Jurnalistika üçün ən böyük yanlışlıq, fəsad odur ki, ya jurnalistika ixtisasını sevmədən təhsil alasan, ya da ümuiyyətlə ixtisasın olmadan bu sahədə çalışasan. Hazırda istənilən KİV sahəsində belə hallarla rastlaşırıq. İxtisası başqa sahə olsa da onu jurnalist kimi işləməyə nəsə sövq edir.
Ümumiyyətlə, bu cür hallar jurnalistika sahəsində problemdirmi, yoxsa normal hal kimi qarşılanmalıdır?
Bu mövzunu daha da dərindən araşdırmaq üçün əməkdar jurnalist, filologiya elmləri doktoru və BDU-nun professoru Qulu Məhərrəmli ilə həmsöhbət olduq. Söhbət zamanı o, maraqlı məqamlara toxundu.
-Jurnalistika ixtisasına digər peşə sahiblərinin kütləvi axın etməsinin başlıca səbəbi nədir? Bunun səbəbi təkcə yazmağa olan sevgidir, yoxsa başqa məqamlar da var?
-Qeyri jurnalist ixtisasının media sahəsinə meyl etməsi son 10-15 ilin qarşısıalınmaz tendensiyasıdır. Hesab edirəm ki, bu normaldır. Onların amalları da normaldır. Onlar özlərini ifadə etmək, informasiya sahəsində çalışmaq, cəmiyyətə məlumat ötürmək istəyirlər. Bu tendensiyanın geniş yayılmasının əsas səbəbi media qurumlarının sayının artmasıdır. Məslən – saytlar, online media, bloggerlik və s. Şübhəsiz ki, jurnalistika fakultəsinin məzunları ilə bu tələbatı ödəmək olmur.
-Sizcə, bu düzgündürmü? Bu vəziyyəti necə qiymətləndirirsiz, çünki hazırda yetəri qədər jurnalistika ixtisasına yiyələnənlər var.
-Düzdür, bəzən etiraz edirlər ki, jurnalistika sahəsində ancaq jurnalistlər fəaliyyət göstərməlidir. Amma mən bu etrazı qəbul etmirəm. Niyə? Çünki publisistlik yaradıcılıq başqadır, jurnalistika fəaliyyəti tamam başqa. İstənilən şəxs yazı yaza bilər və cəmiyyətə subyektiv fikrini yönləndirə bilər. Bu publisistikadır. Jurnalistika konkretdir. O, məlumatlandırır, araşdırmalar aparır, nöqsanları tənqid edir, konkret faktlar əsasında yazılar yazır və cəmiyyətə müəyyən mesajlar ötürür.
-Bəs, bu şəxlər niyə məhz jurnalistika sahəsini seçir sualına Qulu Məhərrəmli necə cavab verər?
-Burada iki səbəb var. Birinci səbəb öncə də qeyd etdiyim kimi, cəmiyyətin maraqlarına uyğun olan yazılar yazmaq, ictimailəşdirməkdir. Ancaq ikinci məqsəd bundan fərqli olaraq dəyişir. Media qurumlarına gələnlərin böyük əksəriyyəti iş yeri üçün gəlir. Çünki başqa sahələrdə işləmək mümkün olmayanda mediaya müraciət edir və asan işə götürülür. Çünki fəaliyyət üçün xüsusi xərc yoxdur, lisenziya tələb olunmur və s. Mətbuatda rüşvətxorluq, şantaj halları da mediaya pul qazanmaq məqsədilə gələnlərin fəaliyyətinin nəticəsidir. Ona görə hər kəs ictimai məqsədlə gəlib deyə bilmərik. Məqsədlər dəyişir.
- Jurnalistika təhsili olanlar bu vəziyyətə çox sərt fikirlər bildrirlər. Onların düşüncəsinə görə, 2 aylıq jurnalistika kursu bitirənlərlə illərlə bu işin içində olanlarla eyni tərəziyə qoyulmamalıdırlar. Sizcə, onlar haqlıdırlar?
- Zənnimcə məsələni bu şəkildə qoymaq düzgün deyil. Çünki ola bilər ki, siz jurnalistika fakultəsini bitirəsiz ancaq uğurlarınız olmasın. Ancaq elə qeyri təhsilli jurnalistlər var ki, onlar qəzetdə, tv-də və s. kimi yerlərdə kifayət qədər yazıları ilə tanınır, indi də tanınmaqdadırlar.
Professor Qulu Məhərrəmlinin dediyi kimi jurnalist olmaq ixtisasdan, təhsildən asılı deyil. Yazı qabiliyyəti və xəbər duyumlu hər kəs jurnalistika sahəsində şansını sınaya bilər.
Yetər ki, işini sevib, yazıb, yaratmağı bacarsın…
Ləman Abbaslı