Türkiyənin CHP millət vəkili Dəniz Yavuzyılmaz Türkiyə üçün ciddi təhdid adlandırdığı Ermənistanın Metsamor Atom Elektrik Stansiyası, bu stansiyanın doğuracağı fəlakətlər və Türkiyənin bu problemlə bağlı ata biləcəyi addımlar haqqında Eurasia Diary-ə eksklüziv müsahibə verib.
D.Yavuzyılmaz Metsamoru Çernobıl və Fukuşima stansiyaları ilə müqayisə edib, Metsamorun da Çernobılla eyni taleyi yaşaya biləcəyini bildirib:
“Bildiyiniz kimi, Emənistandakı Metsamor Atom Elekltrik Stansiyası Ukraynadakı Çernobıl stansiyası ilə eyni ildə, 1977-ci ildə SSRİ tərəfindən inşa edilib. Fukuşima (1981), Metsamor və Çernobıl stansiyaları təxminən eyni texnologiya və eyni standartlar əsasında hazırlanıb. Çernobıl və Fukuşimada hələ də təsirləri davam edən qəzalar, partlayışlar baş vermiş və radiasiyanın ətrafa yayılması nəticəsində minlərlə insan, canlı bundan zərər çəkmişdir. Alimlər Çernobıldakı partlayışın təsir gücünün Xerosimaya atılan atom bombasının təsirindən 200 dəfə daha güclü olduğunu qeyd edirlər. Ermənistanda yerləşən Metsamorda isə bir partlayışın, qəzanın baş verməməsi sadəcə təsadüfdür. Bütün bunlara rəğmən Metsamorun hələ də fəaliyyət göstərməsi bəşəriyyətə qarşı edilən ayıbdır”.
“Metsamor İrəvandan 36 km, Iğdırdan 16 km məsafədədir, yəni bu stansiya Türkiyəyə İrəvandan daha yaxındır. Xüsusilə, bu stansiyanın Ağrı dağı ətəklərində yerləşməsi, ərazinin seysmik zonada olması, 1988-ci ildə burada baş verən Spitak zəlzələsində stansiyanın bloklarına ciddi zərər dəyməsi və digər amillər Metsamorun Türkiyə və region üçün real təhdid olduğunu göstərir.
Həm Türkiyə, həm də Avropa İttifaqı Metsamorun fəaliyyətindən narahatdır. Bu stansiya region dövlətləri - Azərbaycan, Gürcüstan, İran və Türkiyə üçün ortaq təhlükədir. Ona görə də bu dövlətlər mövcud təhdidə qarşı birgə fəaliyyət göstərməlidir. Radiasiya sızıntısı burada çox tez yayıla bilər, hər an “İkinci Çernobıl” hadisəsi ilə qarşı-qarşıya qala bilərik”, - deyə millət vəkili xəbərdarlıq edib.
Millət vəkili D.Yavuzyılmaz “Metsamor təhdidi” ilə bağlı görülməli olan işlər barədə məlumat verib:
“Ermənistan rəhbərliyi enerji təchizatını bəhanə edib bu məsələyə etinadsız yanaşır. Onlar stansiyanın bir qisminin reabilitasiya ediləcəyini vəd edir, lakin bu heç də ürəklərə su səpmir. Söz yox ki, elm önəmlidir. Elmi yanaşmaya görə isə Metsamorun ömrü artıq 2005-ci ildə tamamlanıb.
Mən bu məsələylə bağlı Türkiyənin vitse-prezidenti Fuat Oktaya sual ünvanladım, parlamentə bir təklif layihəsi təqdim etdim. CHP başqanının imzasıyla parlamentə təqdim edilən təklif layihəsində Metsamor təhdidi ilə əlaqədar Türkiyə Böyük Millət Məclisisində tədqiqat komitəsi yaratmaq, daha sonra isə bu komitənin vasitəçiliyi ilə beynəlxalq komissiya yaratmaq, BMT, Aİ və BAEA kimi beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlıq edib, məsələni beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmaq kimi təkliflər irəli sürülüb. Əsas bilməli olduğumuz Metsamorun Ermənistanın enerji təminatındakı yerini öyrənmək və bu enerjinin alternativini tapmaqdır. Əgər 2020-ci ildə AKP və MHP layihəyə dəstək versə Metsamorla bağlı Türkiyə parlamentinin tədqiqat komitəsi fəaliyyətə başayacaq”.
Nicat İSMAYILOV