Son zamanlar təhsil müəssisələrində müşahidə olunan ən qabarıq problemlərdən biri şagirdlərin müəyyən təzyiq və aqressiv davranışlarla üzləşərək qısnamaya məruz qalmasıdır. Bununla da məktəblilər kobud davranışların hədəfinə çevrilirlər. Belə ki, bu kimi halların artması azyaşlıların intiharı ilə də nəticələnə bilir.
Bulinq qanunla tənzimlənirmi?
Bir çox Avropa ölkələrində bu xüsusi qanunla tənzimlənir. Fransada qəbul olunan qərara əsasən məktəblərdə qısnama (bullinq) cinayət sayılır. Qanuna görə bu cür hallarda 3 ilə qədər həbs cəzası və 45.000 avroya qədər cərimə nəzərdə tutulur. İş daha da geniş vüsət alsa və qısnama qurbanı özünü öldürərsə, cəza 10 ilə qədər, cərimə isə 150.000 avroya qədər artırıla bilər. Ümumiyyətlə məktəblərdə olan bu hallar Azərbaycan qanunlarına görə necə tənzimlənir?
Məsələ ilə bağlı hüquqşunas Əsabəli Mustafayev Ednews-a açıqlamasında bildirib ki, xarici ölkələrdə məktəblərin bir çoxu özəl məktəblərdir.
“Onların şəxsi büdcələri var. Əlavə olaraq büdcədən kənar sponsorları da var. Bizdə isə daha çox dövlət məktəbləri fəaliyyət göstərir. Ona görə də burada əlavə maliyyə mənbəyi yoxdur ki, bir cəza növü də tətbiq olunsun. İnzibati cəzalar məcəlləsində belə bir qanun yoxdur. İndiki zamanda da bu mümkün deyil.Yalnız zərərverən tərəfi hüquqi müstəvidə cəzalandırmaq mümkündür”.
Hüquqşünas həmçinin məktəbdə çəkilən görüntülər barədə də fikir bildirib.O,qeyd edib ki, yayılan videoda da sinifdə özbaşınalığın hökm sürdüyünü aydın şəkildə görmək olur.
“Görünür ki, o sinifdə intizamsızlıq var. O iki şagirddən əlavə digər şagirdlər də məsələyə biganə yanaşırlar. Ən təhlükəli vəziyyət də ətraf mühitin biganəliyi məsələsidir. Onlar 11-12 yaşlı uşaqlardır. 14 yaş hüquqi məsuliyyət yaratmayan bir yaşdır. 14 yaşına kimi heç bir şəxs hüquqi məsuliyyətə cəlb oluna bilməz. Onların valideynləri ilə ciddi söhbət aparılmalıdır. İcra Hakimiyyətləri nəzdində azyaşlılar üzrə komissiyalar var. Valideynlərin komissiyadan xüsusi tədbirlərin görülməsini tələb etmək hüquqları var. Məsələn, həmin şagirdin tərbiyə müəssisəsinə yerləşdirilməsi ola bilər. Bu cəzaçəkmə müəssisəsi deyil”.
Vəkil həmçinin, qeyd edib ki, zərərçəkmişin valideynləri məhkəməyə müraciət edərək ləyaqətin alçaldılması ilə bağlı qarşı qaldıra bilər.
Qeyd edək ki, sosial şəbəkədə Bakıda 112 saylı orta məktəbin sinif otağında şagirdin digər şagird tərəfindən döyülməsı ilə bağlı videogörüntülər yayılıb.
Ayan Rzayeva
