İnsan təması olmadan mina partlaya bilər? ANAMA

Müsahibələr 09:49 07.07.2021

ANAMA-nın Monitorinq və Keyfiyyətə Nəzarət şöbəsinin müdiri Elnur Qasımovun müsahibəsi:

- Elnur müəllim, son günlərdə işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə meşə yanğınları artıb. Dünən də Füzulidə minalanmış ərazidə meşə yanğını baş verdi. Ümumiyyətlə, insan müdaxiləsi olmadan mina və digər döyüş sursatları partlaya bilərmi?

- Bəli, mümkündür. Minalar əsasən insan və nəqliyyat vasitələrinin təsiri nəticəsində işə düşməsi üçün yaradılsa da, müxtəlif təbii amillər nəticəsində də partlaya bilir. Məsələn, minanın üzərində qurumuş ağac budağı düşəndə, müəyyən çəkidə heyvanın və ya torpaq kütləsi, daş və sair əşyalar minaya təzyiq göstərdikdə, mövsümlə əlaqədar ucalan bitki budaqlarının minanın tələ məftillərini tarım hala gətirməsi və nəticədə minanın sancağının çıxması ilə minalar partlaya bilər.

Əksər minaların daxilində sıxılmış vəziyyətdə yay (prujin) olur. Beləliklə, minaya hər hansı təzyiq olduqda və lazımi təzyiq həddi yarandıqda, yay öz ucundakı iynəni ani və sərt zərbə ilə kapsul-detonatora çırpır. Kapsul partlayışı əsas partlayıcıya ötürərək minanı partladır. Taxta gövdəli minalar çürüdükdə, plastik və rezin hissələri olan minalar illər keçdikçə deformasiya olduqda mina özbaşına partlaya bilər.

- Bəs müxtəlif növ döyüş sursatlarında insan müdaxiləsi olmadan partlayışın baş verməsi hansı hallarda mümkündür?

- Döyüşlər zamanı atılmış, lakin hər hansı qüsur nəticəsində yerə düşüb partlamamış sursatlar bir müddət sonra öz partadıcı başlığının təkrar işə düşməsi nəticəsində də partlaya bilər. Mərmilərin böyük əksəriyyəti lülədən atılan məqamlarda yaranmış ətalət nəticəsində uçduğu an döyüş vəziyyətinə gəlir. Elə partladıcı başlıqlar var ki, onlar mexaniki, pirotexnik və elektron sistemlərlə müəyyən vaxt və ya məsafə çərçivəsində işə düşür. Bəzən qüsurlu sursatlar müəyyən korroziya və temperatur dəyişikliyi nəticəsində “yarım qalmış işi” tamamlaya bilir.

- ANAMA əməkdaşları fəaliyyət zamanı belə hallarla rastlaşıblarmı?

- ANAMA öz təcrübəsində Ağstafa rayonu Saloğlu qəsəbəsində partlamış sursat anbarlarının yerləşdiyi ərazilərində dəfələrlə insan müdaxiləsinin olmadığı partlayışlarla qarşılaşıb. Parçalanmış vəziyyətdə olan sursatların həssas partlayıcı detalları isti günəş şüaları altında partlaya bilir. Bəzi barıt növləri rütubət və istilik fərqləri nəticəsində alovlana bilir. Buna rus hərbi terminologiyasında “samovosplameneniye” deyilir. Elə sursatlar var ki, onların üzərinə hətta ani kölgə salmaq olmaz, partlayar. Bu kölgəni külək nəticəsində ağac da sala bilər. Təbii ki, bütün partlayışlar zamanı alov yarandığından nəticədə ətrafda yanğınlar başlaya bilər. Partlayış işlərini icra edən mütəxəssislər detonator adlandırdığımız kapsulların partlayıcı ilə dolu olan hissələrini 2 barmaq ucu ilə tutmurlar ki, əllərinin istiliyi onu partlatmasın. Təsəvvür edin, qızmar günəş altında olan belə kapsul borucuqları necə asanlıqla partlaya bilər.

- Vətəndaşlara təhlükəsizlik tədbirləri ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?

- Hazırda ANAMA işğaldan azad olunan ərazilərimizdə fasiləsiz şəkildə fəaliyyət göstərir. Təbii ki, minalanmış ərazilərin tamamilə təmizlənməsi vaxt tələb edən bir prosesdir. Vətən müharibəsindən elə də çox vaxt keçməyib, hələ də keçmiş döyüş meydanlarında minalar, sursatlar və onların hissələri mövcuddur. Bu səbəbdən, yuxarıdakı misallara əsasən özbaşına partlayışlar istisna olunmur.

Ona görə vətəndaşlarımızdan icazəsiz şəkildə işğaldan azad olunan bölgələrə getməmələrini xahiş edirik. Çünki bu onların həyatı çox böyük təhlükədir.

Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO

Xəbər xətti

Naxçıvanda mənşəyi bilinməyən saxta zeytun yağları satışdan çıxarılıb
19:36 28.03.2024
Aİ Şurasının komitə üzvləri Cənubi Qafqaz regionuna səfər edəcəklər
19:30 28.03.2024
Sabah Qubanın qaz təchizatında fasilə yaranacaq
19:20 28.03.2024
Əfqanıstanda güclü zəlzələ oldu
19:00 28.03.2024
Türkiyənin Rusiya-Ukrayna arasında strategiyası necə olacaq? – İsmayıl Cingözün RƏYİNDƏ – ÖZƏL
19:00 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat etdi
18:40 28.03.2024
Taksilərdə videokameralar quraşdırılacaq - BU TARİXDƏN
18:20 28.03.2024
AMADA-nın əməkdaşı WADA-nın vebinarında iştirak edib
18:08 28.03.2024
İki ali məktəbə prorektor təyin edilib
17:55 28.03.2024
Azərbaycanda icbari sığorta üzrə daxilolmalar azalıb
17:50 28.03.2024
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
Əməkdar artist Rahib Əliyev vəfat edib
17:39 28.03.2024
Azərbaycanda taksilər üçün POS-terminal tələbi qoyulub
17:35 28.03.2024
BAMF-ın daxilində Müstəqil Həmkarlar İttifaqı yaradıldı - QHT sektorunda İLK - FOTOLAR
17:33 28.03.2024
Bayram günlərində baş vermiş qəzalarda ölənlərin sayı AÇIQLANDI
17:23 28.03.2024
Azərbaycanda əlillərə məxsus avtomobillərlə taksi fəaliyyəti göstərmək qadağan edilir
17:10 28.03.2024
Şadlıq saraylarında menyular bahalaşdı - QİYMƏTLƏR
16:59 28.03.2024
CAR lideri Prezident İlham Əliyevi təbrik edib
16:49 28.03.2024
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
Taksilərə qoyulan rəng tələbinə aydınlıq gətirilib
16:41 28.03.2024
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
Qurban Qurbanov Elvin Cəfərquliyevi CƏRİMƏLƏDİ - SƏBƏB
16:22 28.03.2024
Bakıda ucuz avtomobillər satışa çıxarılacaq
16:16 28.03.2024
Taksi minik avtomobilləri ağ və ya qırmızı rənglərdə olacaq
16:11 28.03.2024
Peşə ixtisasını təsdiq edən sənədin verilməsi qaydası dəyişdirilib
16:07 28.03.2024
Azərbaycanda bank AMB-nin tələblərini pozub
16:00 28.03.2024
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
Tunisdə təqsirli bilinən 4 nəfər ölüm cəzasına məhkum edilib
15:53 28.03.2024
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
Kuleba sülh planını müzakirə etmək üçün Hindistana gəlib
15:42 28.03.2024
Rasim Musabəyovdan SƏRT SÖZLƏR: "Fransa qələt edir" - MÜZAKİRƏ-VİDEO
15:35 28.03.2024
Azərbaycanda “Avtomobil yolları haqqında” qanun DƏYİŞDİ
15:20 28.03.2024
Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
15:14 28.03.2024
"Sazz” İnternet provayderindən ŞİKAYƏTLƏR ÇOXALIR - Qaynar xəttdən CAVAB
15:09 28.03.2024
Azərbaycanda baş məşqçi hakimi döydü
15:08 28.03.2024
Zaxarova: Ermənistan Qərbin alətinə çevrilib
Zaxarova: Ermənistan Qərbin alətinə çevrilib
15:00 28.03.2024
Bakı Kənar Dairəvi yolunda qəza sıxlığa səbəb oldu
Bakı Kənar Dairəvi yolunda qəza sıxlığa səbəb oldu
14:55 28.03.2024
Fransanın nüfuzlu nəşrindən ETİRAF: Artıq Bakıya təzyiq etmək mənasızdır
14:43 28.03.2024
Putinin terror aktından sonra "Crocus"a niyə getməməsinə aydınlıq gətirilib
14:25 28.03.2024
Yaşayış binalarında da parklanma yerləri BAHALAŞDI - Yeni qiymət
14:09 28.03.2024
Simonyan və Paşinyanın haçalanan fikirlərinə erməni ekspertdən ŞƏRH
14:00 28.03.2024
Peskov: “Crocus"un gələcək taleyi Kremlin gündəmində deyil
13:55 28.03.2024
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verilib, 2 nəfər vəzifəsindən kənarlaşdırılıb
13:45 28.03.2024
ABŞ-də hərbi helikopter qəzaya uğrayıb
13:40 28.03.2024
Azərbaycan İstanbulda keçiriləcək beynəlxalq qida məhsulları və texnologiyaları sərgisinə qatılacaq
Azərbaycan İstanbulda keçiriləcək beynəlxalq qida məhsulları və texnologiyaları sərgisinə qatılacaq
13:30 28.03.2024
Hamısı