Ermənistan baş nazirinin müavini səlahiyyətlərini icra edən Mqer Qriqoryan ölkə mediasına açıqlamasında Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında kommunikasiya xətlərinin açılması məqsədilə yaradılmış üçtərəfli komissiyanın fəaliyyətini dayandırdığını bəyan edib. Ermənistan rəsmisi komissiyanın öz işini dayandırmasına səbəb kimi Azərbaycanla Ermənistan arasındakı sərhəddə gərginliyin artmasını göstərib. Mqer Qriqoryan bildirib ki, bölgədə vəziyyət stabilləşməyincə, komissiyanın “hər hansı konstruktiv iş aparması mümkün olmayacaq”.
Xatırladaq ki, sözügedən işçi qrup 2021-ci ilin yanvarında, Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya liderləri İlham Əliyev, Nikol Paşinyan və Vladimir Putin arasındakı danışıqlardan sonra Rusiya rəhbərliyinin vasitəçiliyi ilə yaradılıb. Hər üç ölkənin baş nazir müavinlərinin rəhbərlik etdiyi komissiyanın, Ermənistan və Azərbaycan arasında kommunikasiya layihələrinin bərpası və icrası, həmçinin, bir sıra yeni nəqliyyat infrastrukturu obyektlərinin inşası kimi məsələlərin həlli ilə məşğul olması nəzərdə tutulurdu.
Ermənistanın baş nazirinin müavini Mqer Qriqoryanın gözlənilməz bəyanatını Eurasia Diary portalı üçün millət vəkili, siyasi elmlər doktoru Elşad Mirbəşiroğlu ilə müzakirə etdik.
- Elşad müəllim, Ermənistanın baş nazirinin müavini Azərbaycanla Ermənistan arasında kommunikasiya layihələrinin icrası ilə məşğul olacaq üçtərəfli komissiyanın fəaliyyətini dayandırdığını bildirib. Bu kommunikativ əlaqələrin bərpasının Ermənistana hava-su kimi vacib olduğu bir vaxtda bu bəyanatı ortaya çıxaran səbəb nədir?
- Bildiyiniz kimi, bu ilin 11 yanvarında Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya liderləri birlikdə sənəd imzaladılar. Sənəddə regionda nəqliyyat kommunikasiyasının yaradılması, bərpası və buna uyğun olaraq, iqtisadi layihələrin gerçəkləşməsi planlaşdırılırdı. Bu məsələ ilə əlaqədar hər üç ölkənin baş nazirlərinin müavinlərindən ibarət işçi qrupun yaradılması da nəzərdə tutulmuşdu. Bütövlükdə regionda vəziyyətin normallaşması, sülhün, təhlükəsizliyin təmin olunması, regional əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi baxımından həmin sənədin çox böyük əhəmiyyəti var. Hər şeydən öncə isə bu sənədin imzalanması Azərbaycanın iradəsinin göstəricisi sayıla bilər. Çünki regionda kommunikasiya xətlərinin tezliklə bərpa edilməsi və müvafiq iqtisadi layihələrə başlanması Azərbaycanın prioritetləri sırasına daxildir. Nəzərə almaq lazımdır ki, 10 noyabr razılaşmasının IX bəndində Naxçıvanla Azərbaycan arasında nəqliyyat dəhlizinin yaradılması öz əksini tapıb. Bu da öz növbəsində Zəngəzur dəhlizinin yaradılması barədə verilən qərarı möhkəmləndirir və həmin istiqamətdə dinamik addımların atılması üçün kifayət qədər ciddi normativ əsas ortaya qoyur. Ermənistanın baş nazirinin müavinin dilindən səslənən bu açıqlama isə seçkiqabağı erməni cəmiyyətinə hesablanmış populist bir bəyanatdır.
- Qriqoryan mətbuat konfransında “Rusiyanın Cənubi Qafqazı böhrandan çıxaracağına” ümid etdiyini söyləyib. Bu ifadəni bəhs etdiyimiz qərarın Rusiyanın təsiri ilə verildiyinə eyham kimi başa düşmək və Rusiyanın komissiyanın fəaliyyətini dondurmaqla Paşinyan hakimiyyətinə təzyiq göstərdiyini güman etmək olarmı?
- Düşünmürəm ki, birgə komissiyanın fəaliyyətinin dayandırılmasında Rusiyanın hər hansı təzyiqi rol oynayıb. Bu bəyanat sadəcə, Ermənistan hakimiyyətinin seçkiöncəsi daxili auditoriyaya hesabladığı müvəqqəti bir gedişdir. Ermənistan həmin mənasız qərarı uzun müddət davam etdirmək üçün heç bir siyasi, iqtisadi və hərbi resursa malik deyil. Qonşumuz çox yaxşı anlayır ki, 10 noyabr razılaşmasının, eləcə də, 11 yanvar bəyanatının şərtlərinə əməl etməmək, onlara çox baha başa gələ bilər. Çünki Azərbaycanın dəmir yumruğu yerindədir, istənilən vaxt sərt üz göstərə bilərik. Bu situasiyada Ermənistanın ümumiyyətlə, seçim variantı yoxdur. Yenə təkrar edirəm, dünənki qərar sadəcə, erməni cəmiyyəti və müxalifəti tərəfindən küncə sıxışdırılan Paşinyan hakimiyyətinin çarəsizlikdən doğan addımıdır. Ermənistan baş nazirinin səsləndirdiyi bu bəyanat həm Paşinyanın ölkədə seçkiqabağı elektoral bazasını genişləndirmək, həm də siyasi opponentlərinin hücumlarına qarşı “baxın, mənim Azərbaycana qarşı dirəniş göstərməyə iradəm çatır” şəklində özünü sığortalayan uğursuz mesajıdır. Bilirsiniz ki, Ermənistan cəmiyyətində Paşinyan iradəsiz və qorxaq dövlət başçısı kimi suçlanır. Ümumiyyətlə, Paşinyanın siyasi rəqibləri Ermənistanın zəifliyini hazırkı baş nazirin zəifliyi kimi qələmə verməyə çalışırlar. Halbuki Paşinyan deyil, onların istənilən bir namizədi də hakimiyyətdə olsaydı, yenə də Azərbaycan qarşısında labüd məğlubiyyətdən qaça bilməyəcəkdilər.
- Dediyiniz bu “mənasız qərar” Ermənistana nə qazandıracaq?
- Bayaq da vurğuladığım kimi müharibəni sonlandıran 10 noyabr aktı da, kommunikasiyanın bərpasını nəzərdə tutan 11 yanvar razılaşması da Ermənistana Azərbaycanın diqtəsi və şərtləri ilə qəbul etdirilib. Sözsüz ki bu, Azərbaycanın gücünün göstəricisidir. Ermənistan isə hazırda bütün mənalarda çox acınacaqlı durumdadır. Hətta o dərəcədə ki, artıq Qarabağı unudub, öz sərhədlərinin hayına qalıblar. Ermənistan tərəfindən fəaliyyəti dayandırılan bu komissiyanın işi eyni zamanda, Azərbaycanla Ermənistan sərhədlərinin qarşılıqlı şəkildə tanınmasına gətirib çıxarmaq idi.
Azərbaycan dünya dövlətlərinin sərhədlərinə böyük həssaslıq və hörmətlə yanaşma mövqeyindədir. Təbii olaraq, öz sərhədlərinə də analoji münasibətin bəslənməsini istəyir. Bu gün Ermənistan bütün cəhdlərlə Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərini tanımaqdan boyun qaçırmaq istəyir. Bu ərəfədə onlar sadəcə, zaman qazanmağa çalışırlar. Çünki sərhədlərin delimitasiya və demarkasiyası həyata keçiriləcəyi təqdirdə, Ermənistan və Azərbaycan biri-birlərinin sərhədlərini tanımalı olacaq, onda da ermənilərin Azərbaycan ərazisi olan Qarabağla bağlı hər hansı iddia irəli sürməyə bəhanələri qalmayacaq.
- Həmişəki kimi ehtiyatlarında Azərbaycanda yaşayan erməni azlığın hüquqlarının pozulmasına dair yalançı hay-küy qaldırmaq da ola bilər...
- Sizə deyim ki, Azərbaycan ərazisində yaşayan erməni azlığın hüquqlarının qorunmaması ilə bağlı absurd iddialar da artıq öz effektivliyini itirib. Azərbaycan dünyanın ən mültikultural, tolerant dəyərlərinə malik olan ölkəsidir. Son dəfə bu reallığı Şuşada keçirdiyimiz “Xarıbülbül” Musiqi Festivalında bütün dünyaya göstərə bildik. Yəni, artıq ermənilərin bu silahını da əllərindən almışıq. Azərbaycan cəmiyyətinin tarixən multikultural dəyərlər üzərində formalaşması hər kəsə məlumdur. Ümumilli liderimiz Heydər Əliyevin vaxtilə, çox doğru dediyi kimi, Azərbaycanda yaşayan müxtəlif xalqların nümayəndələri dilindən və dinindən asılı olmayaraq, bizim milli sərvətimizdir. Bu ideya əsasında multikulturalizm Azərbaycanda dövlət siyasəti kimi həyata keçirilir. Ermənilər də bunu çox aydın başa düşür. Onların məsələni uzatmağa imkan verən yeganə bəhanəsi Azərbaycanın dövlət sərhədlərini tanımamaqdır. Bu da onların növbəti, müvəqqəti cığallığıdır. Yaxın zamanda Ermənistan Azərbaycanın dövlət sərhədlərini məcburiyyət qarşısında tanımalı olacaq. Ermənistan hakimiyyətinin birgə komissiyanın fəaliyyətini dayandırması ilə bağlı absurd qərarı da təbii olaraq, onlara heç bir divident gətirməyəcək.
Şəlalə Göytürk
