Bir çoxumuz xarici dil öyrənmək üçün illərimizi sərf edir, gecə-gündüz əziyyət çəkirik. Bəzən istəyimizə çatırıq, bəzən də yox. Əksəriyyətimiz daha çox dil bilən insanlara həsəd aparırıq, onlar kimi olmağı arzulayırıq. 

Elələri də var ki, 2, 3, 4 yox, nə az, nə çox - düz 25 dil bilir. Və belə insanlardan biri də Azərbaycanda yaşayır. Bu həmyerlimizin adı Emin Quliyevdir. Çoxları onu 25 dil bilən poliqlot və təlimçi kimi tanıyır. 

Emin Quliyevlə müsahibəni təqdim edirik.

- Hamı sizi 25 dil bilən poliqlot kimi tanıyır, bu dillərin hansını daha mükəmməl bilirsiz?

- Əvvəllər məsələyə dil öyrənmək kimi yanaşırdım, amma indi belə deyil. İtalyan, ispan, fransız, ingilis, alman, ukrayn, katalan dilləri olmaqla ümumilikdə 25-30 dildə normal danışıram. Hələ türk dünyasının dillərini saymıram. Yəni, belə götürsək 50-dən çox dil bilirəm. Bunlar arasında da əla, normal və nisbətən zəif şəkildə bildiklərim var. Ən böyük arzum dünyada dillərin sayını azaltmaqdır. Yəni hansı dillər hansı dillərin içərisinə daxil edilə bilər, dünya yarananda hansı ana dillər mövcud olub və o ana dillərə təsir edən bütöv bir dil olubmu? Seçdiyim 125 dil var ki, müntəzəm olaraq məşğulam. Bəzən deyirlər ki, nə üçün sənin bildiyin dillərin sayı artmır. Deyirəm ki, başqa işim gücüm yoxdur?! Artıq məni elmi məsələlər daha çox maraqlandırır.

- Eyni zamanda bədii yaradıcılıqla da məşğulsuz. Nədən yazırsız, romanlarınızın ana xəttini hansı mövzu təşkil edir və nə zaman çap etdirəcəksiniz?

- 16 romanım var, amma bizim cəmiyyət üçün deyil. Həddindən artıq dünyəvi və vacib mövzulardır. Transhumanizmi çox sevirəm, gələcəyin insanları başqa cür yaşamalıdır və s. mövzularda öz qəhrəmanlarımı yaratmışam və onlar silsilə kitablarımda, romanlarımda müxtəlif mövzulara toxunurlar. Təəssüf ki, bizim cəmiyyət belə şeyləri oxumur, onları daha çox məişət mövzuları maraqlıdır. Bu ilin sonuna kimi 4 kitab çap etdirmək fikrim var. Onlardan biri Azərbaycan dilində olacaq. Həmin kitab "Növbəti insan" adlanır.

- Eminin başqa hansı qabiliyyətləri var?

- Musiqi ilə də məşğulam, vokalı sərbəst şəkildə öyrənmişəm. Eyni zamanda idmanla da ara-sıra məşğul oluram və ən böyük arzularımdan biri də yeni bir idman növü yaratmaqdır.

- Dil öyrənənlərə məsləhətiniz nədir? 

- Ümumiyyətlə hansısa bir sahəni öyrənən insanlar üçün əsas bir şeyi deyərdim ki, heç bir şey ilk baxışdan göründüyü kimi deyil. Hər bir sahədə pərdəarxası bir mexanizm var. Məsələn, mən 17 yaşımda olarkən məktəbdə ingilis dilindən “1” alırdım, çünki avara idim. Məktəbi tərifnamə ilə bitirsəm də, etiraf edirəm ki, avara olmuşam. Təsadüfən uşaqlardan biri dedi ki, kim ingilis dilini yaxşı bilsə, onu Amerikaya aparacaqlar. Mən də başladım və 4 aya ingilis dilini öyrəndim, hətta sonra mənə “1” yazan müəllimin belə qrammatik səhvlərini düzəldirdim. Bu, nəyisə çox istəməkdən irəli gəlir, bir də götürmə qabiliyyəti lazımdır. Məsələn, dünyada məşhur şəxslərdən kimi soruşsanız, onun doğulduğu tarixi, yaşadığı şəhəri sizə deyə bilərəm. Bir dəfə eşitdiyim şey yadımda qalır. Amma bu fitri istedad, pataloji bir şey deyil, metadolojidir. Yəni elə bir yaddaş zamanla formalaşıb. İnsan doğulanda yaddaş kimdəsə güclü, kimdəsə zəif olmur. Yəni istənilən dili 10-15 günə öyrənmək olar, əgər o insan beyin olaraq buna hazırdırsa. Dil iki cür öyrənilir: təbii və süni yolla. Təbii forma odur ki, gedib o ölkədə yaşayırsan və həmin dili təbii şəkildə öyrənirsən. Biz hazırda dili süni şəkildə öyrənirik. Dili birinci dəfə öyrənənlə 3-cü bir dili öyrənən arasında fərq eyni deyil. Ona görə, ümumi şəkildə məsləhət də verə bilmirəm. Amma dil əsasən eşidilərək öyrənilməlidir. Bu yolla öyrəniləndə sürət daha böyük olur. Musiqi, kino və s. yolla. Bir də sərt düşünmə qabiliyyəti olmalıdır, yəni heç nə kortəbii şəkildə öyrənilməməlidir. Ümumiyyətlə nə ilə məşğul olursansa ol, bunu şüurlu şəkildə etməlisən. Əfsuslar olsun ki, hər insan şüurlu şəkildə bir işlə məşğul olmağın nə demək olduğunu dərk etmir. 

Hansısa bir mahnını götürüb müxtəlif dillərdə oxumağı , istəmisiniz?

- Başqasının yox, lakin öz yazdığım mahnılardan birini bu şəkildə oxumaq fikrim var. Dünyanın ən güclü ifaçıları, Maykl Cekson, Fredi Merkuri ancaq öz mahnılarını oxuyublar. Kiminsə mahnısını oxumaq onun kölgəsində qalmaqdır. Bəziləri dünyanın məşhur müğənnilərinin mahnılarını oxuyub, hətta həmin mahnılarla konsert də verirlər. Onlar bədbəxt insanlardır. Kimsə kiminsə yolunu gedərmi heç, ayıb deyil? Bu, başqasının cırıq ayaqqabılarını geyinməyə bənzəyir. (Qaynarinfo)