“Ermənistan-Azərbaycan sərhədində Rusiya hərbi bazasının yaradılması Türkiyə və Azərbaycanın maraqlarına cavab vermir”.

 

Bu bu fikirləri Ednews-a danışan politoloq Qabil Hüseynli səsləndirib.

 

Qabil Hüseynli Rusiya hərbi bazasının Ermənistan-Azərbaycan sərhədində yerləşdirilməsinin səbəbini açıqlayıb. 

 

“Ermənistan-Azərbaycan sərhədində Rusiya hərbi bazasının yaradılması Türkiyə və Azərbaycanın maraqlarına cavab vermir. Rusiyanın atdığı bu addım bütün Cənubi Qafqaz üçün təhlükə yaradacaq. Ermənistan rəhbərliyi bu məsələyə Ermənistanın təhlükəsizliyi baxımından baxır. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, Ermənistan hakimiyyətinin bu mövqeyinin rasional siyasi əsası yoxdur. Əksinə, Azərbaycan və Türkiyə Zəngəzur dəhlizinin açılmasında maraqlıdır, bu da, ilk növbədə Ermənistan üçün çox faydalıdır. Bu proses Ermənistanın regionda həyata keçirilən həm iqtisadi, həm də enerji layihələrində yer almasına şərait yaradacaq. Ermənistanın özündə də yaxşı bilirlər ki, bu hərbi baza daha çox Rusiyanın maraqlarının reallaşmasına xidmət edəcək. Bu məsələdə erməni maraqları arxa plana keçir. Bütün bunların fonunda göstərmək olar ki, məsələdə hərbi baza yaradılmasının əsas səbəbi təbii ki, Rusiyanın geosiyasi maraqlarının həyata keçirilməsidir. Bunun bir izahı var. Nəzərə alsaq ki, bugünki Rusiya-Ukrayna müharibəsi Rusiyanın mövqeyini daha da zəiflədib. Bu səbəbə görə də o regionda siyasi əhəmiyyətini göstərmək üçün yeni ərazilər tapmaqda və ən əsası təxribat xarakterli addımlar atmaqda maraqlıdır. Rusiyanın əsas məqsədi təbii ki, Türkiyənin mövqeyini müəyyən qədər zəiflətməkdir. Başqa bir səbəb də buradan qaynaqlanır - bu, türk faktorudur. Təbii ki, Rusiya-Türkiyə münasibətlərində bu ölkələrin maraqlarının bir-birini eyniləşdirdiyi bir sıra sahələr var. Bununla belə, eyni zamanda, bu əlaqələrin bəzi siyasi tərəfləri var ki, orada bu oyunçuların maraqları toqquşur. Xüsusilə, bu, Cənubi Qafqazda Ermənistan-Azərbaycan məsələsində özünü qabarıq şəkildə ifadə edir. Üçüncü səbəb Azərbaycanın Avropa İttifaqı ilə diplomatik əlaqələrinin dərinləşməsi ilə bağlı Rusiya hakimiyyətinin narahatlığı ilə bağlıdır. Fakt budur ki, Aİ ilə Rusiya Federasiyası arasında münasibətlərdə Rusiya-Ukrayna müharibəsi zəminində siyasi gərginlik yaranıb. Aİ Rusiyaya qarşı iqtisadi sanksiyalar tətbiq etməyə başlayıb. Rusiya buna cavab olaraq qaz məhsullarının rublla satışını elan edib. Buna əsaslanaraq Aİ Avropaya qaz tədarük etməyə hazır olan yeni tərəfdaşlar axtarmağa başladı. Bu yaxınlarda Aİ ilə Azərbaycan arasında enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə dair memorandum imzalanıb. Bu diplomatik sənədin əsas məzmunu “Köhnə dünya” ölkələrinə qazın Azərbaycandan verilməsindən ibarətdir. Burada bir məqamı da nəzərə almaq lazımdır ki, iqtisadi layihələrin əksəriyyəti coğrafi baxımdan məhz Ermənistan-Azərbaycan sərhədindən keçir. Ona görə də bütün deyilənlərə əsaslanaraq belə qənaətə gəlmək olar ki, Rusiya Ermənistan-Azərbaycan sərhədində öz hərbi bazalarını yerləşdirməklə bununla da Azərbaycana hərbi-siyasi təzyiq göstərmək istəyir. Burada tək səbəb isə Azərbaycanın Qərbə qaz verməsini əngəlləmək və bu əsasda Avropanı özündən asılı vəziyyətə salmaqdır”, - deyə politoloq vurğulayıb.

 

Siyasi şərhçi əlavə olaraq, ABŞ və Avropanın mövcud problemlə bağlı mövqeyini də təhlil edib.

 

 “Əlbəttə, Qərb Rusiyanı regiondan sıxışdırmaqda çox maraqlıdır. Bu, Qərbin Cənubi Qafqazda öz geosiyasi maraqlarının olması ilə izah olunur. Aydındır ki, Avropa Rusiyanın regionda hərbi və siyasi mövcudluğunda maraqlı deyil. Bundan çıxış edən Qərb və ABŞ hər vasitə ilə Rusiyanın təkcə Cənubi Qafqazda deyil, ümumilikdə regionda və beynəlxalq münasibətlər sistemində mövqeyini zəiflətməyə hazırdır. Bu, xüsusilə Rusiya-Ukrayna müharibəsi zəminində özünü büruzə verir. Təxminən bir ay əvvəl ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin generalı Ermənistana səfər edib. Bu səfər zamanı ABŞ rəsmisi Ermənistan ərazisində Rusiya hərbi bazalarının artırılması ilə bağlı ehtiyat xarakterli ABŞ-dan narazılığını açıq şəkildə ifadə edib. Avropa ölkələri Ermənistandan Rusiyaya təzyiq etmək üçün siyasi alət kimi istifadə edirlər”, - deyə həmsöhbətimiz yekunlaşdırıb.

 

Xaliq Quliyev