“Bölgələrimizdə elə gün olmur ki, zəlzələ baş verməsin”
Avqustun 28-də cənub bölgəsində ard-arda yeraltı təkanlar baş verdi. Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin yaydığı məlumata görə, zəlzələ avqustun 28-də, yerli vaxtla saat 16:57-də Lerik rayonu ərazisində qeydə alınıb.Yeraltı təkanların maqnitudası 5.1 bal, dərinliyi isə 15 km olub.Yaxın yaşayış məntəqələrində zəlzələ 3-4 bala qədər hiss olunub. Bu zəlzələdən 7 dəqiqə sonra, yəni saat 17:04 radələrində Lənkəran stansiyasından 12 km cənub-qərbdə yeni təkanlar qeydə alınıb.
Yeraltı təkanlar episentrdə 4 bala yaxın, yaxın yaşayış məntəqələrində 3 bala qədər hiss olunub.
Hadisədən dərhal sonra Fövqəladə Hallar Nazirliyi tərəfindən zəlzələnin nəticələrinin aradan qaldırılması ilə bağlı operativ qərargah yaradılıb. Qərargah qrupu evlərə baxış keçirib, dəymiş zərəri hesablayıb. Qeyd olunub ki, təbii hadisə nəticəsində heç bir ciddi dağıntı və xəsarət alan olmayıb.
2018-ci ildə Azərbaycanda ən güclü zəlzələ 6 bal olmaqla iyun ayında Zaqatalada baş verib. Həmin zaman Zaqatalada ciddi dağıntılar baş verməsə də, zəlzələdən sonra bir neçə kənd sakininə məxsus çay daşından inşa edilmiş mal tövlələrinin divarında uçqun baş verib, bir neçə yaşayış evinin divarlarında xırda çatlar əmələ gəlmişdi. Eyni zamanda əhali arasında psixoloji gərginlik yaranmış, insanlar zəlzələ baş verən günü evlərinə getməyib, küçədə keçirmişdilər.
Ümumilikdə isə Azərbaycan ərazisi bütövlüklə 7 ballıq zəlzələ rayonu olmaqla yanaşı onun bir çox yerləri, o cümlədən, Abşeron yarımadası, Dağlıq Şirvan (xüsusilə Şamaxı), Şəki-Zaqatala zonası 8 ballıq zəlzələ rayonuna aid edilir. 2018-ci ildə Şamaxı, İsmayıllı, Qusar Və Zaqatala seysmoloji cəhətdən daha çox aktiv olan şəhərlər kimi qeydə alınıb. Respublika seysmoloji xidmət mərkəzindən verilən məlumata görə, adı çəkilən rayonlarda zəlzələ baş vermə ehtimalı digər ərazilərə nisbətən daha çoxdur.
Bakıda isə sonuncu ən güclü zəlzələ 2000-ci ildə baş verib. Ekspertlər bildirirlər ki, indiki dövrdə Bakıda güclü zəlzələ olarsa, dağıntılar daha çox olar. Çünki 2000-ci ildən fərqli olaraq Bakıda tikilən çoxmərtəbəli binaların heç birində zəlzələyə davamlılıq baxımından, lazım olan qayda-qanuna əməl edilmir...
“Yeni Müsavat”a danışan Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzinin baş direktoru Qurban Yetirmişli bildirib ki, hazırda cənub bölgəsində vəziyyət stabildir: “Ötən gün Lerikdə baş verən güclü zəlzələdən sonra 60-dan çox afterşoklar olub, enerji boşalması gedib. Ola bilər ki, cənub bölgəsində təkanları hiss ediblər. Çünki bir-iki dəfə Rixter cədvəli üzrə 3,7 və 3,2 gücündə zəif təkanlar qeydə alınıb. Bununla da qeyd etdiyim kimi enerji boşalması gedib. Demək olar ki, yaxın günlərdə orada maqnitudası 5.1 bal gücündə olan zəlzələ olması ehtimalı yoxdur. Ancaq bununla yanaşı, xırda təkanlar baş verə bilər. Təkanların da baş verməsi həmin ərazilərdə enerji boşalması ilə bağlıdır”.
Yetirmişli də bildirib ki, ərazidə böyük dağıntılar yoxdur: “Bizim Lənkəranda, Lerikdə, Astarada, Yardımlı və Cəlilabadda stansiyalarımız var. Oradan gedib, əraziyə baxıblar. Ola bilsin ki, kənd yerlərində bəzi tikililərdə çatlar olsun. Ola bilər ki, tövlə uçsun. Ancaq normal tikili üçün bu zəlzələ heç bir qorxu yarada bilməz. Hətta deyim ki, çat da olmamalıdır. Bilirik ki, imkansızlıqdan kənd yerlərində mişar daşı ilə ev tikən, sementini güclü edən çox adam yoxdur. Gəzdikcə də bunun şahidi oluruq. Ancaq tələfat, böyük dağıntılar yoxdur”.
Q.Yetirmişlinin sözlərinə görə, Bakıda da zəlzələ ilə bağlı ciddi bir təhlükə yoxdur: “Xəzərdə tez-tez təkanlar olur. Bu da məsafə etibarilə zəif təkanlardır və qorxulu da deyil. Heç Bakıda əhali bunu hiss də etmir. Ümumiyyətlə, Abşeronun özündə zəlzələ ocaqları mövcud deyil. Zəlzələ ocaqlarının hamısı Xəzər dənizində yerləşir. Həm cənubda, həm də cənubi-şərqdə, şimalda ümumilikdə Mahaçqalaya qədər böyük dərinlik qırılması keçir ki, baş verən zəlzələlər də ən çox oralarda olur. O da ki, çox da güclü olmur. Digər bölgələrimizə gəlincə isə orada elə gün olmur ki, zəlzələ baş verməsin. Azərbaycan seysmogen bölgə olduğu üçün 1-2 bal gücündə zəlzələ olur. Ancaq bu da qorxulu deyil və insanlar da heç bu zəlzələni hiss etmir”.
Mütəxəssis onu da bildirib ki, əhali arasında da hər hansı bir panika, zəlzələ səbəbindən yaşanan psixoloji gərginlik yoxdur.
