İnformasiya Təşəbbüsləri Mərkəzinin rəhbəri, jurnalist Fuad Abbasovun axar.az-a eksklüziv müsahibəsi:
- Azərbaycanlılar və çeçenlər arasındakı davanın arxasında “erməni izi”nə çıxmağa necə nail oldunuz? Bəziləri məhz sizin operativliyiniz sayəsində münaqişənin alovlanmasının qarşısının vaxtında alındığını söyləyir, amma Rusiyada yaşayan azərbaycanlılar arasından da şəxslərin olduğu bəziləri isə sizi təxribatçı adlandırır. Bu cür tənqidə necə yanaşırsınız? Hər şey əslində necə baş verib? Bu məsələdə sizin iştirakınız necə olub?
- Azərbaycanlılar və çeçenlər arasındakı davanın tarixində erməni izini internet sayəsində tapa bildim. Mən artıq çoxdandır üztanıma proqramlarından istifadə edirəm. Bu cür proqramları çox sadə şəkildə internetdə tapmaq olar. Daha sonra mən yenə də ən son internet texnologiyalarının vasitəsilə onun yerini axtarmağa başladım. Vkontakte sosial şəbəkəsində onun səhifəsini tapdım. Burada 100 faiz uyğunluq vardı. Bu səhifədən sübut kimi istifadə eləmədim, çünki istənilən şəxs bu səhifəni aça bilərdi. Bir az da axtardıqdan sonra onun pasportunu tapdım.
Mən məhz bu şəxsin davanın təhrikçisi olduğunu iddia etmədim. Bu, sadəcə, həmin şəxsi peşəkar səviyyədə dindirə biləcək hüquq-mühafizə orqanları üçün informasiya idi. Bu, təmiz jurnalist fəaliyyəti idi və buna görə də qan tökülməsini dayandırdığını və nöqtə qoyduğunu deməyəcəm. Hərçənd görünür ki, hər şey məhz belə baş verib: o, əlaqəyə çıxıb, hər iki tərəfi yalnız sahibi olduğu avtoservisin müştəriləri kimi tanıdığını söyləyərək özünə bəraət qazandırmağa başlayıb. Bu isə həqiqətdən çox uzaqdır. Bu şəxsin Volqoqrad, Rostov, Moskva və digər Rusiya şəhərlərində insanları aldatması ilə bağlı fərqli məlumatlar mövcuddur. Onun pasportunu paylaşdıqdan sonra fırıldaqçılığının qurbanlarından bir çox mesajlar aldım. Bu şəxsin Rusiyanı tərk etməsi onun millətlərarası qarşıdurmanın alovlandırılmasındakı günahını sübut edir.
Təəssüf ki, Rusiyada diasporlarda vəzifə tutan və buradakı azərbaycanlılar üçün heç bir şey etməyən şəxslər bu cür fəaliyyətimə görə mənə nifrət edir. Onlar ölkədən çıxarılmağımı və həbsimi istəyirlər. Onlar dünənki jurnalistin yarıməsirlik diaspor fəallarına və onların pul qazanmağa davam etməsinə mane olmasını istəmirlər.
Bu paylaşımlar mənim bir jurnalist kimi fəaliyyətimi qaralamaq cəhdindən başqa bir şey deyil. Onların sözlərində bizim rəqiblərimizin iddiaları ilə 100 faizlik uyğunluq var. Buna görə də təəccüblənmirəm, qoy təkcə özlərinə ziyan vuran kampaniyalarına davam etsinlər.
Əvvəl də dediyim kimi, özümü münaqişənin tənzimlənməsinin əsas iştirakçısı hesab etmirəm. Bu məsələdə Azərbaycanın Rusiyadakı səfirliyinin və şəxsən Polad Bülbüloğlunun iştirakı böyük olub. Fərq yalnız onların öz fəaliyyətlərinə dair informasiyaları sosial şəbəkələrdə paylaşmamasındadır.
- Bu hadisədən sonra ünvanınıza gələn təhdidlər oldu. Azərbaycan ictimaiyyətindən sizə hücumlarla əlaqədar hansı dəstəyi alırsınız?
- Təhdidləri sənədləri paylaşdıqdan sonra deyil, hələ 2016-cı ilin aprel hadisələrindən sonra almağa başlamışam. Rusiyanın müxtəlif federal kanallarında Azərbaycanın mövqeyini müdafiə etməyim heç kimin dəyişməyə çalışmadığı və yalnız öz baxışlarını və fikirlərini görməyə öyrəşmiş insanları şoka saldı. Təhdidlər yalnız internetlə deyil, həmçinin real şəraitdə küçədə də olub. Silahla vurmaq, ailəmə hücumla təhdid ediblər. Mən hüquq-mühafizə orqanlarına şikayət etmişəm, ancaq heç kim buna məhəl qoymayıb. Təhdidlər vardı və olacaq da, düşünürəm ki, onlar daha da artacaq. Bizim vicdansız qonşularımızın mənə qarşı nifrəti yalnız artır. Öz izləyicilərim mənə dəstək olurlar, bu isə ən vacibidir.
- Ailənizə və özünüzə görə qorxmursunuz?
- Özüm üçün olmasa da, ailəm üçün mütləq qorxuram. Mən də hər kəs kimi sadə bir insanam, özünəməxsus qorxuya sahibəm, ancaq daxilimdə nəsə məni hərəkətə gətirir. Bunun nə olduğunu bilmirəm və izah da edə bilmərəm. Lazım hesab etdiyim hər şeyi yayıram və özümü nədəsə məhdudlaşdırmaq istəmirəm. Ailəm təhlükəsiz yerdədir və hər şey sakitləşənə qədər onlar Moskvaya qayıtmayacaq. Hesab edin ki, Fuad Abbasov öz fəaliyyətini təkbaşına aparır.
- Hər hansı bir dəstəyiniz var, yoxsa hər şeyi özünüz etməli olursunuz? Siz peşəkar jurnalistsiniz? Özünüzün jurnalist karyeranız barədə danışa bilərsiniz?
- İzləyicilərim tərəfindən dəstək var. Son dövrlərdə dəstək müstəqil jurnalist kimi fəaliyyət göstərdiyim bütün bu 3 ildən daha çoxdur. 2016-cı ildə 20 il işlədiyim türk kanalından qovuldum. Bundan sonra özümün Misra TV internet telekanalımı açdım və qeyri-kommersiya təşkilatımı qeydiyyatdan keçirdim, ancaq dəstəyim çox az oldu. Hər halda son hadisələr kraudfandinq sisteminin iştirakçılarının sayını artırıb. Bu mənim üçün yeganə gəlir mənbəyidir. Əgər belə davam etsə, mən Rusiya azərbaycanlılarının internet kanalını işə sala biləcəm. Misra TV internet telekanalı Rusiyada yaşayan azərbaycanlıların etibarlı informasiya aldığı və xalqımıza qarşı təxribatların qarşısının alınması üçün bir-biriləri ilə məlumatları bölüşdürə biləcəyi platforma olacaq.
Mən Türkiyənin “Anadolu” və “İhlas” xəbər agentliklərində çalışmışam. TGRT, TRT və digər bir sıra türk kompaniyaları ilə əməkdaşlıq etmişəm. Aprel hadisələri zamanı “Birinci kanal”dakı çıxışımdan sonra kanalın amerikalı rəhbərliyi vəzifəmdən azad edilməyimlə bağlı qərar qəbul etdi. Bundan sonra da mənim Türkiyəyə qarşı münasibətim heç bir halda dəyişmədi. İndiyə qədər Rusiyanın müxtəlif kanallarındakı 250-dən artıq verilişdə iştirak etmişəm.
- Bu gün Dağlıq Qarabağ problemi ətrafında bir çox mübahisəli danışıqlar aparılır. Bəziləri hazırlanan sülhdən danışır, bəziləri isə konfliktin sülh yolu ilə həllinə inanmır, yeganə yolu müharibədə görür. Bu məsələyə sizin münasibətinizi öyrənmək istərdik.
- Mən dəfələrlə demişəm ki, heç kim – nə Rusiya, nə ABŞ, nə də Fransa Dağlıq Qarabağ münaqişəsini müharibə ilə həll etməyə bizə imkan verməyəcək. Onlar bizim Qarabağ probleminin həllini etibar etdiyimiz Minsk Qrupunun həmsədrləridir. Əgər biz özümüz müharibə başlamağa qərar versək bütün dünya bizdən üz döndərəcək. Buna görə də, hesab edirəm ki, Qarabağ məsələsini yalnız sülh yolu ilə həll etmək mümkündür. Bütün ərazilərin Azərbaycanın tərkibində qalacağı sülh müqaviləsi imzalamaq ən yaxşı varianat olacaqdır. Biz erməniləri qova bilməyəcəyik. Deportasiya və soyqırım Azərbaycan üçün sonun başlanğıcı ola bilər. Bütün dünya bizdən üz döndərəcək. Ermənistanın rəhbərliyi dəyişib, bizə isə yeni rəhbərliyin sülhə daha çox meyilli olmasına ümid etmək qalır.
- Hazırda Moskvada azərbaycanlılar və ermənilər arasında vəziyyət necədir? Onların burada başqa bir ölçüdə yaşadıqları məlumdur. Birlikdə işləyirlər, ünsiyyət qururlar, bu fonda ermənilərin Qarabağ probleminə münasibəti dəyişibmi?
- Azərbaycanlılar və ermənilər Rusiya Federasiyasının ərazisində çox yaxşı dolanırlar. Onların birgə biznesləri hətta ailələri var. Bu mənada nümunə kimi azərbaycanlıların milli-mədəni muxtariyyətinin Moskva təşkilatının rəhbərini göstərmək olar. Onun həyat yoldaşı ermənidir, qızı isə erməniyə ərə gedib. Onlar Rusiya vətəndaşlarıdır və Rusiya qanunlarına uyğun şəkildə yaşayırlar. Bir çox azərbaycanlılar ermənilərin təqib obyektinə çevrilməmək üçün mənimlə ictimai şəkildə əlaqə saxlamırlar. Belə ki, ermənilər Rusiyada heç də az əhəmiyyətli vəzifələr tutmurlar. Mən heç vaxt kiminsə məni dəstəkləmək üçün ermənilərə qarşı münasibətini dəyişməsinə təkid etməmişəm. Ancaq öz fəaliyyətimi də lazım bildiyim şəkildə davam etdirəcəm. Rusiya Federasiyası ərazisində yaşayan azərbaycanlıların özlərini rus vətəndaşlarla bərabərhüquqlu hiss etməsi üçün çalışmağı lazımlı hesab edirəm.
- Rusiyadakı azərbaycanlılar ətrafındakı vəziyyət necədir?
- Azərbaycanlı nəsil dəyişir. 90-cı illərin sonunda bura qazanc dalınca gələn insanların övladları böyüyür, universitetlərdə təhsil alırlar. Onlar əvvəlki nəsillərdən özlərinə ən yaxşı inkişaf yolunu göstərəcək irs tələb edirlər. Buna görə də Rusiyada yaşayan azərbaycanlıların bu ölkənin ictimai-siyasi həyatında daha çox iştirakını təmin etmək, vəzifələrə seçilməsinə, mer və qubernator seçkilərində iştirak etməsinə çalışmaq lazımdır. Təəssüf ki, bu istiqamətdə işlər ya çox ləng aparılır, ya da ümumiyyətlə aparılmır. Mən insanların sadəcə ailələrini saxlamaq üçün pul qazanmasını deyil, eyni zamanda Rusiyanın ictimai-siyasi həyatında iştirak etməsini istəyirəm. Mənim hədəfim budur.
