Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan həm Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı öhdəlik götürmədiyini iddia edir, həm də deyir ki, sülh müqaviləsinin mətni imzalaması üçün hazır deyil. Vəziyyət belədirsə, proses hansı istiqamətə dönə bilər?
Mövzu ilə bağlı Ednews-a ReAl Partiyası sədrinin müavini Natiq Cəfərli bildirdi ki, Ermənistan tərəfindən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı manipulyasiyalar davam edir. Çünki 10 noyabr sazişində “kommunikasiyaların qarşılıqlı açılması” ifadəsi yer alıb:
"Sənəddə sadəcə “Zəngəzur dəhlizi” sözü yoxdur. Amma kommunikasiyaların açılması məsələsi var. Paşinyan və komandası da söz oyununa gedərək, orada belə yazılmadığını deyərək, bundan bəhanə kimi istifadə edirlər. Bu cığallıqdır. Ermənistan Azərbaycanla Naxçıvan bölgəsi arasında kommunikasiyaların açılması öhdəliyi götürüb. İndi boyun qaçırmağa çalışırlar, amma bəhanələrə yer yoxdur. Azərbaycanın hüquqi və siyasi mövqeyi daha güclüdür. Beynəlxalq güclərin mövqeyində də Azərbaycanın bu məsələdə haqlı olduğunu ehtiva edən məqamlar var".
Onun sözlərinə görə, Avropa Birliyi ölkələrindən, ABŞ və hətta Rusiyadan da bölgədə kommunikasiyaların açılmasının önəmi dəfələrlə vurğulanıb:
"Ona görə də, Azərbaycanın mövqeyinin daha güclü olduğunu düşünürəm. Sadəcə Ermənistan “Zəngəzur” və “dəhliz” ifadələrinin yer aldığı müqavilədən qaçmağa çalışır. Dərin getsək, heç bunların Azərbaycan üçün əhəmiyyəti də yoxdur. Çünki Naxçıvana gedən yolda hansısa problem yaranacaqsa, Azərbaycan “güzgü effekti” ilə eyni problemləri Laçın yolunda yarada bilər. Belə bir duruma qarşı Azərbaycanın üstünlükləri və imkanları genişdir.
Sülh müqaviləsinə gəlincə, bu prosesin uzanmasının səbəbləri bəllidir. Səbəbləri təkcə Ermənistanla bağlı deyil, Rusiya “problemləri həll edən yeganə mərkəz” rolundan çəkilmək istəmir. Rusiya Brüssel və Vaşinqtonda əldə edilmiş irəliləyişləri baltalamaqla məşğuldur. Yaxınlarda ABŞ-ın Ermənistandakı səfirinin yaxşı bir açıqlaması oldu. O, Xankəndi və ətrafında yaşayan ermənilərin Azərbaycan cəmiyyətinə inteqrasiyasının vacibliyindən danışdı. Bu da Ermənistanda səs-küyə və etirazlara səbəb oldu. ABŞ-ın məqsədi tezliklə sülhün bərqərar olması, Xankəndi və ətrafında yaşayan ermənilərin Azərbaycana reinteqrasiyasına nail olmaqdır. Rusiya isə bunu istəmir. Çünki belə bir şey baş versə, Rusiyanın oradakı sülhməramlılarının gələcək fəaliyyəti sual altında qalacaq".
N.Cəfərli sonda qeyd etdi ki, Ermənistan israr edir ki, Xankəndi və ətrafı ilə bağlı məsələ sülh müqaviləsində yer alsın:
"Ermənistan bu israrı ilə prosesi uzatmağa çalışır. Ona görə də, böyük sülh sazişi olmasa da, il ərzində bunun imzalanmasına zəmin yaradacaq başqa protokollar ola bilər. Bunlardan biri ərazi bütövlüyünün qarşılıqlı şəkildə tanınması protokolu ola bilər. Artıq bu, Azərbaycan və Ermənistan tərəfindən sözdə bəyan edilib. Kommunikasiyaların maneəsiz açılması, sərhədlərin delimitasiya-demarkasiyası ilə bağlı protokollar ola bilər. Yəni müxtəlif protokolların imzalanması mümkündür ki, bunlar da böyük sülh sazişinin onurğa sütununu təşkil edəcək".
Oğuz