Bu gün Laçın rayonunun Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalından azad edilməsindən 2 il ötür. 28 il Laçını viran qoyan erməni vandalları 2020-ci ildə müqavilə imzalanan tarixdən Laçının təhvil verilməsinə qədər də öz murdar əməllərindən əl çəkmədilər. Onlar Laçını təhvil verənə qədər evləri yandırıb vandallıqlarına davam etdilər. 20 gün müddətində ermənilər ağacları qırıb, ekoloji terrora əl atıb.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 1 dekabr 2020-ci ildə televiziya ilə müraciətində Laçın rayonunun işğaldan azad edilməsi münasibətilə Azərbaycan xalqını təbrik edib.

Ednews Laçınlı məşhur simaların Laçın haqda təəssüratlarını təqdim edir.

Şair İlham Qəhrəman:

“İki il ərzində nə qədər cəhd etsəm də hələ Laçına getmək mənə nəsib olmayıb. Bununla bağlı Daxili İşlər naziri cənab Vilayət Eyvazova məktubla müraciət etmişəm. Laçına səfər etmək üçün izacə olacaqmı, bunu hələ gözləyirəm. Mən 1978-ci ildən Bakıda yaşayıram, qaçqın deyiləm, amma, Laçın üçün burnumun ucu göynəyir. 44 günlük müharibədə Qarabağın azad olmasından sonra Azərbaycanda bir çox dəyərlər– xeyir-şərimiz, salam-əleykimiz urvata mindi. Kəlbəcərdən tutmuş Zəngilana qədər Vətənin yaxası açıq idi. Biz görmüşük ki, ana öz uşağını qarşısına qoyub, burnunu, üz-gözünü silir, saçını tumarlayıb yaxasını bağlayır. 44 günlük müharibədə əksinə oldu – bala Ananı qarşısına qoyub üz-gözünü sildi, üst-başını səliqəyə saldı və açıq yaxasını düymələdi. Allah bu fədakarlğı edən şəhidlərimizə rəhmət eyləsin, qazilərimizə can sağlığı versin. Laçın deyiləndə çox şey xatirimə gəlir, amma ən çox Həkərini, onun gah selləmə axmasını, gah sakit zümzüməsini xatırlayıram. Eləcə də gündə 10 kilometr piyada getdiyim məktəb yollarını xatırlayıram. Laçının hündür yerində 1941-45 abidəsi var, mənə elə gəlir ki, o abidəni ziyarət etməklə həm də Qarabağ müharibələrində dünyasını dəyişənlərin xatirəsini yad etmiş olardım. Orda bizim ucalığımız var. Bir də şəhərin küçələrində o baş-bu baş getmək, əllərimi cökə ağaclarına salam verirmiş kimi vurmaq istəyirəm. Nuru kişinin çayxanasında palıddan kəsilmə dəyirmi stollarda çay içdiyimiz günləri xatırlamaya bilmirəm. Ordumuzun, müzəffər əsgərlərimizin vətənin sınırlarında olması bir vətəndaş kimi hamımıza toxdaqlıq verir – bu həm də bəxtəvərlik hissidir. Balalrımı, nəvələrimi laçına aparmaq istəyirəm, istəyirəm orda evimiz olsun. Laçında yaşamaqdan, Həkərinin şırıltısını dinləməkdən, gecələr aydın göy üzünə baxmaqdan, qonşunun itinin səsinə qulaq verməkdən, gələn qonağın qarşısına çıxmaqdan gözəl nə ola bilər?!

Bu günlərdə bir bayatı yazmışam:

Yanmışam külüm yoxdu,

Pis işdə əlim yoxdu.

Laçın alınan gündən

Ta bizə ölüm yoxdu.

Ölüm də fərqli olurmuş, bir var dünyadan nisgilli köçəsən, bir də var Vətən işğaldan azad olur və ölüm də dəyərdən düşmür. Ölümü dəyərləndirən ölümsüzlərə eşq olsun!"

Yazıçı Fəxri Uğurlu:

“Təəssüf ki, Laçına hələ gedə bilməmişəm. Özüm şəhərdə doğulsam da, həmişə gözüm kənddə olub, özümü orada daha rahat, daha azad sanmışam. Əgər yaşamaq üçün minimum şərait, iş yeri olsa, əlbəttə, kənddə məmnuniyyətlə yaşayaram. Laçın deyəndə uşaqlığım yadıma düşür”.

Yazıçı Təranə Vahid:

“Düzdü, Laçın 28 il işğal altında qaldı, amma ürəyimizdəki, könlümüzdəki, ruhumuzdakı Laçını kimsə işğal edə bilmədi. Bizi Qarabağa o sevgi, o bağ, o ümid qaytardı.

Təəssüf, hələ ki, Laçına gedə bilməmişəm...

Dünyada ən böyük arzum Laçının azad olmağı idi. Arzusuna çatan adama bu sualı verməzlər. Mənim keçmişim, ruhum və gələcəyim ordadır. O günü gözləyirəm...”

Fotoqraf Səfiyar Məcnun:

“Təəssüf ki, hələ də Laçına gedib çıxa bilməmişəm. Amma atam, əmilərim, dayılarım arı təsərrüfatını kəndimizə qədər (Oğuldərə) aparıblar. Bu il dünyadan bixəbər 5 yaşlı qızım "Laçın balı" yeyib. Bu mənim qəribə xoşuma gəlir.

Bu yaşda Laçına köçməyi düşünmürəm. Amma atam düşünür. Orada bir yurdun olması elə dolayısı yolla - mən də atamın yaşına çatanda Laçına köçməyim deməkdir. 

Oğuldərə kəndi ağlımda 2 hadisə ilə qalıb. Həkəri çayının başlanğıcı bizim kəndin yanına təsadüf etmişdir. Qız-gəlin palaz yumağa gedəndə biz uşaqlar da özümüzü anadan üryan Həkərinin qucağına atırdıq. Sevgilisini uzaqdan da olsa görmək üçün qənşərə çıxan cahıl-cuhulların paxıllığı, qısqanclığı sevindirirdi bizi. Bir gün birinin "ahı" tutdu məni. Ayağım hamarlanmış qənbərin üstündə qərar tutmadı və təpəmi yardım. Hərdən xatirəmə ədəbiyyat qatanda elə bilirdim ki, o yara heç vaxt sağalmayacaq. Bu gün həmin yaranın sağaldığı gündür.

Bir də ana babamın kənddə xeyməyə oxşayan dükanı var idi. O dükanda hamı üçün hər şey satılırdı, mənim üçün verilirdi. Piştaxtanın altında mənim "taxta peçenyə"mə aid yer var idi. Hər gedəndə faydalanırdım. Arada iris, şokalad da olurdu. İndi elə bilirəm ki, Oğuldərəyə getsəm piştaxtanın altında mənə aid nəsə var”.

Oğuz Ayvaz