin nümunəsində Zaqafqaziya problemlərini araşdırmaqla bərabər, kiçik ölkələrlə işbirliyinin necə zəruri olduğunu izah etməyə çalışıb.
"Zaqafqaziya problemlərinə qayıtsaq, hesab edirəm ki, problemləri orada yaşayan insanlar həll etməlidirlər. Əgər hər hansı bir yardıma ehtiyacınız varsa, o zaman variantlar təklif edilə bilər və kiminlə iş gördüyünə diqqətlə baxmaq olar. 1980-ci illərdə, Səddam Hüseynin Yaxın Şərqdə Amerika Birləşmiş Ştatlarının ən yaxşı dostu olduğunu xatırlayıram. ABŞ inqilabın baş verdiyi İranla mübarizə aparırdı və İrana qarşı döyüşmək üçün Səddama silah ötürürdü. Reyqanın hakimiyyətinin sonunda ABŞ-ın İrana da silah satdığı və onunla nəsə barədə danışıqlar apardığı məlum oldu. Bundan sonra Səddam Amerika səfiri ilə görüşür və İranla döyüşməyi dayandırrmaq niyyətində olduğunu deyir və Küveytin yardımı ilə neft problemini həll etməyi planlaşdırdığı haqda məlumat verir. "Siz etiraz etmirsiz ki?", o soruşur. Cavab olaraq ABŞ-ın İraq və Küveytin qarşılıqlı əlaqələri ilə maraqlandığına dair fikir səslənir. Səddam Küveytə hücum edir və bu zaman ABŞ gəlir və İraqla müharibəni başlayır. Regiondakı vəziyyətin bu cür tənzimlənməsi təcrübəsi kədərli təcrübədir və istənilən dövlət istər Çin, Rusiya, Türkiyə, İran istərsə də başqası yardım və dəstək istəyən kiçik dövlətlərlə işbirliyini necə qurmalı olduqlarını sadəcə nəzərə almalıdırlar", sonda ekspert deyib.
Şərqşünas və yazıçı Dmitri Kosırev «Первый», «Царьград», «ОТР», siyasi icmalçı МИА «Россия сегодня» televiziya kanallarının bir sıra məşhur siyasi proqramlarında iştirak edir.
Xatırladaq ki, "Bölgədə etimadın möhkəmlənməsində medianın rolu" beynəlxalq Cənubi Qafqaz media forumu Tbilisidə cümə günü də daxil olmaqla davam edəcək.
Əsas müzakirə mövzusu regional siyasi mədəniyyət, Cənubi Qafqaz ölkələrinin KİV-də ənənələr və hazırkı trendlər, onların statusu siyasi və hüquqi əsasları, eləcə də media cəmiyyətlərinin münaqişənin aradan qaldırılması və regionda sabitliyin təşviq olunmasında potensialının xüsusiyyətləri olacaq.
Tədbir çərçivəsində gənc jurnalistlər və müşahidəçilər üçün məşhur jurnalistlər və siyasi alimlərin müzakirə panelləri, məruzələri keçiriləcək.
Forumda Gürcüstan nümayəndələrilə yanaşı, Rusiya, Azərbaycan və Ermənistanın media sənayesi sahəsində aparıcı mütəxəssisləri, jurnalistlər, hökumət rəsmiləri və bloqerləri iştirak edir. Forumun təşkilatçıları Rusiya "Şimal-Cənub" Siyasi mərkəzi, "Birlik" Mətbuat Klubu və "Gürcüstan və dünya" qəzetidir.
