Atalar belə günlər üçün deyib ki, “Oğru elə bağırdı ki, doğrunun bağrı çartladı”.
Ermənistan Azərbaycanı məhkəməyə verib. Gülməli görünsə də, hazırda siyasi gerçəkliyə çevrilən bu hadisə ondan ibarətdir ki, Ermənistan İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında Beynəlxalq Konvensiyanı əsas gətirərək, Azərbaycandan BMT-nin Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinə şikayət edib. Erməni tərəfinin qaldırdığı iddiada qeyd olunur ki, "Ermənistan Azərbaycan tərəfindən onilliklər ərzində irqi ayrı-seçkiliyə məruz qalırdı" və bu "qırğınlar, işgəncələr və digər qanun pozuntularında" öz əksini tapıb.
Rəsmi Bakının reaksiyası gecikməyib. Azərbaycan Xarici İşlər nazirinin müavini Elnur Məmmədov "İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında" Beynəlxalq Konvensiyanın pozulmasına görə Ermənistanın məsuliyyətə cəlb ediləcəyini bildirib. "Önümüzdəki günlərdə "İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında" Beynəlxalq Konvensiyanın pozulmasına görə Ermənistanı məsuliyyətə cəlb edəcəyik. İşğal zamanı azərbaycanlıların insan hüquqlarının 30 il ərzində pozulması qəbuledilməzdir", - o Twitter-dəki hesabında yazıb.
Bəs illərdir Azərbaycan torpaqlarının işğalına göz yuman, azərbaycanlılara qarşı törədilmiş etnik təmizləmə və soyqırım hallarına qarşı bir dəfə belə olsun Ermənistanı ittiham etməyən Beynəlxalq Məhkəmə rəsmi İrəvanın və Azərbaycanın müraciətlərinə necə reaksiya verəcək?
Bu və mövzu ilə bağlı digər aktual sualları beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert, Koreya universitetinin professoru Rövşən İbrahimova yönəltdik. EDNews Rövşən İbrahimovla müsahibəni təqdim edir:
- Rövşən müəllim, əvvəlcə oradan başlayaq ki, Ermənistanın Azərbaycana qarşı şikayət etdiyi Beynəlxalq Məhkəmə nə qədər səlahiyyətli qurumdur? Yəni, bu qurumun mövzuyla bağlı verə biləcəyi istənilən qərar tərəflər üçün məcburedici xarakterə sahib olacaqmı?
- Qeyd edim ki, Beynəlxalq Məhkəmə BMT-nin əsas orqanlarından biridir. Çox əhəmiyyətli funksiyaları var. Bu qurum həm beynəlxalq məsələlər üzrə hüquq formalaşdırıcı qərarlar qəbul edir, həm də beynəlxalq hüquqla bağlı boşluqlara, mübahisəli məqamlara görə rəsmi mövqe ifadə edir. Və qurum sadəcə BMT üçün deyil, bir sıra beynəlxalq təşkilatlar üçün də eyni funksiyanı icra edir. Sizin sualınıza gəldikdə isə deyə bilərəm ki, Beynəlxalq Məhkəmə dövlətlər arasındakı hüquqi uzlaşmazlıqları həll edir və onun qərarları məcburedici yox, sadəcə məsləhətçi xarakterli olur.
- Bəs Ermənistanın bu müraciətinə Beynəlxalq Məhkəmə necə reaksiya verə bilər? Məhkəmə Azərbaycanın əleyhinə hansısa bir qərar qəbul edə bilərmi?
- Mən belə hesab edirəm ki, Ermənistanın Beynəlxalq Məhkəməyə müraciət sənədi heç məhkəmə mərhələsinə gəlməyəcək, prosedural mərhələdə geri çevriləcək. Çünki beynəlxalq məhkəmənin hansısa müraciətə baxması üçün müraciət edən və ittiham edilən dövlətlərin hər ikisinin onun yurisdiksiyasını, funksiyalarını tanıması lazımdır. Lakın nə Ermənistan, nə də Azərbaycan beynəlxalq məhkəmənin yurisdiksiyasını qəbul etmir.
- Elə isə Ermənistan yurisdiksiyasını tanımadığı bir məhkəməyə niyə müraciət edib?
- Fikrimcə, bu sadəcə Paşinyan hakimiyyətinin öz elektoratının, öz xalqının şüurunda “biz xaricdə “Artsax” uğrunda diplomatik mübarizə aparırıq” təsəvvürünü yaratmaq üçün atdığı bir addımdır. Həmçinin unutmaq olmaz ki, nə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın, nə də Xarici İşlər naziri Ararat Mirzoyanın beynəlxalq hüquq və diplomatiyadan ümumiyyətlə anlayışları yoxdur. Ona görə də hətta ola bilər ki, hansısa gənc “işgüzar” ekspert və ya diplomat onları aldadıb ki, bəs Beynəlxalq Məhkəməyə müraciət etsək bu işdə uğur əldə edə bilərik.
- Azərbaycan Xarici İşlər nazirinin müavini Elnur Məmmədov eyni şəkildə Azərbaycanın Beynəlxalq Məhkəməyə müraciət edəcəyini bildirib. Bəs rəsmi Bakının Ermənistanın azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə və soyqırım siyasətini ifşa edən sənədlər əsasında hazırlanmış müraciətinə müsbət reaksiya verilə bilərmi?
- Xeyr, Azərbaycanın da müraciətinə baxılmayacağını düşünürəm.
- Nə üçün?
- Çünki Azərbaycan da Beynəlxalq Məhkəmənin yurisdiksiyasını rəsmi şəkildə tanımır. Ona görə də nə Ermənistan, nə də Azərbaycan bu quruma etdikləri müraciətdən müsbət bir cavab ala bilməz. Lakin əgər bir möcüzə baş verərsə və Ermənistan Beynəlxalq Məhkəmənin yurisdiksiyasını tanısa, bu, Azərbaycan üçün olduqca əlverişli fürsətlər yaradacaq. Çünki bu halda Azərbaycan da adekvat reaksiya verərək özünə qarşı törədilmiş cinayətləri məhkəmədə qaldıra və Ermənistanın əleyhinə yeni qətnamələrin qəbul edilməsinə imkan yarada bilər.
- Madam ki, Azərbaycanın müraciətinə baxılmayacağı bu qədər aşkar şəkildə görünür, bəs rəsmi Bakı nə üçün Xarici İşlər nazirinin müavini səviyyəsində belə bir müraciətlə çıxış edəcəyini açıqlayır?
- Düşünürəm ki, bu sadəcə Ermənistana qarşı verilmiş adekvat reaksiya və sadəcə diplomatik olaraq susmamaqdır.
Nicat İsmayılov
Məqalə Azərbaycan Respublikası Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanmışdır
6.3.4. ictimai və dövlət maraqlarının müdafiəsi
