İşğaldan azad edilmiş rayonlarda minalanmış ərazilərin xəritələrinin Azərbaycana indiyədək verilməməsi həlli vacib olan məsələ olaraq qalır. BMT-nin qəbul etdiyi Konvensiyaya görə münaqişə tərəfləri müharibə başa çatdıqdan sonra minalardan təmizləyəcəkləri sahələrin xəritələrinin təhvil verilməsi, piyadalara qarşı minalardan istifadə etməyəcəkləri barədə öhdəlik götürürlər. Lakin Ermənistan Konvensiyanı kobud şəkildə pozaraq məqsədli şəkildə xəritələrin Azərbaycana təhvil verilməsindən imtina edir və bununla regionda sülh quruculuğu və stabilliyi təhdid altına salır.
Ermənistanın törətdiyi bu cinayətlərin qarşısını almaq üçün beynəlxalq ictimaiyyətin də iştirakı çox vacibdir. Bu istiqamətdə qeyri-hökumət təşkilatlarının fəallığı xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun prezidenti Umud Mirzəyev, Azərbaycan Minadanzərərçəkənlər Assosiasiyasının sədri Rey Kərimoğlu, “Minalar Əleyhinə Azərbaycan Kampaniyası” İB-nin sədri Hafiz Səfixanov, “Dayaq” Qeyri Hökumət Humanitar Təşkilatının sədri Şahin İbrahimov, “Mina Qurbanlarının Sosial-İqtisadi Problemlərinin Həllinə Kömək” İB-nin sədri Məmmədhəsən Həsənov 25 mart 2021-ci il tarixində hüquqi ədalətin bərpası üçün Minalanmış Xəritələrin qaytarılması ilə bağlı petisiya təşəbbüsü ilə çıxış edib. BAMF-ın prezidenti Umud Mirzəyevin rəhbərliyi ilə irəli sürülmüş bu addım Azərbaycana qarşı olan ədalətsiz mövqenin qarşısının alınmasına böyük önəm kəsb edir.
“Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş bölgələrindəki minalanmış ərazilər problemi Vətən müharibəsindən sonra ortaya çıxan ən böyük çətinliklərdən biridir”.
Bunu Əməkdar jurnalist Qabil Abbasoğlu BAMF-ın irəli sürdüyü layihə ilə bağlı fikirlərini Eurasia Diary ilə bölüşərkən deyib.
“İşğaldan azad olunmuş ərazilərə oranın daimi və həqiqi sakinləri qayıdıb məskunlaşmalıdırlar. Lakin nəinki mülki əhalinin, hətta hərbiçilərin belə hərəkətinə maneçilik törədən minalanmış ərazilər problemi öz həllini təcili şəkildə tapmalıdır. Bu, həm atəşkəslə bağlı 2020-ci ilin noyabr ayında imzalanmış bəyanatın tələbidir, həm də məntiq də bunu deyir. Lakin Ermənistan verdiyi sözün məntiqinin adi həyat normalarının ziddinə belə gedərək, torpaqlarımızı uzun illər işğal altında saxladığı kimi, indi də işğaldan azad etdiyimiz torpaqların minalanmış ərazilərinin xəritəsini təqdim etmir. Bu, beynəlxalq humanitar hüquqa da ziddir, bu ölkələrin qarşılıqlı davranışına, siyasi diplomatik davranışına, bu hətta müharibədən, atəşkəsdən sonrakı hərəkətlərin məntiqini belə pozur və işğalçılıq və təcavüzkar siyasətin davam etdiyini göstərir”, Q.Abbasoğlu qeyd edib.
O, Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun bu təşəbbüsünü alqışlayıb. “Təkcə azərbaycanlı olduğumuza görə yox, həm də insan olduğumuza görə alqışlayırıq. Bütün dünya əhalisi üçün bu cür bəlalardan, müharibə fəlakətindən və müharibədən sonrakı minalanmış ərazilər problemindən qurtulmaq üçün ölkələr hərbi əməliyyatlar dayandıqdan sonra bu məsələ ilə bağlı diplomatik təmaslar qururlar və bu problemi yaranmış vəziyyətə uyğun həll edirlər. Bizim qarşımızdakı bu düşmən normal məntiqlə anlayası cəmiyyət deyil. Buna görə də beynəlxalq ictimaiyyəti, dünya hüquq normalarını, bu mexanizmləri hərəkətə gətirməliyik və bu mexanizmləri hərəkətə gətirmək üçün BAMF-ın başlatdığı petisiya zənnimcə effektiv ola bilər. İndiyə qədər də BAMF minalanmış ərazilərin təmizlənməsi ilə bağlı bir neçə əhəmiyyətli layihələr həyata keçirib və təşkilatın rəhbəri Umud Mirzəyevin də bu sahədə gördüyü işlər danılmazdır, tədqirəlayiqdir. Bu həm miqyasca, həm də əhəmiyyətcə də çox böyük bir problemdir və həll eləmək üçün təşkilatın imkanları çox məhduddur. Ölkə olaraq da bunun həllinə hələ ki nail ola bilməmişik. Ona görə də dünya ictimaiyyəti, beynəlxalq təşkilatlar, BMT və bu sahə ilə bağlı mövcud olan digər beynəlxalq qurumlar yaranmış bu problemə aydınlıq gətirməlidirlər və münasibət bildirməlidirlər. Ümid edirəm ki, bu petisiya zəruri nəticəsini verəcək”, deyə Q.Abbasoğlu bildirib.
Gülnar Səlimova
