Son zamanlar Azərbaycana səyahət edən pakistanlı, hindistanlı əcnəbi vətəndaşları çoxalmaqdadır.
Maraqlıdır, onların bu cürə rahat ölkəyə daxil olması necə tənzimlənir? Eyni zamanda bu insanların əksəriyyəti küçələrdə dilənçiliklə də məşğul olurlar.
Ednews məsələ ilə bağlı Dövlət Miqrasiya Xidməti Yanında İctimai Şuranın sədri Azər Allahverənov və sosioloq Lalə Mehralının fikirlərini öyrənib. Cavabları təqdim edirik:
Azər Allahverənov açıqlamasında vurğulayıb ki, Dövlət Miqrasiya Xidməti bu məsələni tənzimləmir.
“Onlar ölkəyə girişi turizmlə həyata keçirirlər. Turist vizasını Xarici İşlər Nazirliyindən alırlar. XİN-də onların Azərbaycana girişinə icazə verir. Onlar maksiumum 1 ay qala bilirlər. Əgər onlar ölkədə 1 aydan artıq qalırlarsa bu artıq inzibati xətadır. Deməli, 1 ay müddətində qalmaq istəyən əcnəbi ilk 15 gün ərzində Dövlət Miqrasiya Xidmətində qeydiyyata düşür. Tutaq ki, hansısa mehmanxanada, oteldə, sanatoriyada, yataqxanada və.s. olurlar. Əgər 1 aydan sonra həmin şəxslər ölkə ərazisini tərk etmirlərsə, artıq Dövlət Miqrasiya Xidməti onlarla bağlı qərar verir. Ölkədən xaric olunmaqla və inzibati qaydaları pozmaqla bağlı qərar çıxardır. O ki, qaldı onların dilənçiliklə, taksi sürücülüyü ilə, hansısa firmada fəhlə, qapıçı işləyirsə həmin şəxslərin qeyri-qanuni əmək faəliyyəti ilə məşğul olmasını manitorinq edən digər qurumlar var. Məşğulluq idarəsi, Daxili İşlər Nazirliyi onlar bilavasitə ölkədə qanunsuz qalan xarici vətəndaşlarla bağlı reydlər keçirirlər. Reydlər zamanı əgər pozuntu faktları aşkarlanırsa həmin şəxs cərimələnir. Həmin şəxsi işə cəlb edən də cərimələnir. Çünki qanuni əmək fəaliyyəti ilə məşğul ola bilməz. Bundan sonra Dövlət Miqrasiya Xidmətinə məlumat verilir. Onların inzibati qaydada ölkə ərazisində çıxarılmasını təşkil edilir”.
Lalə Mehralı isə pakistanlı, həm də hindistanlı miqrantların ölkəyə 2 səbəblə gəldiklərilərini bildirib:
“Onlar ya qalıb işləmək, ya da üçüncü ölkəyə keçmək üçün tranzit ölkə kimi Azərbaycandan istifadə edirlər. Qarabağın işğaldan azad edilməsindən sonra xüsusilə bu axın güclənib. Ölkəyə gənc nəslin axın etməsi isə bunu təsdiqləyir ki, bu ərazilərdə yenidənqurma, bərpa, təmir işlərində bol işçi qüvvəsinə ehtiyac olduğu qənaətini göstərir. Həmin bu insanlar bəzən iş tapa bilirlər, tapa bilməyənlər isə dilənçiliklə, bəziləri isə küçə ticarəti ilə məşğul olurlar”.
Sosioloqun sözlərinə görə taksi sürücüsü kimi fəaliyyət göstərən əcnəbilərin əksəriyyəti ölkəmizə turist vizası ilə gəlib, icazəsi olmadığı halda əmək fəaliyyəti ilə məşğuldurlar.
“Qanunvericilikdə bu qadağan edilir. Turist vizası ilə gələn bir əcnəbi burda onu qane edən bir iş tapıbsa və qalıb işləmək istəyirsə, öz ölkəsinə qayıdaraq işçi vizası əldə etməlidir. Onları əmək vizası, müvəqqəti yaşamaq icazəsi olmadan işə götürənlər insanların sıx istifadə etdiyi nəqliyyat növündə işləmələrinə şərait yaradır.
Əgər bu insanlardan bir gün bir nəfəri cinayət etsə kim cavab verəcək? Qanunları pozub bu insanları işə götürənlər necə məsuliyyətdən yaxa qurtaracaqlar?
Bu miqrantların əksəriyyəti Bakıətrafında məskunlaşıb, onsuz da qədərindən çox insanla yüklənmiş paytaxtda sıxlıq bir az da artıb, ictimai nəqliyyata minmək olmur, metroya düşmək müşkülə çevrilib. Ucuz işçi qüvvəsi kimi onların varlığı öz vətəndaşlarımızın işsizliyi deməkdir. Ölkəmizdə hər cür yenidənqurma, bərpa işləri üçün tələb olunan istənilən sahə üzrə peşəkar var, bunun üçün xarici işçi qüvvəsinə ehtiyacımız yoxdur”.
Oğuz Ayvaz
