İnsan təması olmadan mina partlaya bilər? ANAMA

Müsahibələr 09:49 07.07.2021

ANAMA-nın Monitorinq və Keyfiyyətə Nəzarət şöbəsinin müdiri Elnur Qasımovun müsahibəsi:

- Elnur müəllim, son günlərdə işğaldan azad edilmiş ərazilərimizdə meşə yanğınları artıb. Dünən də Füzulidə minalanmış ərazidə meşə yanğını baş verdi. Ümumiyyətlə, insan müdaxiləsi olmadan mina və digər döyüş sursatları partlaya bilərmi?

- Bəli, mümkündür. Minalar əsasən insan və nəqliyyat vasitələrinin təsiri nəticəsində işə düşməsi üçün yaradılsa da, müxtəlif təbii amillər nəticəsində də partlaya bilir. Məsələn, minanın üzərində qurumuş ağac budağı düşəndə, müəyyən çəkidə heyvanın və ya torpaq kütləsi, daş və sair əşyalar minaya təzyiq göstərdikdə, mövsümlə əlaqədar ucalan bitki budaqlarının minanın tələ məftillərini tarım hala gətirməsi və nəticədə minanın sancağının çıxması ilə minalar partlaya bilər.

Əksər minaların daxilində sıxılmış vəziyyətdə yay (prujin) olur. Beləliklə, minaya hər hansı təzyiq olduqda və lazımi təzyiq həddi yarandıqda, yay öz ucundakı iynəni ani və sərt zərbə ilə kapsul-detonatora çırpır. Kapsul partlayışı əsas partlayıcıya ötürərək minanı partladır. Taxta gövdəli minalar çürüdükdə, plastik və rezin hissələri olan minalar illər keçdikçə deformasiya olduqda mina özbaşına partlaya bilər.

- Bəs müxtəlif növ döyüş sursatlarında insan müdaxiləsi olmadan partlayışın baş verməsi hansı hallarda mümkündür?

- Döyüşlər zamanı atılmış, lakin hər hansı qüsur nəticəsində yerə düşüb partlamamış sursatlar bir müddət sonra öz partadıcı başlığının təkrar işə düşməsi nəticəsində də partlaya bilər. Mərmilərin böyük əksəriyyəti lülədən atılan məqamlarda yaranmış ətalət nəticəsində uçduğu an döyüş vəziyyətinə gəlir. Elə partladıcı başlıqlar var ki, onlar mexaniki, pirotexnik və elektron sistemlərlə müəyyən vaxt və ya məsafə çərçivəsində işə düşür. Bəzən qüsurlu sursatlar müəyyən korroziya və temperatur dəyişikliyi nəticəsində “yarım qalmış işi” tamamlaya bilir.

- ANAMA əməkdaşları fəaliyyət zamanı belə hallarla rastlaşıblarmı?

- ANAMA öz təcrübəsində Ağstafa rayonu Saloğlu qəsəbəsində partlamış sursat anbarlarının yerləşdiyi ərazilərində dəfələrlə insan müdaxiləsinin olmadığı partlayışlarla qarşılaşıb. Parçalanmış vəziyyətdə olan sursatların həssas partlayıcı detalları isti günəş şüaları altında partlaya bilir. Bəzi barıt növləri rütubət və istilik fərqləri nəticəsində alovlana bilir. Buna rus hərbi terminologiyasında “samovosplameneniye” deyilir. Elə sursatlar var ki, onların üzərinə hətta ani kölgə salmaq olmaz, partlayar. Bu kölgəni külək nəticəsində ağac da sala bilər. Təbii ki, bütün partlayışlar zamanı alov yarandığından nəticədə ətrafda yanğınlar başlaya bilər. Partlayış işlərini icra edən mütəxəssislər detonator adlandırdığımız kapsulların partlayıcı ilə dolu olan hissələrini 2 barmaq ucu ilə tutmurlar ki, əllərinin istiliyi onu partlatmasın. Təsəvvür edin, qızmar günəş altında olan belə kapsul borucuqları necə asanlıqla partlaya bilər.

- Vətəndaşlara təhlükəsizlik tədbirləri ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?

- Hazırda ANAMA işğaldan azad olunan ərazilərimizdə fasiləsiz şəkildə fəaliyyət göstərir. Təbii ki, minalanmış ərazilərin tamamilə təmizlənməsi vaxt tələb edən bir prosesdir. Vətən müharibəsindən elə də çox vaxt keçməyib, hələ də keçmiş döyüş meydanlarında minalar, sursatlar və onların hissələri mövcuddur. Bu səbəbdən, yuxarıdakı misallara əsasən özbaşına partlayışlar istisna olunmur.

Ona görə vətəndaşlarımızdan icazəsiz şəkildə işğaldan azad olunan bölgələrə getməmələrini xahiş edirik. Çünki bu onların həyatı çox böyük təhlükədir.

Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Mərkəzi Asiya ilə Avropanı birləşdirən təbii əlaqədir" - VİDEO

Xəbər xətti

İndi dünya daha yavaş dönür
12:10 29.03.2024
“Pulu olmayan bələdiyyə necə fəaliyyət göstərsin?!” – Fazil Mustafa
12:05 29.03.2024
Aİ-nın Cənubi Qafqazda səfəri sülh prosesinə necə təsir edəcək? – Amerikalı Ekspert Açıqlayır – ÖZƏL
12:00 29.03.2024
Netanyahu Mossad rəhbərinin sülh təklifini RƏDD EDİB
11:55 29.03.2024
Şuşa şəhərində yeni məscidin təməli qoyulub
11:52 29.03.2024
Rusiya “Yars” raketi ilə təlimlərə çıxıb
Rusiya “Yars” raketi ilə təlimlərə çıxıb
11:50 29.03.2024
Lavrov Aİ-nın müşahidə missiyasını qınayıb
Lavrov Aİ-nın müşahidə missiyasını qınayıb
11:45 29.03.2024
Sosial xarakterli fövqəladə mühit rejimində qaydalarına riayət edilməməsinə görə cərimələr müəyyənləşir
11:42 29.03.2024
Hakim vəzifəsinə namizədlər üçün 30 yaş tələbi ləğv edilir
Hakim vəzifəsinə namizədlər üçün 30 yaş tələbi ləğv edilir
11:40 29.03.2024
Sanksiyalar Rusiyaya mane olur, ödənişləri almaq üçün mübarizə aparır
Sanksiyalar Rusiyaya mane olur, ödənişləri almaq üçün mübarizə aparır
11:38 29.03.2024
ABŞ yeni ittifaq yaradır... - ANALİTİKA
11:33 29.03.2024
Azərbaycanda bu maşınlar kəskin UCUZLAŞDI - Satmaq istəyənlər isə 3 dəfə artdı
11:28 29.03.2024
ABŞ və Aİ Ermənistanı niyə silahlandırır? – SƏBƏB VƏ MƏQSƏD
11:22 29.03.2024
Bakı-Sumqayıt şosesində yaranan sıxlığın SƏBƏBİ bilindi
11:17 29.03.2024
Rusiyalı səfir: ABŞ-la münasibətlər düzəlməyəcək
Rusiyalı səfir: ABŞ-la münasibətlər düzəlməyəcək
11:15 29.03.2024
Milli Məclisin iclası başlayıb
11:05 29.03.2024
Hikmət Hacıyev: "Azərbaycan Mərkəzi Asiya ilə Avropanı birləşdirən təbii əlaqədir" - VİDEO
11:00 29.03.2024
Amerikalı cütlüklər İsrail əleyhinə kampaniya BAŞLATDILAR
10:56 29.03.2024
Ermənistan hökuməti "RTR-Planeta" telekanalında yayımlanan Solovyovun verilişinə qadağa tətbiq edib
Ermənistan hökuməti "RTR-Planeta" telekanalında yayımlanan Solovyovun verilişinə qadağa tətbiq edib
10:52 29.03.2024
Ankarada ZƏLZƏLƏ oldu
10:45 29.03.2024
Ermənistan İctimai Televiziyası: Bu kəndlər Azərbaycana qaytarılacaq
Ermənistan İctimai Televiziyası: Bu kəndlər Azərbaycana qaytarılacaq
10:40 29.03.2024
Buraxılış imtahanlarının cavabları nə zaman açıqlanacaq? – RƏSMİ AÇIQLAMA
10:36 29.03.2024
Ombudsman 31 Mart – Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə əlaqədar bəyanat yayıb
10:32 29.03.2024
Əhalinin ən çox xərci nəyə çıxır? - ARAŞDIRMA - VİDEO
10:24 29.03.2024
Xankəndidə silah-sursat aşkarlandı
10:15 29.03.2024
Lavrov Ermənistan rəhbərliyini ittiham etdi
Lavrov Ermənistan rəhbərliyini ittiham etdi
10:10 29.03.2024
Avropa İttifaqının Cənubi Qafqaz səfərinin GİZLİNLƏRİ – Fikrət Sadıqov AÇIQLAYIR
10:01 29.03.2024
Xırdalanda 12 ədəd qumbara tapıldı - VİDEO
09:51 29.03.2024
Azərbaycanda ilk sosial televiziya fəaliyyətə BAŞLAYIR
09:47 29.03.2024
Azərbaycanda professor vəfat etdi
09:36 29.03.2024
Tanınmış jurnalist İdrak Camalbəyli Ukraynada vəfat etdi
Tanınmış jurnalist İdrak Camalbəyli Ukraynada vəfat etdi
09:25 29.03.2024
Azərbaycan nefti BAHALAŞDI
09:21 29.03.2024
Pensiya və müavinət alanlara ŞAD XƏBƏR - VİDEO
09:10 29.03.2024
Daha 35 ailə Füzuliyə yola salındı
09:00 29.03.2024
Dani Alveş ziyafət təşkil etdi
06:40 29.03.2024
Bişkekdə fövqəladə vəziyyət elan edildi
05:30 29.03.2024
İsrail vətəndaşlarına bu ölkələrə səyahət etməmək XƏBƏRDARLIĞI EDİLİB
04:05 29.03.2024
İsrail Livandan uçan naməlum hədəfə qarşı “Patriot”dan istifadə edib
02:03 29.03.2024
ABŞ Konqresi Pentaqonun Afrikadakı dövlət çevrilişlərinə görə hesabat tələb edib
01:00 29.03.2024
Ukraynalı deputat: Hərbi xidmətdən yayınanların sayı bir milyona çatır
00:05 29.03.2024
Hamısı