Müasir dövrün tələbləri yeni nəsil uşaqlar üçün hər zaman təzadlı və müzakirələrə açıqdır. Övlad böyüdən valideynlərin əksər problemləri telefonla bağlıdır. Çünki 3-4 yaşlı uşaqları telefona aludə etmək valideynləri gələcəkdə çətin vəziyyətdə qoyur. Uşaqlara mobil telefon verilib-verilməməsi məsələsi hər zaman geniş müzakirələrə səbəb olur. Mütəxəssislər bildirirlər ki, uşaqlara mobil telefon verilməsinin fəsadları gələcəkdə hiss olunacaq.
Hazırda dünyada 4 milyarddan çox insan mobil telefon istifadəçidir. Qabaqcıl telefon markaları isə bir-biriləri ilə rəqabət fonunda daim inkişaf halındadırlar. Artıq elə bir zaman yetişib ki, bu gün alınan mobil telefon bir neçə ay sonra köhnə model sayılır. Çünki telefon istehsalı ilə məşğul olan şirkətlər tələbə uyğun olaraq daim yenilik axtarıb, bazara daha fərqli modellər çıxarırlar.
İngilis mütəxəssisləri 18-29 yaşlı gənclər arasında sorğu keçiriblər. Məlum olub ki, onlar hər gün 19 mətn mesaj, 113 qısa mesaj və 60 telefon zəngi edirlər (qəbul edirlər). Bu isə gün ərzində 7 saat telefonla zaman keçirmək deməkdir.
Ağıllı telefonla uzun müddət yazışmaq insanın hisslərinin, bacarıqlarının getdikcə itməsinə səbəb olur. Eləcə də kalkulyator, əlyazmalar və digər bu kimi vəsaitləri də mobil telefonda daşımaq mümkündür. Bu isə insanda yaddaşın zəifləməsinə yol açır.
Araşdırmaya görə, ağıllı telefon istifadə edərək insan beyninin quruluşunu dəyişdirmək mümkündür. Sürix və Fribourg universitetlərinin araşdırma qrupu müəyyən edib ki, ağıllı mobil telefon istifadəçilərinin baş barmaqları ilə beyinləri arasında hissi bağlılıq var.
Mövzu ilə bağlı Ednews-a danışan psixoloq Azad İsazadə qeyd edib ki, nəyə çox qadağa qoyulursa o nəsnəyə, əşyaya maraq daha da artır.
“Uşağın sərbəst və boş vaxtının üçdə birini telefona həsr etmək olar. Uşaq mütləq fiziki oyun da oynamalı, hansısa ev işlərini görməli, müəyyən işlərdə valideynlərə kömək etməlidir. Problem ondadır ki, telefonu artıq məktəblərdə də istifadə edirlər. Müəllimlərin özü də telefonla uşaqlara dərs tapşırır. Uşaq da dərslərini edəndə daha dəftərə, gündəliyə baxmır. Elə telefondan o məlumatı alır. Deməli, telefon təkcə əyləncə deyil, informasiya daşıyıcıdır və vacib alətdir.
Psixoloq uşağa telefonun verilməsi yaşını və şərtlərini də bildirdi:
“Birincisi, telefondan telefona fərq var. Uşaq telefonları da almaq olar. Çox sadə olanından, ancaq zəng vurmaq üçün. Nə qədər gec olsa o qədər yaxşıdır. Optimal 10 yaşdan yuxarı olan uşağa telefon almaq olar. Ancaq şərtləri var. İnterneti və çox funksiyalı olmasın”.
Oğuz Ayvaz
