“Ukrayna müharibəsinin yaratdığı geosiyasi vəziyyət Azərbaycan-Ermənistan münaqişəsi ilə bağlı beynəlxalq və regional konsensusun əldə olunmasını demək olar ki, mümkünsüz edir. Həmçinin Rusiyanın nüfuzunun zəifləməsi və müxtəlif boşluğu doldurmaq cəhdləri nəticəsində regionda hərbi və hərbi-siyasi tarazlığın pozulması baş verir”.
Bu fikirləri Almaniyalı politoloq Thomas Şlauxberk Ednews-a özəl açıqlaması zamanı bildirib. O, qeyd edib ki, Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsi danışıqlar prosesi 2023-cü ilin oktyabrından faktiki olaraq aktiv deyil.
Alman politoloq Qafqazda sülhün ən böyük təhdidi kimi Rusiyanı görür:
“Danışıqlar prosesinin dalana dirənməsinin əsas səbəbi Rusiyadır. Amma eyni zamanda müqavilənin mətninin tərəflər arasında bölüşdürülməsi prosesi onlayn şəkildə davam edir, yəni hər iki tərəf müqavilənin maddələri və ya bu maddələrlə bağlı qarşı tərəfin təklifləri ilə bağlı öz şərh və təkliflərini bir-birinə göndərir. Ümumilikdə sülh sazişinin gələcəyinə gəlincə, qeyd edə bilərəm ki, bu da kifayət qədər qeyri-müəyyəndir”.
Ermənistanın himayəçisi rolu Rusiyadan Qərbə keçir. Fransa ilə bağlanan razılaşma da bunun göstəricisidir. İrəvanın Qərblə yaxınlaşması hansı qırılma yaradacaq?
“Zənnimcə 2020-ci ildə baş verən müharibə və ondan sonra Ukraynada baş verən proseslərlə təhlükəli olan hücumlar göstərdi ki, Ermənistanın təhlükəsizlik siyasətinə yenidən baxılmalı və sistemli şəkildə dəyişdirilməlidir. Onilliklər ərzində İrəvan Moskva ilə çoxşaxəli əməkdaşlığa əsaslanan monosentrik təhlükəsizlik sistemi yaradıb.
Lakin bir çox obyektiv və subyektiv səbəblərdən bu sistem hazırda lazımi səviyyədə fəaliyyət göstərmir və nəticədə Ermənistan strateji itkilərə məruz qalıb. Ona görə də Ermənistanın təhlükəsizlik siyasətinin dəyişdirilməsi zərurəti yarandı. Bu məqsədin əsas prinsipi vahid mərkəzlə maksimum uyğun təhlükəsizlik mexanizmlərinin yaradılması kimi deyil, çoxfaktorlu məntiqə əsaslanan və müxtəlif aktorların və maraqların birləşməsi əsasında müxtəlif istiqamətlərdə diversifikasiya siyasəti kimi seçilib”.
Xəyal Ramiz