Zorbalıq, qısnama, aqressiya Bullinq günahkarları kimlərdir?

Cəmiyyət 12:11 04.10.2022
Müasir dövrdə bullinq (qısnama, təqib etmə) ifadəsi artıq həyatımızın bir parçasına çevrilib. Məktəb və universitetlərdə baş alan bu hal həm fiziki, həm də psixoloji formada özünü biruzə verir. Əsasən məktəb şagirdləri arasında yayılan bullinq təhqir, hədə, fiziki aqressiya, daimi mənfi dəyərləndirilmə, alçaldılma formalarında baş verir.
 
Xatırlayırsızsa, bir müddət əvvəl məktəbli Elina Hacıyevanın intiharına da məhz bu faktor - məktəbdə sinif yoldaşları tərəfindən təzyiqə məruz qalması səbəb kimi göstərilirdi.
Gün keçdikcə dünyada bu cür halların artması Avropa ölkələrində sərt qaydaların tətbiq edilməsinə ehtiyac yaradıb. Məhz bu səbəblə də Fransada qəbul olunan qərara əsasən məktəblərdə qısnama (bullinq) cinayət sayılacaq. Qanuna görə bu cür hallarda 3 ilə qədər həbs cəzası və 45.000 avroya qədər cərimə nəzərdə tutur. İş daha da geniş vüsət alsa və qısnama qurbanı özünü öldürərsə, cəza 10 ilə qədər, cərimə isə 150.000 avroya qədər artırıla bilər.
 
Bu cür hallar Azərbycanda necə tənzimlənir? Məktəblərdə belə hallar baş verdikdə hansı tədbirlər görülür? Bullinq haqqında qanunun Azərbaycanda qüvvəyə minməsinə ehtiyac varmı?
 
Avropa məktəblərində bullinq məsələsi çox ciddi araşdırılır və buna uyğun olaraq da ciddi cəza mexanizmləri tətbiq olunur. Demək olar ki, hər bir məktəb dövlət qanunundan başqa bu barədə daxili qaydalar da qəbul edib. Bu gün Azərbaycanda da məktəblərdə bu cür hallara yəni, əsasən şagirdlər arasında qısnama hallarına rast gəlinir.
Azərbaycanda qısnama ilə bağlı hansı qanunlar var?
Bu gün Azərbaycanda bulinqlə bağlı xüsusi qanun mövcud deyil. Lakin bütün məktəblərdə şagirdlərlə bağlı Təhsil Nazirliyinin özünün də qəbul etdiyi müəyyən qərarlar var. Əgər nəzərdə tutulan bu qanunlar doğru yerinə yetirilərsə və faydası az olarsa, o zaman daha kəskin addımlar atılaraq xüsusi qanun tərtib olunmasına zərurət yaranar.
 
Məktəbdə psixoloqların fəaliyyəti…
 
Bu cür halların qarşısını almaq üçün əsasən məktəb psixoloqlarının fəaliyyəti daha çox müzakirə olunur. Çünki valideynlər qeyd edirlər ki, belə vəziyyətlərdə məktəb personalı yəni müəllim, psixoloq, direktor və digər işçilər birbaşa məsuliyyət daşıyır.
 
Psixoloq Cahan Əliyeva isə əmindir ki, uşağın belə davranışının əsas səbəbkarı valideynlərdir:
 
“İlk olaraq valideyn uşağa tərbiyə verməlidiri ki, uşaq cəmiyyətə çıxanda, özünü normal apara bilsin. “Ay evdə sakitidir, çıxır belə edir”. Bunlar hamısı yalan bəhanələrdir, çünki uşaq evin güzgüsüdür. O, sosial mühütdə necədirsə əsas odur. Hər kəs uşaq dünyaya gətirəndə bunları düşünməlidir və tərbiyə etməyin qaydalarını öyrənərək bunu etməlidir. Bu zaman Avropaya meyillənib, onlara bənzəmə ilə tərbiyə etməməlidir. Biz adətən hər şeyin qədərini qaçırırıq, məsələn düşünəndə ki, Avropada uşaqlara azadlıq verirlir, biz bunu daha sərt edirik. Nəticədə isə çox xoşagəlməz hallarla qarşılaşırıq. Ona görə də, evdə elə kiçik yaşlarından uşaqları tərbiyə etsək,  sosial, fərdi yanaşmanın düzgün qurulmasını başa salsaq, məktəbin işi də asan olar. Uşaq 6 yaşında tam formalaşır. Ona görə burada işlər iki istiqamətdə ailə və məktəb əməkdaşlığı ilə həyata keçməlidir”.
 
Mütəxəssis həmçinin valideynlərin müxtəlif amillərlə, bilmədən övladlarının tərbiyəsinə mənfi təsir göstərməsini də vurğulayıb.
 
“Bəzən valideyn məktəb psixoloqunun yanında gəlib xahiş edir ki, “uşaq telefona bağlıdır, elə edin ki, ona bu adəti unutdurun”. Bu cür valideynlərə necə deyəsən axı, bu aludəçiliyin günahkarı sənsən, çünki ailədən lazimi diqqəti görməyən uşaq telefona və ya digər şeylərə bağlanır. Həmçinin ətrafdan təcrid olunan uşaq aqressiya başlayır. Bununla da onun ətrafında olan insanlara qarşı da aqressiya əmələ gəlir. Əsasındə uşaqlar özlərindən zəif, gücsüz şagirdlər üzərində öz güclərini göstərmək istəyirlər. Bu zaman uşaqlarda idarəolunmazlıq ortalığa çıxır. Belə hal davam etdikdə uşaq böyüyəndə valideynlərin də əlindən heç nə gəlmir”.
 
Vüsalə Balayeva
Azərbaycanın təhlükəsizlik orqanlarının yaranması günüdür - VİDEO

Xəbər xətti

Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
Rusiya kəşfiyyatı niyə Crocus terror aktı ilə bağlı məlumat ala bilməyib?
15:14 28.03.2024
"Sazz” İnternet provayderindən ŞİKAYƏTLƏR ÇOXALIR - Qaynar xəttdən CAVAB
15:09 28.03.2024
Azərbaycanda baş məşqçi hakimi döydü
15:08 28.03.2024
Zaxarova: Ermənistan Qərbin alətinə çevrilib
Zaxarova: Ermənistan Qərbin alətinə çevrilib
15:00 28.03.2024
Bakı Kənar Dairəvi yolunda qəza sıxlığa səbəb oldu
Bakı Kənar Dairəvi yolunda qəza sıxlığa səbəb oldu
14:55 28.03.2024
Fransanın nüfuzlu nəşrindən ETİRAF: Artıq Bakıya təzyiq etmək mənasızdır
14:43 28.03.2024
Putinin terror aktından sonra "Crocus"a niyə getməməsinə aydınlıq gətirilib
14:25 28.03.2024
Yaşayış binalarında da parklanma yerləri BAHALAŞDI - Yeni qiymət
14:09 28.03.2024
Simonyan və Paşinyanın haçalanan fikirlərinə erməni ekspertdən ŞƏRH
14:00 28.03.2024
Peskov: “Crocus"un gələcək taleyi Kremlin gündəmində deyil
13:55 28.03.2024
“Lifttəmir”in direktoruna şiddətli töhmət verilib, 2 nəfər vəzifəsindən kənarlaşdırılıb
13:45 28.03.2024
ABŞ-də hərbi helikopter qəzaya uğrayıb
13:40 28.03.2024
Azərbaycan İstanbulda keçiriləcək beynəlxalq qida məhsulları və texnologiyaları sərgisinə qatılacaq
Azərbaycan İstanbulda keçiriləcək beynəlxalq qida məhsulları və texnologiyaları sərgisinə qatılacaq
13:30 28.03.2024
Bakı meriyasında müşavirə keçirilib, “Lifttəmir” İB-nin direktoruna şiddətli töhmət verilib
13:20 28.03.2024
Gənclər Paytaxtında teatr əsaslı təlim düşərgəsinə yekun vurulub
13:12 28.03.2024
Direktor müavini olmaq istəyənlərin NƏZƏRİNƏ
13:02 28.03.2024
Emin Ağalarov “Crocus”da qapıların bağlı olmasının səbəbini AÇIQLADI
Emin Ağalarov “Crocus”da qapıların bağlı olmasının səbəbini AÇIQLADI
12:54 28.03.2024
Sabah 20 dərəcə isti olacaq
12:45 28.03.2024
“Bu ərazilər Azərbaycana sülh yolu ilə qaytarılacaq” – İlyas Hüseynov
12:30 28.03.2024
Sabah dumanlı hava gözlənilir
Sabah dumanlı hava gözlənilir
12:27 28.03.2024
Ombudsman Xankəndidə erməniəsilli sakinlərlə görüşüb, sığınacağa baş çəkib
12:23 28.03.2024
"Aİ nümayəndələrinin diqqəti yalnız Rusiyaya qarşıdır" - Mariya Zaxarova
12:17 28.03.2024
“Macarıstan ABŞ-ın birbaşa diqtəsinə qulaq asmır” – Politoqdan AÇIQLAMA
12:15 28.03.2024
“Azneft”in baş direktoru vəzifəsindən azad edildi - YENİ TƏYİNAT
12:09 28.03.2024
Tanışını öldürən şəxsin cinayət işi məhkəməyə göndərildi
12:06 28.03.2024
Putindən “Rusiya ruslarındır” bəyanatına tənqid
Putindən “Rusiya ruslarındır” bəyanatına tənqid
11:55 28.03.2024
Mərkəzi Bank uçot dərəcəsini AZALTDI
11:52 28.03.2024
Toyda gəlinə verilən hədiyyə boşananda BÖLÜNMƏYƏCƏK
11:50 28.03.2024
Finlandiya kəşfiyyatından "rus casusu" xəbərdarlığı
Finlandiya kəşfiyyatından "rus casusu" xəbərdarlığı
11:45 28.03.2024
Mərkəzi Bankdan inflyasiyaya dair proqnozla bağlı AÇIQLAMA
11:43 28.03.2024
Zelenski: Ukrayna Hindistanla əlaqələrini kəsməlidir
Zelenski: Ukrayna Hindistanla əlaqələrini kəsməlidir
11:40 28.03.2024
Paşinyan "mühacir Qarabağ hökumətini" tanımadığını bildirib
11:39 28.03.2024
ABŞ-Ermənistan-Aİ müştərək konfransı Azərbaycana təzyiq planının tərkib hissəsidir - deputat Könül Nurullayeva
11:30 28.03.2024
Türkiyənin bu küçələrinə azərbaycanlı şəhidlərin adı verilib
Türkiyənin bu küçələrinə azərbaycanlı şəhidlərin adı verilib
11:24 28.03.2024
Ermənistan hökuməti separatçıların İrəvandakı açıqlamalarına göz yumur - BƏYANAT
11:20 28.03.2024
Rusiya şəbəkəsi ifşa edildi, ölkədə həyəcan təbili çalındı
Rusiya şəbəkəsi ifşa edildi, ölkədə həyəcan təbili çalındı
11:15 28.03.2024
KTMT-nin Baş katibi: "Ermənistanla münasibətləri təhlil edirik"
11:11 28.03.2024
Rusiya ulduzları Müslüm Maqomayevin mahnılarından ibarət albom yazdı
11:07 28.03.2024
Qalaktikadakı nəhəng qara dəliyin YENİ FOTOSU
11:06 28.03.2024
Magistraturaya qəbul imtahanının ikinci cəhdində iştirak üçün qeydiyyat elan edilib
11:05 28.03.2024
Hamısı